Bez dopłat byłaby strata. Ile naprawdę rolnik zarabia na buraku cukrowym?

Kalkulacja WIR - opłacalność uprawy buraka cukrowego

Znamy wyniki comiesięcznej kalkulacji opłacalności produkcji dla uprawy buraka cukrowego. Jak się okazuje, w listopadzie 2025 rolnicy zarobili na tej uprawie niespełna 1 300 zł/ha. Zysk osiągany przez plantatorów buraka cukrowego z uprawy nie jest dla nich nadto zadowalający, zwłaszcza przy kosztach produkcji sięgających niemal 11 tys. zł.ha.

Ile rolnik inwestuje w uprawę 1 ha buraków cukrowych?

Jak wynika z kalkulacji WIR, nakład finansowy, który ponosi rolnik na uprawę 1 ha buraków cukrowych wynosi 10 742,44 zł. Na tę sumę składają się takie koszty jak:

• nawożenie – 1 911,18 zł/ha;
• ochrona roślin – 720,40 zł/ha;
• praca ciągnika – 1 647,86 zł/ha;
• usługi (siew, kombajn, wapnowanie) – 1 468,50 zł/ha;
• koszty ogólnogospodarcze – 1 380,21 zł/ha;
• koszt pracy ludzkiej – 2 239,57 zł/ha.

Przeczytaj również: Buraki 2025/26: cukrownie KGS szykują się na rekord

Jaki jest przychód z uprawy 1 ha buraka cukrowego?

Na podstawie założenia przyjętego w kalkulacji WIR, że plon to 600 dt/ha, a cena netto wynosi 15 zł/dt, to wartość produktu głównego wynosi 9 000 zł/ha - tyle kosztuje produkt główny netto. 

Natomiast do tego doliczono:

• wysłodki – 600 zł;
• dopłata bezpośrednia – 502,35 zł;
• płatność do buraków – 1 284,14 zł.

Łącznie przychody z produkcji buraka cukrowego oszacowano na 12 016,49 zł/ha.

Jaki jest realny zysk z uprawy buraka cukrowego?

W ostatecznym rozrachunku, czyli po odjęciu kosztów od przychodów wynik finansowy, czyli zysk z uprawy buraka cukrowego wynosi 1 274,05 zł/ha.

Nie da się jednak ukryć, że opłacalność uprawy buraka cukrowego jest nadrabiana dopłatami bezpośrednimi. Liczby są bezlitosne, skoro według wyliczeń:

• koszt produkcji 1 dt buraka: 17,90 zł
• cena brutto: 16,05 zł/dt

to bez dopłat produkcja byłaby de facto nieopłacalna, co jasno pokazuje, jak duże znaczenie mają dziś płatności bezpośrednie w rentowności uprawy buraka cukrowego.

Jaka była cena za burak cukrowy w kampanii 2025/2026?

Przed rozpoczęciem tegorocznej kampanii buraczanej 2025/2026 dyrektor Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego Rafał Strachota poinformował redakcję „Tygodnika Poradnika Rolniczego” o tym, jakie ceny oferują poszczególne cukrownie.

– Minimalne stawki zostały uzgodnione w 2024 roku i w większości przypadków wynoszą od 28 euro do 33,5 euro w zależności od koncernu. To jest cena za 1 tonę buraków o zawartości cukru 16%. Każdy koncern ma ustalone inne ceny z plantatorami. Najniższa, minimalna stawka w kraju wynosi 28 euro/t i dotyczy cukrowni Südzucker. Natomiast najwyższa stawka jest w Krajowej Grupie Spożywczej i wynosi 33,5 euro/t – informuje Strachota.

– Rolnicy nie są usatysfakcjonowani, ponieważ woleliby, żeby stawka była zdecydowanie wyższa. Tym bardziej, że rok wcześniej ceny były o wiele bardziej atrakcyjne. Wynikało to ze zdecydowanie lepszej sytuacji na rynku cukru. Mamy zapisy w ramach porozumień branżowych uzgodnionych ze wszystkimi producentami cukru, że ustalamy cenę minimalną, która odzwierciedla sytuację rynkową w danej chwili. Cena ta jest wynikiem negocjacji, ale są również wynegocjowane dodatkowe zapisy mówiące o tym, że w przypadku, gdy cena cukru na rynku wzrośnie, następuje tak zwany podział nadwyżki. Oznacza to, że cena buraków może wzrosnąć. Taką sytuację mieliśmy w poprzednich latach i takie zapisy też teraz obowiązują, tylko sytuacja jest trochę inna. Rynek cukru, niestety, charakteryzuje się w tej chwili bardzo złą kondycją pod względem cenowym. Cukier po prostu jest bardzo tani – tłumaczy Strachota.

Cena buraka cukrowego w kampanii 2026/2027

Jak poinformował w październiku Związek Producentów Buraka Cukrowego Werbkowice, zakończyły się negocjacje dotyczące ustalenia ceny skupu buraka cukrowego w sezonie 2026/2027. Rada Związków Plantatorów Buraka Cukrowego z Zarządem Krajowej Grupy Spożywczej ustaliły, że w kolejnym roku gospodarczym cena netto za tonę buraka cukrowego o zawartości cukru na poziomie 16% wyniesie 32 euro. Okazuje się jednak, że stawka ta jest nie do końca zadowalająca nie tylko dla ZPBC, ale również KGS.

Kalkulacje WIR jasno pokazują, że opłacalność uprawy buraka cukrowego wciąż w dużej mierze opiera się na dopłatach. Przy rosnących kosztach i umiarkowanych cenach skupu zysk pozostaje niski, co budzi niepokój wśród plantatorów. Przyszłość tej uprawy zależeć będzie przede wszystkim od wyników kolejnych negocjacji cenowych oraz stabilności wsparcia finansowego.

oprac. Justyna Czupryniak-Paluszkiewicz na podst. WIR, TPR