Rekordy świata w plonowaniu
Rekordowe wydajności budzą ciekawość i często niedowierzanie, a nawet złość. W przypadku niektórych gatunków roślin uprawianych również w Polsce te rekordowe plony są często kilka razy wyższe od uzyskiwanych w polskich gospodarstwach. Te różnice nie są aż tak wielkie w przypadku plonów zbóż, rzepaku czy ziemniaków. Ale potencjał soi i kukurydzy jest w Polsce ograniczony długością wegetacji. Możemy uprawiać co najwyżej kukurydzę o FAO 300. We Francji np. o FAO 500, a na świecie jeszcze późniejsze z dużo wyższym potencjałem plonowania.
Pszenica ozima – kto zbiera najwięcej?
Większość już znaliśmy i tylko przypomnę, gdzie je bito i na jakim są poziomie. Jedynym nowym jest poprawiony w 2024 r. rekordowy plon soi.
Rekordy w przypadku plonów ziarna pszenicy ciągle bili rolnicy z Nowej Zelandii. Pierwszym uznanym rekordem świata był plon 13,99 t/ha uzyskany w Wielkiej Brytanii w 1981 r. W roku 2003 rekord na poziomie 15,048 t/ha ustanowił Chris Dennison z Nowej Zelandii, a w 2010 r. ten rekord podniósł do poziomu 15,636 t/ha Michael Solari, właściciel gospodarstwa Otama w Nowej Zelandii. Wynik utrzymywał się na topie przez 5 lat i w 2016 r. był bity dwa razy przez farmerów w Wielkiej Brytanii. Najpierw nowy rekord na poziomie 16,5 t ziarna pszenicy z hektara ustanowił 24 sierpnia Tim Lamyman w Lincolnshire, a 10 dni później rekord pobił o 20 kg/ha Rod Smith w Northumberland uzyskując 16,519 t/ha.
W roku 2017 stawka poszła w górę, bo nowy rekord w plonie pszenicy ustanowiony przez Maxine i Erica Watsonów na poziomie 16,791 wrócił do Nowej Zelandii. Farmerzy pobili go ponownie w 2020 r. uzyskując plon pszenicy 17,398 t/ha.
Jednak wynik w 2022 r. został poprawiony przez znanego z bicia rekordów angielskiego hodowcę Tima Lamymana. 10 sierpnia 2022 roku z pola o powierzchni 8,2920 ha w hrabstwie Lincolnshire zebrał średni plon 17,96 ton pszenicy z hektara.
Zobacz też: Światowy rekord pszenicy to niemal 16,8 t/ha. Jakie są inne rekordy zbóż, rzepaku, kukurydzy czy buraków?
Jęczmień – sukcesy mierzone tonami
Pierwszy oficjalny rekord świata w plonie jęczmienia z 1989 r. na poziomie 12,2 t/ha należał do szkockiego farmera Stocktona Parka. W 2015 r. Warren i Joy Darlings z Nowej Zelandii pobili rekord uzyskując plon 13,8 t/ha. Po kilku latach oczekiwań nowego rekordu do pracy wziął się Tim Lamyman – specjalista od rekordów. W 2021 r. uzyskał rekordowy plon jęczmienia 14,2 t/ha.
I to nie koniec sukcesów farmera. 13 lipca 2022 roku uzyskał plon 16,2 ton ziarna jęczmienia z hektara i ten rekord jest aktualny.
Rzepak ozimy – rekordowe wyniki z Wielkiej Brytanii
Tim Lamyman bił kilka razy jeszcze jeden rekord świata w plonowaniu rzepaku ozimego. W lipcu 2015 r. uzyskał rekordowy plon na poziomie 6,7 t/ha. Następnie w 2018 r. z odmianą hybrydową Sparrow z 8-hektarowej działki uzyskał plon nasion 7,01 t/ha i jest to właśnie aktualny oficjalny rekord świata.
Jest też odnotowany nieoficjalny rekord świata ustanowiony w 2019 r. na poziomie 7,19 t/ha w gospodarstwie Richarda Budd, rolnik z Kent. Ale Tim Lamyman nie odpuszcza. Chociaż ten wynik nie jest rekordem świata, to w 2023 r. ustanowił on rekord Wielkiej Brytanii w plonowaniu rzepaku ozimego, którego skorygowana produkcja brutto wyniosła aż 8,98 t/ha.
Soja – nowy rekord świata z 2024 roku
W USA rolnicy zbierają średnio od 40 do 44 buszli nasion soi z akra (czyli niespełna 3 t/ha). Rekordów w plonowaniu soi było wiele, ale nie były uznawane za oficjalne rekordy śwaita. Od całkiem niedawna oficjalnie uznanym rekordzistą jest Randy Dowdy ze stanu Georgia. W 2016 r. uzyskał potwierdzony plon 171,8 buszli nasion soi z akra. W przeliczeniu na nasze jednostki oficjalny rekord wynosił 11,462 t/ha.
Ten rezultat farmer poprawił w 2019 r. uzyskując plon 190,23 buszli nasion soi z akra odmiany Hefty 49X7S (odmiana GMO odporna na glifosat). 23 sierpnia 2023 r. rekord mocno podbił Alex Harrell, też z Georgii w USA osiągając plon na poziomie 206,7997 buszli soi z akra. W przeliczeniu na nasze jednostki ten rekord świata wynosił 13,797 t/ha nasion soi.
Ale jest nowy rekord, ponownie Alexa Harrella. Odmiana soi z firmy Pioneer zasiana 21 marca 2024 r. i zebrana 13 sierpnia dała farmerowi plon 218,2856 buszli z akra. A zatem, nowy rekord świata w przeliczeniu na nasze jednostki wynosi 14,5637 t/ha.
Marek Kalinowski
