Ustawa o nawozach naturalnych wchodzi w życie
Po kilku miesiącach oczekiwania wchodzi w końcu w życie Ustawa o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przechowywania nawozów naturalnych. O projekcie tej ustawy pisaliśmy w kwietniu br. To ważna informacja zwłaszcza dla prowadzących chów lub hodowlę zwierząt gospodarskich w liczbie mniejszej lub równej 210 DJP, którzy powinni dostosować się do wymogów określonych w Programie azotanowym z końcem ubiegłego roku.
Do 2025 lub 2027 roku
Gospodarstwa utrzymujące od 21 do 210 DJP dostały czas na dostosowanie miejsc do przechowywania nawozów naturalnych do końca tego roku. Z kolei mniejsze, utrzymujące do 20 DJP, do końca 2027 roku. Ci rolnicy będą mogli jednak dostosować powierzchnie lub pojemności we wskazanym terminie, jeśli zgłoszą ministrowi rolnictwa konieczność przedłużenia terminu w ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. W projekcie ten czas miał być dłuższy o 3 miesiące, ale zapewne z tego powodu, że ustawa tak długo była procedowana, okres ten skrócono.
Zgłoszenia i kontrole
W przygotowaniu takiego zgłoszenia rolnikom mają pomagać doradcy z ODR. W zgłoszeniu rolnik będzie musiał bowiem wskazać liczbę DJP utrzymywanych zwierząt oraz dlaczego nie dostosował powierzchni lub pojemności posiadanych miejsc do przechowywania nawozów naturalnych do końca ubiegłego roku. Będzie musiał także załączyć dokumenty potwierdzające wystąpienie przyczyny. W zgłoszeniu musi także opisać stan prac nad dostosowaniem powierzchni lub pojemności oraz podać informacje o realizowanych innych działaniach mających na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniami, spośród działań określonych w zbiorze zaleceń dobrej praktyki rolniczej do dobrowolnego stosowania lub w Planie Strategicznym. Chodzi np. o plan nawożenia. Rolnicy, którzy zbywają nadwyżkę nawozów naturalnych do zgłoszenia będą musieli dodać informację o zawarciu takiej umowy i załączyć jej kopię.
Po upływie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, złożone przez rolników zgłoszenia minister rolnictwa udostępni wojewódzkim inspektorom ochrony środowiska oraz ARiMR. Na tej podstawie zostanie ustalona lista podmiotów uprawnionych do wydłużenia terminu.
Kontrola przestrzegania Programu azotanowego spoczywa bowiem na wojewódzkich inspektoratach ochrony środowiska. Natomiast rolnicy, którzy korzystają z dopłat bezpośrednich, podlegają kontrolom prowadzonym przez ARiMR. Od 2023 r., w związku z nowymi zasadami w ramach WPR na lata 2023–2027 podstawowym warunkiem przyznania wsparcia w pełnej wysokości w ramach płatności bezpośrednich jest spełnienie przez rolnika wnioskującego o wsparcie norm i wymogów warunkowości. Na system warunkowości składają się wymogi podstawowe w zakresie zarządzania (SMR) oraz normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC). Jednym z SMR jest ochrona wód przed zanieczyszczeniami spowodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (SMR 2). Dlatego ważne jest, aby zarówno inspektoraty ochrony środowiska, jak i ARiMR miały informacje o podmiotach, które zgłosiły potrzebę wydłużenia terminu na dostosowanie odpowiednich powierzchni lub pojemności.
Co ważne: w przypadku gospodarstw, w których postępowania dotyczące nałożenia kary nie zakończyły się przed wprowadzeniem w życie planowanej ustawy, będą mogły być one umorzone. Warunkiem będzie dokonanie stosownego zgłoszenia w wyznaczonym w ustawie terminie. Nowe postępowania nie będą wszczynane przez 3 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy.
Nowe przepisy upraszczają procedury budowlane
Ustawa uproszcza także procedury administracyjne związane z budową miejsc do przechowywania nawozów naturalnych. Do końca 2027 r. zmiana zagospodarowania terenu dotycząca obiektów budowlanych, takich jak płyty do składowania obornika oraz szczelne zbiorniki na gnojówkę lub gnojowicę związane z produkcją rolną i uzupełniające zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej, nie wymagają uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Takie decyzje były wcześniej wymagane w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Rolnicy poszkodowani przez wrześniową powódź w 2024 r., na mocy ustawy z 1 października 2024 r., korzystają z wydłużonego terminu bez względu na liczbę posiadanych zwierząt.
Magdalena Szymańska
fot.
