Jaka jest wartość eksportu rolno-spożywczego Ukrainy?
Pod koniec listopada odbyły się dwa posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego, podczas których posłowie wymienili poglądy z Komisją Europejską na temat wzrostu przywozu produktów rolnych z Ukrainy. Z informacji przekazanej po posiedzeniu przez europosła Krzysztofa Jurgiela wynika, że po wybuchu wojny Ukraina podwoiła eksport produktów rolno-spożywczych do UE. Dotyczy to w szczególności zboża, którego przywóz wzrósł z 7,8 mln ton w 2021 r. do prawie 16 mln ton w 2022 r. Eksport rolno-spożywczy miał już kluczowe znaczenie dla Ukrainy przed rosyjską inwazją, a od tego czasu ich rola jeszcze bardziej się zwiększyła. W 2021r. ich wartość wyniosła 27,7 mld USD, a w 2022r. 23,4 mld USD.
Ile ton zboża trafiło do UE korytarzami solidarnościowymi?
Przed wojną dwie trzecie eksportu Ukrainy było wysyłanych przez porty nad Morzem Czarnym i Morzem Azowskim. W ten sposób eksportowano ponad 90 proc. produktów rolnych. Rosyjska inwazja spowodowała okupację niektórych ukraińskich portów, a w przypadku innych zablokowanie, co wywołało konieczność znalezienia alternatywnych szlaków eksportowych. Aby ułatwić wymianę handlową, w maju 2022 r. Unia Europejska ustanowiła tzw. „korytarze solidarnościowe”, w których kluczową rolę odegrały Polska i Rumunia. Najważniejsze elementy tych pasów to terytorium Polski oraz porty na Dunaju i operacje tranzytowe z tych portów do Rumunii. W 2022r. port w Konstancy obsługiwał 8,2 mln ton zboża, co stanowiło około 21 proc. ukraińskiego eksportu zboża, który łącznie Kijów szacuje na 38,3 mln ton.
Kto odebrał najwięcej zbóż z Ukrainy od lutego 2022?
Oprócz tego ukraińscy producenci rolno-spożywczy poszukiwali nowych rynków dla swoich produktów, koncentrując się głównie na sąsiadach Ukrainy. Przed wojną kraje te importowały tylko nieznaczne ilości zbóż i nasion oleistych. Jednak w marcu 2022r. ich przywóz z Ukrainy zaczął gwałtownie wzrastać. Dane dotyczące przywozu pozostają wysokie w porównaniu z okresem przedwojennym.
W liczbach bezwzględnych Polska stała się największym odbiorcą zbóż i nasion. Proporcjonalnie do poziomu własnej produkcji, największy udział ukraińskiego zboża był na Słowacji i na Węgrzech, a udział ukraińskich nasion oleistych był największy w Bułgarii. Wzrost wielkości importu zboża z Ukrainy oraz tendencje odnotowane na światowym rynku rolnym przyczyniły się do gwałtownego spadku cen, a także do problemów, z jakimi borykali się miejscowi rolnicy w związku ze sprzedażą swoich produktów z ubiegłego roku.
Czy spadek eksportu z Ukrainy jest możliwy w najbliższym czasie?
Z informacji po posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego wynika, że prognozy wskazują na spadek eksportu produktów rolnych w wyniku zmniejszenia produkcji. Jeśli chodzi o zboża, szacuje się, że produkcja zmniejszy się o około 15 proc., do 46 mln ton. W 2023 r. całkowita powierzchnia upraw prawdopodobnie zmniejszy się o około 7 mln hektarów (24 %) w porównaniu z 2021r., z 29 mln do 22 mln hektarów. Wynika to z okupacji niektórych regionów Ukrainy i niemożliwości wykonywania prac polowych na pewnym areale. Wydaje się, że czynnik ten przyczyni się do spadku eksportu produktów rolnych z Ukrainy do krajów sąsiednich.
wk
fot. pixabay
