Dlaczego spadają ceny zbóż?
Ceny zbóż w Polsce i na świecie spadają od kilku miesięcy. Jest to odzwierciedlenie światowych trendów (pszenica na Matifie oscyluje wokół 200 euro/t), a także wynik wysokiej konkurencji na rynkach trzecich, m.in. z Rosji. W Polsce nie bez znaczenia są też zapowiedzi dopłat do zbóż, które firmy skupowe skrzętnie wykorzystują do obniżenia cen.
Produkcja zbóż wzrośnie
Jak zaznaczają analitycy PKO BP w najnowszym wydaniu AgroNawigatora według kwietniowych prognoz IGC światowa produkcja zbóż w sezonie 2025/26 zwiększy się o 0,9 proc. po wzroście o 1,5 proc. r/r w sezonie 2023/24.
- Przy materializacji takiego scenariusza, sezon 2024/25 przyniósłby tylko nieznaczną odbudowę światowych zapasów zbóż, choć u głównych światowych eksporterów mogą one wzrosnąć o 2,9 proc. Wstępne projekcje będą prawdopodobnie ulegać korektom pod wpływem zmieniających się uwarunkowań pogodowych - czytamy w AgroNawigatorze.
Eksperci PKO BP wyjaśniają, że prognozy wyższych zbiorów oparte są na oczekiwaniach lepszej produkcji w Kanadzie i odbiciu produkcji pszenicy w Australii. Natomiast spadków oczekuje się na Ukrainie.
Produkcja zbóż wg. IGC ma też wzrosnąć w UE (+2,9 proc.), choć tu prognozowane są mniejsze zbiory pszenicy z uwagi na niekorzystne warunki pogodowe.
- Również prognozy KE wskazują na wzrost unijnych zbiorów o 3,4 proc. r/r w sezonie 2024/25, przy spadku produkcji pszenicy o 4 proc. r/r i wobec blisko 11-proc. wzrostu zbiorów kukurydzy - tłumaczą bankowi analitycy.
Wysoka nadwyżka w polskim handlu zbożami
W Polsce mamy do czynienia z wysoką nadwyżką handlu zbożami. Jak podają autorzy raportu PKO BP, według danych GUS polski eksport zbóż w pierwszych 8 miesięcy sezonu 2023/24 (lipiec-luty) wyniósł 8,59 mln t i był o 24 proc. wyższy niż przed rokiem.
- W tym samym okresie polski import zbóż zmalał o 73 proc. (-2,18 mln t) do 0,79 mln t, głównie w wyniku wstrzymania zakupów z Ukrainy. Tym samym dodatnie saldo w handlu ziarnami zbóż wynosiło 7,8 mln t i było blisko 2-krotnie wyższe niż w analogicznym okresie przed rokiem. Dla przykładu w całym sezonie 2022/23 (12 mies.) wyniosło ono 8,21 mln t - zaznaczają eksperci i dodają, że w sezonie 2023/24 nadwyżka w handlu będzie wyraźnie wyższa od rekordowej z sezonu 2022/23 i przyczyni się do spadku zapasów w kraju na koniec sezonu.
Jakie będą ceny pszenicy w Polsce w tym roku?
Zdaniem analityków PKO BP, przeciętna krajowa cena skupu pszenicy w 2024 zmniejszy się o 20-30 proc. r/r, przy czym ujemna roczna dynamika w drugiej połowie 2024 roku wyniesie 12-28 proc. To oznacza, że cena skupu wyniesie średnio ok. 700-800 zł (wg GUS w ubiegłym roku cena pszenicy wyniosła ok. 1000 zł/t).
- Jest to głębszy spadek niż zakładaliśmy wstępnie na koniec 2023 (12-26 proc. r/r w całym 2023). Tylko nieznaczna poprawa światowych bilansów zbóż pozwala zakładać stopniowe wyhamowywanie spadków cen do końca 2024. Niemniej, istotnym elementem niepewności są ryzyka pogodowe. Zmiany cen uzależnione będą również od czynników geopolitycznych. Możliwa odbudowa popytu na surowce będzie prawdopodobnie oddziaływała w kierunku wzrostów cen - przewidują bankowi eksperci.
oprac. Kamila Szałaj na pods. AgroNawigator PKO BP
