Na Wigilię
Przepis na pierogi wigilijne z siemienia konopnego
Nadesłany przez Małgorzatę Bujak (Rossosz)
Chciałabym się podzielić z Państwem przepisem na pierogi wigilijne z siemienia konopnego. Przepis ten otrzymałam od babci mojego męża, a ona od swojej babci, która pochodziła z okolic Żyrzyna niedaleko Puław, więc jest to bardzo stary przepis. Babcia nauczyła mnie robić te pierożki, a ja robię je już trzydzieści lat i co roku serwuję je w wigilię Bożego Narodzenia. Rodzina bliższa i dalsza nie wyobraża sobie wigilii u nas bez tej potrawy. Pierożki są bowiem bardzo smaczne i proste w wykonaniu.
Składniki na ok. 60 pierożków: 0,5 kg siemienia konopnego (nasiona konopi można kupić na targu), 0,5 kg kaszy gryczanej, trochę mąki na ciasto pierogowe, cebulka smażona na oleju rzepakowym (tłoczony na zimno w olejarni – zielony) oraz sól i pieprz do smaku.
Wykonanie: Z siemienia konopnego przygotować serek. Namoczyć siemię w letniej wodzie na całą noc. Na drugi dzień odcedzić wodę i zemleć siemię w maszynce do mięsa 4–5 razy (elektryczna nie nadaje się, bo siemię jest bardzo twarde). Zmielone siemię wrzucić do garnka z trzema litrami wody, wymieszać i odcedzić na bardzo drobnym sitku do drugiego garnka – na sitku zostają twarde łuski do wyrzucenia. Wodę z rozmieszanym siemieniem odcedzić kilka razy, aż nie będzie łusek. Po ostatnim odcedzeniu podgrzać otrzymaną zielonkawą wodę, tak jak się podgrzewa zsiadłe mleko na ser. Po osiągnięciu temperatury ok. 50–60°C w wodzie ścina się zielonkawy serek. Przelać serek do woreczka lnianego i odczekać kilka godzin, aż serwatka odcieknie. Na odcedzonej serwatce ugotować kaszę gryczaną. Potrzeba dwie objętości serwatki na jedną objętość kaszy. Gdy kasza się uparuje i wystygnie, a serek jest gotowy, wymieszać oba składniki dokładnie, dodać podsmażoną cebulkę, sól i pieprz. Farsz do pierogów jest gotowy. Przygotować proste ciasto na pierogi – tylko mąka pszenna i ciepła woda. Zalepiać pierożki i gotować je tuż przed podaniem na stół. Polewać wcześniej podsmażoną na oleju cebulką.
Przepis na pieczone buraczki z makiem
Nadesłany przez Macieja Palucha i Izabelę Szymańską (Szczytnica)
Składniki (na dwie porcje): 1 duży burak, 1 duża pomarańcza, 1/2 szklanki daktyli suszonych, 2 kopiaste łyżki maku mielonego, 1 łyżka miodu, garść orzechów (np. włoskich lub pekan).
Wykonanie: Buraka dokładnie umyć (nie obierać ze skóry) i owinąć folią aluminiową. Piec w temperaturze 200°C ok. 50 min. Daktyle zalać gorącą wodą i odstawić na minimum 30 minut. Wystudzonego buraka obrać, pokroić na małe słupki. Pomarańczę obrać, pokroić na małe cząstki i dodać do buraka. Wodę z daktyli odlać do szklanki, daktyle połączyć z makiem i zblendować na masę. Jeśli będzie zbyt gęsta – dolewać stopniowo wodę pozostałą z moczenia daktyli. Konsystencja masy zależy od preferencji. Masę makową wymieszać z burakiem i pomarańczą. Miód rozgrzać na patelni, dodać orzechy i przez chwilę karmelizować je w miodzie. Takimi skarmelizowanymi orzechami posypać danie.
Przepis na moczkę
Nadesłany przez Justyna Lasończyk (Jemielnica)
Ten szybki i prosty w wykonaniu przepis znam od mojej babci. Gości on na naszym stole wigilijnym od 5 pokoleń. Moczka, czyli coś w rodzaju kompotu czy też deseru na bazie piernika.
