24 najnowsze odmiany kukurydzy

Na wpis czeka długa kolejka bo aż 118 odmian zgłoszonych do urzędowych badań rejestrowych w roku 2016 i 2017. Poza odmianami z rejestru rolnicy mają do wyboru także setki mieszańców z katalogu unijnego. Część z nich firmy nasienne poddają badaniom rozpoznawczym realizowanym przez COBORU, aby potwierdzić ich przydatność do uprawy w Polsce.

Zanim przejdziemy do charakterystyki najnowszych odmian, którą prezentujemy na podstawie informacji COBORU, informacji hodowców odmian i publikacji CDR Oddział Poznań, warto podkreślić niesamowity postęp hodowlany kukurydzy. Można stwierdzić, że wzrost potencjału plonowania jest prawie liniowy, a to oznacza, że rejestrowane nowe odmiany średnio plonują wyżej od odmian o rok czy dwa starszych. Jak duży jest roczny wzrost plonowania? Z całą pewnością dla polskich warunków jest to obecnie ponad 100 kg ziarna/ha/rok, ale warto w tym zakresie przypomnieć dane historyczne dotyczące postępu hodowlanego i wynikający z niego wzrost potencjału plonotwórczego kukurydzy uprawianej w USA i w Europie.

W USA w okresie od ok. 1865 r. do ok. 1930 r., kiedy panowały odmiany populacyjne notowano średnie przyrosty plonów ziarna kukurydzy rzędu 1 kg/ha/rok. Cały ten okres wzrost plonowania wyniósł ok. 65 kg/ha, co tak naprawdę mieści się w granicach błędu statystycznego. Rewolucję w plonach dała hodowla mieszańcowa. Po zastąpieniu odmian populacyjnych mieszańcami czteroliniowymi (DC) w okresie od ok. 1930 r. do ok. 1960 r. notowano w USA średnie przyrosty plonów ziarna kukurydzy rzędu 63,1 kg/ha/rok. Kolejny postęp dały mieszańce pojedyncze (SC) – w USA w latach od ok. 1960 do 1990 r. przyrosty plonów ziarna sięgały 113,2 kg/ha/rok. Lata 90. ubiegłego wieku, to kolejny skok hodowlany, dynamiczny rozwój biotechnologii i mieszańce genetycznie modyfikowane kukurydzy. Za sprawą tych odmian od lat 90. ubiegłego wieku do mniej więcej 2004 r. w USA przyrosty plonów ziarna kukurydzy sięgały 207,2 kg/ha/rok. Takiego postępu w hodowli nie notuje się w żadnej innej roślinie.

Dane na temat rosnącego plonowania kukurydzy zbiera się od 1950 r. również we Francji. We Francji w okresie między rokiem 1951 a 2007 r. średni przyrost plonu ziarna kukurydzy sięgał 138,5 kg/ha/rok. Dynamika wzrostu była różna. W okresie od 1951 r. do 1978 r. wynosiła 136,5 kg/ha/rok; w okresie od 1978 r. do 1990 r. – 136 kg; w okresie od 1990 r. do 2007 r. – 117 kg/ha/rok.

W hodowli mieszańców na ziarno zwraca się uwagę na wymłacalność kolb, łatwość dosuszania ziarna i strukturę kolby, czyli stosunek ziarna do rdzenia. Pożądany cienki rdzeń, który w większości cechuje kolby z ziarnem dent (na zdjęciu) . Bardzo ważnym kryterium oceny mieszańców do uprawy na ziarno jest ich odporność na wyleganie zarówno korzeniowe, jak i fuzaryjne, powodowane przez grzyby wywołujące zgnilizny łodyg. Mieszańce do uprawy na ziarno muszą wykazywać tolerancję na najważniejsze choroby. Cechą niepożądaną mieszańców ziarnowych jest skłonność do krzewienia się

A jakie są przewidywania wpływu postępu hodowlanego na plonowanie kukurydzy w Polsce? Dzięki analizie informacji zbieranych przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, możemy przedstawić, jak rosną plony kukurydzy w Polsce. Przyrost plonów ziarna kukurydzy w 20-leciu od 1981 r. do 2000 r. wynosił w doświadczeniach COBORU 182 kg/ha/rok. Późniejsze wyliczenia obejmujące okres od 1995 r. do 2009 r. wykazały przyrost plonu na poziomie 128 kg/ha/rok. Z ciągłego postępu w hodowli kukurydzy wynika, że za 10 lat średnie plony ziarna z hektara powinny być w Polsce o ok. 1,3 t/ha wyższe od tych zbieranych dzisiaj.

