Brakuje potasu w glebie?
Ceny nawozów zmuszają wielu producentów rolnych do ograniczenia ich stosowania, co może w istotny sposób prowadzić do obniżenia plonowania oraz do pogorszenia parametrów jakościowych uzyskanych płodów rolnych. Obniżenie dawek nawozów potasowych może skutkować również obniżeniem odporności roślin na niesprzyjające warunki pogodowe, w tym na niskie temperatury panujące w okresie jesienno-zimowym. Sytuacja taka jest szczególnie widoczna na glebach o niskiej zasobności w przyswajalne formy tego składnika pokarmowego.
Zasobność gleb w składniki pokarmowe
W przypadku gleb o wysokiej i bardzo wysokiej zasobności w przyswajalne formy potasu w początkowym okresie ograniczenie nawożenia tym makroskładnikiem może nie wpłynąć w znaczący sposób na obniżenie plonowania roślin. W związku z tym przy ustalaniu dawek nawozów mineralnych należy zawsze odnosić je nie tylko do potrzeb pokarmowych uprawianych roślin, ale także do aktualnej zasobności gleby w składniki pokarmowe. W sytuacji niewystarczającego przedsiewnego nawożenia potasowego zalecane jest uzupełnienie całkowitej dawki tego makroskładnika w okresie wiosennym.
Potas - podstawowa substancja odżywcza roślin
Potas należy do podstawowych substancji odżywczych roślin warunkujących ich prawidłowy wzrost i rozwój. Jest pierwiastkiem pobieranym w największych ilościach przez rośliny, a jego maksymalne pobranie przypada na fazę wzrostu wegetatywnego. Potas jest najszybciej pobieranym pierwiastkiem po azocie, szczególnie przez młode rośliny, w których występuje szybki przyrost tkanki twórczej korzeni i łodyg. Zawartość potasu może u nich sięgać nawet kilku procent suchej masy, natomiast ilości pobieranego pierwiastka znacznie przewyższają potrzeby pokarmowe roślin. W tej fazie akumulacja dobowa potasu wynosi od kilku do kilkudziesięciu kg potasu na hektar.
Co zastosować jesienią i wiosną, żeby rośliny nie zmarzły?
Cennym źródłem potasu dla roślin, które może być aplikowane zarówno w okresie jesiennym, jak i wiosennym jest nie tylko sól potasowa, ale również nawozy wieloskładnikowe, w tym LUBOPLON CALIUM, OPTIPLON 8-20-30 czy OPTIPLON 4-14-30, które są szczególnie polecane w okresie jesiennym, gdyż zawierają niskie dawki azotu, oraz pod rośliny o wysokich wymaganiach względem tego składnika pokarmowego i na gleby o niskiej zasobności w potas.
Funkcje potasu
Potas spełnia w roślinie wiele istotnych funkcji, biorąc między innymi udział w regulacji gospodarki wodnej oraz wpływając na turgor komórek i wiązek przewodzących. Uczestniczy w procesie otwierania i zamykania aparatów szparkowych, dzięki czemu zapobiega zbyt dużemu wyparowywaniu wody z roślin oraz reguluje wymianę gazową. Zwiększa odporność roślin na suszę oraz niskie temperatury i wymarzanie, co jest ściśle związane z gospodarką azotową i węglowodanową w roślinie.
Potas chroni przed stresem
Ważną funkcją potasu jest poprawa odporności roślin na sytuacje stresowe poprzez zwiększanie wytwarzania grubszych błon komórkowych, które w dużym stopniu zmniejszają ryzyko porażenia przez patogeny. Pierwiastek ten wpływa na lepszy rozwój tkanek mechanicznych zwiększających odporność zbóż na wyleganie, stymuluje proces fotosyntezy i transportu asymilatów, warunkuje przemiany azotu i bierze udział w syntezie białka, a także wpływa na utrzymanie równowagi jonowej. Przy braku potasu dochodzi do nagromadzenia w roślinach prostych związków azotu, w tym między innymi toksycznych amin, jak np. putrescyna.
Wpływ potasu na plonowanie
Potas korzystnie wpływa na plonowanie roślin oraz zwiększa ich wartość spożywczą i technologiczną. Dodatkowo minimalizuje straty masy w trakcie przechowywania oraz obniża podatność na gnicie owoców i ziemniaków. Jedną z najważniejszych cech jakościowych, zależną od odżywienia roślin potasem, jest zawartość białek, skrobi i tłuszczu.
Czym skutkuje niedobór potasu?
Niedobór potasu może skutkować obniżeniem produkcji białek i to niezależnie od stopnia zaopatrzenia roślin w azot oraz wpływa na zwiększenie akumulacji cukrów rozpuszczalnych, a tym samym prowadzi do obniżenia zawartości skrobi. Zwiększenie koncentracji cukrów prostych w roślinach ozimych skutkuje zmniejszeniem ich odporności na niskie temperatury. Potas wpływa na wzrost zawartości sacharozy w korzeniach buraka cukrowego i skrobi w bulwach ziemniaka, a także zwiększenie koncentracji witamin B1 i C oraz karotenu (prowitaminy A) w roślinach.
dr hab. Marzena S. Brodowska, prof. UP w Lublinie