Składniki: 300 g piernika (najlepiej na bazie miodu), 1 litr kompotu z agrestu, 500 ml wody lub piwa ciemnego, 10 dag bakalii (migdały, wiórki kokosowe, rodzynki), 20 dag orzechów, kilka suszonych śliwek.
Wykonanie: Piernik rozmoczyć w wodzie lub ciemnym piwie. Kompot z agrestu (wraz z owocami) ugotować razem z bakaliami, orzechami i suszonymi śliwkami. Następnie namoczony piernik połączyć z kompotem. Można posypać dla dekoracji wiórkami kokosowymi lub migdałami. Ja dodaję również dla unowocześnienia kilka kropel aromatu pomarańczowego.
Na Pierwsze Święto
Przepis na pierożki z gęsi
Nadesłany przez Monikę Klarzak (Szubsk Towarzystwo)
Zawsze na Wigilię moja babcia robiła pierogi z gęsiną, które były gotowane w rosole. Kilka lat wstecz w starych przepisach babci znalazłam przepis na pierogi pieczone, z całkiem innym farszem. Pomyślałam: „Czemu nie spróbować zmodyfikować nieco przepis babci i zamiast gotować pierogi, to je upiec?” Więc ciasto makaronowe zastąpiłam ciastem francuskim. I tak metodami prób i błędów, szukając w sklepach przypraw do gęsi, dowiedziałam się, iż do mięsa gęsinowego można dodać otartą skórę z pomarańczy. Niewielką część farszu doprawiłam odrobiną skórki pomarańczowej i upiekłam na próbę. Wyszły wyśmienite i tak już od kilku lat te pierożki goszczą na moim wigilijnym stole do barszczyku czerwonego. 
Składniki: 2 upieczone wcześniej uda z gęsi lub pierś, ciasto francuskie, 1 pomarańcza, sól, pieprz, odrobina majeranku i gałki muszkatołowej; składniki na ciasto francuskie: 200 g masła o temp. pokojowej, 200 g mąki pszennej jasnej, 50 g masła wcześniej roztopionego, 100 ml wody, 1/2 łyżeczki soli.
Wykonanie: Mięso oddzielić od kości wraz z upieczoną skórką i zmielić. Dodać startą skórkę z połowy pomarańczy, doprawić solą i pieprzem, dodać majeranek i gałkę muszkatołową. Wyrobić ręcznie, dolać sok z pomarańczy. Pieczone mięso gęsi jest suche – sok sprawia, że masę łatwiej wyrobić i nabiera ona niepowtarzalnego smaku.
Nie jest trudne, ale wymaga cierpliwości.
Wykonanie: Do miski wsypać mąkę, dodać wodę, sól i roztopione masło (50 g). Wymieszać. Na blat wysypać trochę mąki, wyłożyć ciasto i wyrobić tak, aby się nie kleiło do rąk. Zawinąć w folię, trochę spłaszczając (lepiej później się rozwałkowuje) włożyć do lodówki na ok. 2 godz. Po tym czasie wyjąć ciasto i rozwałkować na kwadrat, na którym ułożyć kostkę masła. Zawinąć boki na masło, jak kopertę. Wałkować tak złożone ciasto, aby długość była 3 razy większa niż szerokość. Po rozwałkowaniu złożyć na trzy części i schować do lodówki na godzinę. Tę czynność powtarzać około 6 razy. Po tym czasie ciasto jest gotowe, można je rozwałkować. Z tego przepisu wychodzi około 500 g ciasta. Tak wykonane i rozwałkowane cienko ciasto pociąć na kwadraty o boku około 6 cm, nałożyć przygotowany farsz i zlepić po przekątnej, robiąc trójkąty. Ułożyć pierożki na papierze do pieczenia na blasze, posmarować białkiem, aby ładnie się zrumieniły. Piec 15 minut w 170°C. Pierożków wychodzi około 45 szt.