Trzeba mieć świadomość, że przedstawione wyżej wzrosty plonowania kukurydzy są w dużej mierze zasługą hodowli, ale też efektem postępu w technologiach uprawy, nawożenia i ochrony. Niemniej wynika z tego, że nowe odmiany z małymi wyjątkami są plenniejsze od starszych i tym bardziej warto zapamiętać nazwy najnowszych mieszańców wpisanych do Krajowego Rejestru w 2017 r., których charakterystykę przedstawiamy poniżej.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), wczesna, o FAO 230. W porównaniu z wzorcem grupy wczesnej charakteryzuje się dużym plonem ziarna i stosunkowo późnym dojrzewaniem. Ziarno typu pośredniego flint/dent. Rośliny poniżej średniej wysokości o dość dużej odporności na wyleganie. Udział rdzenia w masie kolby powyżej średniego. Dość duża odporność roślin na głownię łodyg. W początkowej fazie rozwoju rośliny charakteryzują się słabszym wigorem. W fazie dojrzałego ziarna liście częściowo pozostają zielone (stay green). Odmiana zalecana do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym kraju.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), wczesna, o FAO 220. Plon ziarna duży (większy od wzorca). Ziarno typu pośredniego flint/dent. Rośliny tej odmiany są dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Udział rdzenia w masie kolby średni. Dość duża odporność na fuzariozę kolb i łodyg, głownię (łodyg i kolb) i omacnicę prosowiankę. Średni wigor roślin w początkowej fazie wegetacji. W fazie dojrzałego ziarna liście częściowo pozostają zielone. Odmiana zalecana do uprawy w rejonie południowym i środkowym.

Odmiana mieszańcowa trójliniowa (TC), wczesna, o FAO 230. Plon ziarna bardzo duży. Ziarno typu pośredniego flint/dent. Rośliny tej odmiany są niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Udział rdzenia kolbowego w masie kolby średni. Dość duża odporność na fuzariozę kolb. Wczesny wigor roślin w początkowej fazie wegetacji na poziomie wzorca. W fazie dojrzałego ziarna liście częściowo pozostają zielone. Odmiana zalecana do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym.

Występowanie ciemnych przebarwień na ziarnie, tzw. piegów, to ciekawa cecha i znak rozpoznawczy odmian hodowli Limagrain np. odmiany LG31255

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), wczesna, o FAO 220. Plon ziarna duży. Ziarno typu pośredniego flint/dent. Wysokość roślin na poziomie wzorca, dość odporna na wyleganie. Średni udział rdzenia kolbowego w masie kolby. Bardzo dobre oddawanie wody z ziarna w końcowym okresie wegetacji. Dość duża odporność na fuzariozę kolb i łodyg oraz głownię łodyg. Wczesny wigor roślin w początkowej fazie wegetacji na poziomie wzorca. W fazie dojrzałego ziarna liście częściowo pozostają zielone. Odmiana zalecana do produkcji ziarna w rejonie środkowym.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), wczesna, o FAO 230. W porównaniu z wzorcem grupy wczesnej, w której była oceniana, charakteryzował ją duży plon ziarna i stosunkowo późniejsze dojrzewanie. Ziarno typu dent z bardzo dobrym oddawaniem wody. Wysoka zdrowotność, dobra wymłacalność. Rośliny są średniej wysokości z liśćmi lekko wzniesionymi. Kolby ułożone na średniej wysokości. Wczesne kwitnienie roślin. Dobrze zachowuje się w sytuacjach stresowych. Możliwy wysiew na słabych stanowiskach. Duża odporność na wyleganie roślin. Ma dość korzystną strukturę kolb (udział rdzenia poniżej średniej). Dość duża odporność na głownię łodyg i kolb. Słabszy wigor roślin w początkowej fazie wegetacji. W fazie dojrzałego ziarna liście częściowo pozostają zielone (stay green). Odmiana zalecana do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym.

