Kukurydza na kiszonkę – lista zalecanych odmian

Polecane są odmiany z ziarnem szklistym typu flint

Wysoki plon ogólny suchej masy z dużym udziałem kolb w strukturze tego plonu i jak najwyższa strawność zebranej kukurydzy to cechy najważniejsze w produkcji kukurydzy na kiszonkę. Z uwagi na pożądaną skrobię trawioną jelitowo, na kiszonkę polecane są odmiany z ziarnem szklistym typu flint albo ziarnem typu pośredniego między flint/dent. Skrobia z ziarna typu flint nawet w ilości o 30% większej niż skrobia mączysta z ziarniaków dent jest trawiona w jelicie cienkim. Takie są różnice w samym typie ziarna, ale to ile skrobi trafi do jelita cienkiego zależy też od precyzji zbioru, rozdrobnienia ziarniaków i właściwego zakiszenia. Im bardziej ziarno jest rozdrobnione, tym większa jest podatność skrobi na rozkład w żwaczu.

Jak jednak poruszać się w gąszczu informacyjnym o odmianach i dobrze wybrać z setek mieszańców z Krajowego Rejestru i dostępnych także z katalogu wspólnotowego? Odpowiedź jest dość prosta – warto analizować dostępne informacje z najbliższej gospodarstwu jednostki realizującej Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe i Rolniczego. Najlepiej jest korzystać z List Odmian Zalecanych, które w przypadku kukurydzy na kiszonkę i na ziarno tworzą aktualnie cztery województwa: podlaskie, łódzkie, kujawsko-pomorskie i pomorskie.

Odmiany wczesne ze względu na krótszy wzrost wytwarzają niższy plon

Wybór mieszańców na kiszonkę powinien być dobrze wyważony. Nie można tylko i wyłącznie sugerować się potencjałem plonowania. Wiadomo, że jest on wyższy dla odmian o późniejszym FAO, ale jeżeli zaryzykujemy uprawę odmiany zbyt późnej dla naszego regionu możemy ponieść fiasko. Z wczesnością FAO mieszańców kukurydzy wiąże się wprost ich produktywność. Odmiany wczesne ze względu na krótszy wzrost i rozwój wytwarzają niższy plon. Dlatego, jeżeli wybierzemy zbyt późną odmianę to nadmiernie duża wilgotność ziarna przy zbiorze spowoduje opóźnione osiągnięcie dojrzałości technologicznej do zbioru na kiszonkę (lub na ziarno). Gdy zostanie wybrana za wczesna odmiana niż jest zalecana w danym regionie, rolnik utraci część plonu, którą potencjalnie mógł uzyskać przy wyborze odmiany późniejszej.

Od roku 2013 w woj. podlaskim w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego wykonywano analizy materiału roślinnego odmian kukurydzy kiszonkowej w celu stworzenia LOZ. Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Krzyżewie realizująca te doświadczenia COBORU na Podlasiu prezentowała ze zbiorów kukurydzy w 2014 r. bardzo ciekawe dane analiz chemicznych badanych odmian, w tym: zawartości białka w całych roślinach i włókna surowego, zawartości skrobi i cukrów rozpuszczalnych oraz strawności całych roślin.

Rekomendacje z czterech województw

LOZ kukurydzy na kiszonkę na 2021 r. tworzą cztery województwa i w sumie rekomendowanych jest 19 mieszańców ze wszystkich grup wczesności. Zachęcam do odwiedzenia stron internetowych tych Stacji Doświadczalnych Oceny Odmian i zapoznania się z wynikami plonowania poszczególnych mieszańców.

• Na LOZ odmian kiszonkowych kukurydzy dla woj. podlaskiego do uprawy rekomendowane na 2021 r. są mieszańce: wczesne – Astardo, Tipico, KWS Salamandra i SM Grot; średnio wczesne – Brigado, ES Bond, ES Joker, Delici CS i ES Palladium oraz średnio późne – Clementeen, Hardware, Kentos, Motivi CS i Physiker.

• Na LOZ odmian kiszonkowych kukurydzy dla woj. łódzkiego do uprawy rekomendowane na 2021 r. są mieszańce: wczesne – Astardo, Tipico i Ligato; średnio wczesne – Brigado i ES Watson oraz średnio późne – Hardware i Baobi CS.

• Na LOZ odmian kiszonkowych kukurydzy dla woj. kujawsko-pomorskiego do uprawy rekomendowane na 2021 r. są mieszańce: wczesne – Astardo i Tipico; średnio wczesne – Brigado, ES Bond, ES Joker i Farmfire oraz średnio późne – Clementeen, Kentos, Motivi CS i P0725.

• Na LOZ odmian kiszonkowych kukurydzy dla woj. pomorskiego do uprawy rekomendowane na 2021 r. są mieszańce: wczesne – Astardo i Tipico; średnio wczesne – Brigado i ES Watson oraz średnio późna – P0725.

• Tabela. Zestawienie plonowania odmian z LOZ, które są wpisane do KR (plon ogólny suchej w % wzorca dla grup wczesności i procentowa zawartość suchej masy w plonie głównym) 

Warto testować nowości

W lutym ub.r. do Krajowego Rejestru wpisano 28 odmiany kukurydzy (18 do użytkowania na ziarno i 10 na kiszonkę), a w lutym br. kolejne 33 odmiany. To razem 61 odmian – ilość niespotykana w innych gatunkach i dobitnie świadcząca o wielkim postępie hodowlanym w kukurydzy. Warto testować te nowości a przynajmniej śledzić, przyglądać się im i oceniać na Dniach Pola, o ile taka możliwość latem i jesienią tego roku będzie.

Oczywiście warto korzystać z List Odmian Rekomendowanych, na których są nowe odmiany, ale przetestowane w doświadczeniach porejestrowych. W tabeli pokazujemy zestawienie plonowania odmian z LOZ (podajemy plon ogólny suchej w % wzorca dla grup wczesności i procentową zawartość suchej masy w plonie głównym). Porównanie szeregu innych cech można znaleźć w opracowaniach COBORU. Jednak nawet te podstawowe dane pokazują, jak poszczególne mieszańce sprawdzały się w latach normalnych i suchych, szczególnie w 2019 r.