Przepis na kugiel
Nadesłany przez Anetę Król (Pakuły)
Potrawa ta gości na naszym stole od lat, zawsze podawana jest w pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia. „Kugiel” zawsze robimy w wigilię tuż przed tym, zanim zasiądziemy do wigilijnego stołu. Kugla wstawiamy do pieca chlebowego i pieczemy. Gdy się wracało z pasterki od pokoleń kugiel można było wyjąć z pieca i się zajadać. 
Składniki: 5 kg ziemniaków, 1 kg mięsa (żeberka, może być karkówka), 25 dag cebuli, 1/2 litra mleka, 3–4 ząbki czosnku, sól, pieprz.
Przepis na wyśmienite ciasteczka serowe
Nadesłany przez Ewę Tokarską (Bachorze)
Ciasteczka serowe według przepisu mojej mamy. Z zeszytu z roku 1975, który pożółkły, brudny od ciasta, ale zachował się w dobrym stanie. Cała moja rodzina uwielbia te gwiazdki po wigilijnej kolacji.
Składniki: 200 g masła, 200 g twarogu, 1 szkl. mąki pszennej.
Wykonanie: Wszystkie składniki razem połączyć, wyrobić ciasto, schłodzić 3 godziny w lodówce. Następnie rozwałkować i wykrawać dowolne wigilijne kształty, jak do pierników. Piec w temperaturze 180°C około 20 minut.
Na Drugie Święto
Przepis na bożonarodzeniową pierś z indyka
Nadesłany przez Magdalenę Isbaner (Topola)
Składniki: 8 kg piersi indyka (może być cały), 3 małe pomarańcze podzielone na ćwiartki, 180 g soli kuchennej, 4 łyżki czarnego pieprzu, pęczek natki pietruszki lub natki selera, 4 liście laurowe, pęczek tymianku, kawałek kory cynamonowej, 1 łyżka nasion kminku, 6 goździków, 3 łyżki jagód ziela angielskiego, 6 owoców anyżu gwiazdkowego, 3 łyżki ziaren białej gorczycy, 300 g cukru, 3 cebule (nieobrane i pokrojone na ćwiartki), 8 cm kawałek kłącza imbiru, nieobrany i pokrojony w plasterki, 6 łyżek syropu klonowego, 6 łyżek płynnego miodu; składniki na glazurę: 100 g masła, 4 łyżki syropu klonowego.
Przepis na pierniczki poznańskie z ziemniakami
Nadesłany przez Katarzynę Radlińską (Dębnica)
Jestem młodą gospodynią, ale pierniczki z tego przepisu robię już od kilku lat i tak naprawdę nigdy nie skorzystałam z innej receptury. W tym roku także nie może ich zabraknąć w moim nowym domu. Jako Wielkopolanka uwielbiam potrawy z ziemniaków, nawet jeśli chodzi o wypieki i ten przepis jest tego przykładem.
Składniki: 50 g gotowanych ziemniaków, 250 g miodu, 150 g cukru, 125 g masła, 450–500 g mąki, 1,5 łyżki kakao, 1 łyżeczka sody, 1 łyżeczka przyprawy do piernika, 1 jajko.
Wykonanie: Gorące, ugotowane ziemniaki rozgnieść praską. Miód podgrzać w garnku z cukrem, cały czas mieszając i uważając, żeby się nie skarmelizował. Gdy cukier się delikatnie rozpuści, dodać masło i dalej podgrzewać do połączenia składników. Do rozgniecionych ziemniaków dodać miód z cukrem i tłuszczem, zmiksować. Do zimnej masy ziemniaczanej dodać jajko i przesiane sypkie składniki. Wyrobić ciasto. Jeśli ciasto się klei, dosypać jeszcze trochę mąki. Ciasto rozwałkować na grubość 5–7 mm i powycinać kształty. Pierniczki układać na blaszce wysmarowanej olejem i wyłożonej papierem do pieczenia, pozostawiając dość duże odstępy, gdyż pierniczki znacznie urosną. Piec w temp 180°C bez termoobiegu przez 10–12 min. Udekorować według uznania. Pierniczki bardzo szybko się przygotowuje i są miękkie od razu po upieczeniu, więc są doskonałą wersją dla niecierpliwych łasuchów.
Wszystkie potrawy i ich zdjęcia wykonała Katarzyna Kosmala