Odmiana mieszańcowa trójliniowa (TC), średnio wczesna, o FAO 240–250. Posiada rekordowy plon ziarna, wyjątkowy wczesny wigor, dobry stay-green i dobrą tolerancję na niedobory wody. Ziarno typu pośredniego flint/dent. Tworzy wysokie rośliny. Ma korzystną strukturę kolb (udział rdzenia poniżej średniej). Dość duża odporność na głownię łodyg. Średni wigor roślin w początkowej fazie wegetacji. Po dojrzeniu ziarna liście i łodygi zasychają. Odmiana zalecana do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), średnio wczesna (na pograniczu grupy wczesnej), o FAO 230–240. Plon ziarna duży. Ziarno typu dent. Rośliny średniej wysokości. Ma dość korzystną strukturę kolb. Dość duża odporność na fuzariozę łodyg oraz omacnicę prosowiankę. Średni wigor roślin w początkowej fazie wegetacji. W fazie dojrzałego ziarna liście częściowo pozostają zielone. Odmiana zalecana do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), średnio wczesna, o FAO 250–260. Ziarno typu dent. Tworzy rośliny wysokie, o dużej odporności na wyleganie. Ma korzystną strukturę kolb (udział rdzenia poniżej średniej). Bardzo wysoki potencjał plonu ziarna potwierdzony w oficjalnych doświadczeniach w Niemczech i w Polsce. Odmiana zarejestrowana w 2015 w Niemczech na ziarno z najwyższymi notami plonu ziarna (wg punktacji BSA - 9). W bardzo suchym roku 2015 w dośw. rejestracyjnych COBORU odmiana Keltikus zajęła 2. miejsce pod względem indeksu plonowania w grupie średnio późnej i najniższą w tej grupie wilgotność ziarna. Przez niskie porażenie kolb fuzariozą i możliwość wcześniejszego zbioru w porównaniu do innych odmian z tej grupy, odmiana ma niższe ryzyko skażenia, ziarna mikotoksynami.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), średnio wczesna, o FAO 250. Plon ziarna duży. Typ ziarna pośredni flint/dent. Rośliny średniej wysokości o dość dużej odporności na wyleganie. Średni udział rdzenia w masie kolby. Dość duża odporność na głownię i fuzariozę łodyg. Średni wigor roślin w początkowej fazie wegetacji. Po dojrzeniu ziarna liście i łodygi zasychają. Odmiana zalecana do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), średnio wczesna, o FAO 250. Plon ziarna duży. Ziarno typu pośredniego flint/dent. Odmiana tworzy rośliny średniej wysokości. Udział rdzenia w masie kolby średni. Dość duża odporność na głownię kolb. Średni wigor roślin w początkowej fazie wegetacji. Po dojrzeniu ziarna liście i łodygi zasychają. Odmiana zalecana do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), średnio wczesna, o FAO 250. Plon ziarna duży. Typ ziarna pośredni flint/dent. Rośliny wysokie o dość dużej odporności na wyleganie. Odmiana ma dość korzystną strukturę kolb. Charakteryzuje się dość dużą odpornością na głownię kolb i łodyg. Wykazuje słabszy wigor roślin w początkowej fazie wegetacji. W fazie dojrzałego ziarna, liście częściowo pozostają zielone (stay green). Odmiana zalecana do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), średnio wczesna, o FAO 240, o bardzo wysokim i stabilnym potencjale plonowania na ziarno. Perrero na polu wyróżnia się bardzo wyrównanym i jednorodnym łanem. Odmiana tworzy rośliny średniej wysokości. Kolby Perrero są bardzo dobrze wypełnione ziarnem typu flint-flint/dent z bardzo wysokim udziałem szklistej formy skrobi szczególnie przydatnej w przemyśle młynarskim. Perrero to najlepsza odmiana wśród badanych w COBORU pod względem odporności na wyleganie i łamliwość łodyg. Odmiana została zarejestrowana w Czechach, uczestniczy również w badaniach oficjalnych w Niemczech i w Polsce. Na szczególną uwagę zasługuje zdrowotność roślin. Wyjątkowo istotna jest wybitna odporność na fuzariozę kolb. Dość duża odporność na głownię kolb i łodyg. Udział rdzenia w masie kolby powyżej średniego. Po dojrzeniu ziarna liście i łodygi zasychają. Odmiana zalecana do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), średnio wczesna, o FAO 250, sprawdzająca się zarówno w użytkowaniu na ziarno, jak i na wysokoenergetyczną kiszonkę. Wysoki plon ziarna. Ziarno typu pośredniego flint/dent. Rośliny o wysokiej strawności i dobrej zawartości skrobi. Bardzo dobra wymłacalność. Rośliny o bardzo dobrym wigorze początkowym. Rośliny wysokie i zdrowe. Z powodzeniem dostosowuje się do różnych, nawet słabych gleb. Udział rdzenia w masie kolby nieco powyżej średniego. Dość duża odporność na głownię kolb i łodyg. Średni wigor roślin w początkowej fazie wegetacji. Po dojrzeniu ziarna liście i łodygi zasychają. Odmiana zalecana do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), średnio wczesna, o FAO 240. Ziarno typu dent. Wyjątkowo duża kolba, dobrze zaziarniona. Odmiana o niezwykle wysokim potencjale plonowania na ziarno. Dobra wymłacalność ziarna. Na zasobnych stanowiskach dobrze reaguje na obniżoną obsadę roślin. Charakteryzuje się wysoką zdrowotnością roślin. Odmiana tworzy rośliny średniej wysokości. Udział rdzenia w masie kolby średni. Odmiana charakteryzuje się średnią odpornością na fuzariozy i głownie. Średni wigor roślin w początkowej fazie wegetacji. Po dojrzeniu ziarna liście i łodygi zasychają. Odmiana zalecana do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), średnio późna, o FAO 260–270. Wydajność ziarna kukurydzy i skrobi bardzo wysoka. Ziarno typu dent. Doskonały rozwój w początkowym okresie wzrostu. Odmiana tolerancyjna na suszę i choroby grzybowe (Helminthosporium turcicu). Tworzy dość niskie rośliny. Ma korzystną strukturę kolb (udział rdzenia poniżej średniej). Dość duża odporność na głownię kolb. Średni wigor roślin w początkowej fazie wegetacji. W fazie dojrzałego ziarna liście częściowo pozostają zielone. Odmiana zalecana do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym.

Odmiana mieszańcowa trójliniowa (TC), wczesna, o FAO 230. Kolby dojrzewają wcześniej niż wegetatywne części roślin. Plon ogólny suchej masy duży, natomiast plon suchej masy kolb i plon jednostek pokarmowych średni. Struktura plonu gorsza od wzorca. Wskaźnik koncentracji energii poniżej średniego. Plon świeżej masy bardzo duży. Odmiana tworzy wysokie rośliny. Wigor roślin w początkowej fazie wegetacji średni. Odporność na głownię kukurydzy na kolbach powyżej poziomu wzorca, a na łodygach na poziomie wzorca. Strawność roślin średnia. Odmiana przydatna do uprawy na kiszonkę w całym kraju.

W hodowli odmian na kiszonkę liczy się całkowity plon suchej masy łodyg, liści i kolb (dt/ha), udział kolb w całkowitym plonie suchej masy, zawartość suchej masy przy zbiorze. Duże znaczenie ma wczesny wigor i cecha stay green. Na zdjęciu są dwie odmiany o podobnej wczesności i w równym stopniu mają dojrzałe ziarno. Ta z lewej (trzy rzędy) jest zielona, posiada cechę stay green. Ważnym kryterium oceny mieszańców kiszonkowych jest oczywiście ich strawność. Nowoczesne programy hodowlane zwracają uwagę na podniesienie poziomu strawności wegetatywnych części roślin

Odmiana mieszańcowa trójliniowa (TC), wczesna, o FAO 230. Mieszaniec o nowej genetyce wyróżniający się bardzo dobrym wczesnym wigorem oraz tolerancją na wiosenne chłody. Uzyskała najwyższy plon suchej masy oraz najwyższy plon jednostek pokarmowych spośród odmian zarejestrowanych w swojej grupie. Doskonale sprawdza się na słabych i średnich stanowiskach. LG 31255 charakteryzuje się występowaniem ciemnych przebarwień na ziarnie, tzw. piegów. Kolby posiadają cienką osadkę, co wspomaga szybkie oddawanie wody z ziarna. Bardzo dobra adaptacja odmiany do różnych warunków glebowych. Struktura plonu średnia. Wskaźnik koncentracji energii poniżej średniego, plon świeżej masy duży. Odmiana tworzy wysokie rośliny. Odporność na głownię kukurydzy na kolbach poniżej poziomu wzorca, a na łodygach na poziomie wzorca. Strawność roślin średnia. Odmiana przydatna do uprawy na kiszonkę w całym kraju.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), wczesna, o FAO 210. Rośliny bardzo wysokie o wysoko osadzonych kolbach. Plon ogólny suchej masy duży, plon suchej masy kolb i plon jednostek pokarmowych średni. Struktura plonu gorsza od wzorca. Wskaźnik koncentracji energii powyżej średniej, plon świeżej masy średni. Odmiana tworzy wysokie rośliny. Wigor roślin w początkowej fazie wegetacji średni. Odporność na głownię kukurydzy na kolbach powyżej poziomu wzorca, a na łodygach poniżej wzorca. Strawność roślin – poniżej średniej. Odmiana przydatna do uprawy na kiszonkę w całym kraju.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), średnio wczesna, o FAO 240. Plon ogólny suchej masy, plon suchej masy kolb i plon jednostek pokarmowych duży. Struktura plonu na poziomie wzorca. Wskaźnik koncentracji energii powyżej średniego. Plon świeżej masy duży. Średnia wysokość roślin. Wigor roślin w początkowej fazie wegetacji dość dobry. Odporność na głownię kukurydzy na kolbach i łodygach powyżej poziomu wzorca. Strawność roślin średnia. Odmiana przydatna do uprawy na kiszonkę w całym kraju.

Oprócz mieszańca SM Kurant do Krajowego Rejestru wpisano jeszcze dwie inne odmiany smolickiej hodowli. Pozycja polskich odmian kukurydzy na rynku nasiennym jest wysoka, co jest wielką zasługą prof. Józefa Adamczyka – twórcy większości krajowych odmian tej rośliny

Odmiana mieszańcowa trójliniowa (TC), średnio wczesna, o FAO 250. Plon ogólny suchej masy, plon suchej masy kolb i plon jednostek pokarmowych duży. Struktura plonu gorsza od wzorca. Wskaźnik koncentracji energii poniżej średniej, plon świeżej masy bardzo duży. Odmiana o wysokich roślinach. Wigor roślin w początkowej fazie wegetacji średni. Strawność roślin – poniżej średniej. Odmiana przydatna do uprawy na kiszonkę w całym kraju.

Odmiana mieszańcowa trójliniowa (TC), średnio późna, o FAO 260–270, z przeznaczeniem na kiszonkę oraz biogaz. Bardzo wysoki potencjał jakościowego plonu. Rośliny wysokie do bardzo wysokich o dobrej odporności na wyleganie. Bardzo dobrze sprawdza się na słabych stanowiskach. Bardzo dobry staygreen. Plon suchej masy i energii bardzo wysoki, skrobi wysoki. Odporność na wystąpienie fuzariozy kolb średnia. Plon ogólny suchej masy bardzo duży, plon jednostek pokarmowych duży, plon suchej masy kolb na poziomie wzorca. Struktura plonu gorsza od wzorca. Wskaźnik koncentracji energii poniżej średniego. Plon świeżej masy bardzo duży. Wigor roślin w początkowej fazie wegetacji średni. Odporność na głownię kukurydzy na kolbach i łodygach poniżej poziomu wzorca. Strawność roślin średnia. Odmiana przydatna do uprawy na kiszonkę w całym kraju.

Odmiana mieszańcowa trójliniowa (TC), średnio późna, o FAO 260. Plon ogólny suchej masy bardzo duży, plon jednostek pokarmowych duży, plon suchej masy kolb na poziomie wzorca. Struktura plonu gorsza od wzorca. Wskaźnik koncentracji energii poniżej średniego. Plon świeżej masy bardzo duży. Odmiana o roślinach wysokich. Wigor roślin w początkowej fazie wegetacji średni. Odporność na głownię kukurydzy na kolbach i łodygach poniżej poziomu wzorca. Strawność roślin średnia. Odmiana przydatna do uprawy na kiszonkę w całym kraju.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), średnio wczesna, o FAO 240. Plon ziarna duży. Ziarno typu pośredniego flint/dent. Odmiana tworzy rośliny średniej wysokości o dość dużej odporności na wyleganie. Udział rdzenia w masie kolby średni. Dość duża odporność na głownię kolb i łodyg. Średni wigor roślin w początkowej fazie wegetacji. Po dojrzeniu ziarna liście i łodygi zasychają. Odmiana przydatna do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym. Plon ogólny suchej masy i plon jednostek pokarmowych duży. Plon suchej masy kolb bardzo duży. Struktura plonu dość dobra. Wskaźnik koncentracji energii powyżej średniego. Plon świeżej masy średni. Strawność roślin dobra. Odmiana przydatna do uprawy na kiszonkę w całym kraju.

Odmiana mieszańcowa dwuliniowa (SC), średnio wczesna, o FAO 240–250. W uprawie na ziarno wysoki potencjał plonu ziarna. Może być uprawiana na wszystkich rodzajach gleb, również zimnych. W fazie dojrzewania ziarna liście pozostają częściowo zielone. Typ ziarna zbliżony do zębokształtnego (dent). Odmiana tworzy rośliny średniej wysokości o dość dużej odporności na wyleganie. Odmiana przydatna do produkcji ziarna w rejonie południowym i środkowym. Plon ogólny suchej masy i plon jednostek pokarmowych bardzo duży, plon suchej masy kolb duży. Struktura plonu gorsza od wzorca. Wskaźnik koncentracji energii poniżej średniego. Plon świeżej masy bardzo duży. Strawność roślin – średnia. Dość duża odporność na głownię i fuzariozę łodyg. Odmiana przydatna do uprawy na kiszonkę w całym kraju.