Dynie, ogórki, cukinie, arbuzy. Jak wyprodukować rozsadę? [PORADY]

Ile trwa produkcja rozsady?

Wyprodukowanie rozsady gotowej do wysadzenia do gruntu trwa około 4 tygodni. Jeśli zatem zamierzamy wysadzić ją w drugiej połowie maja, nasiona wysiewajmy w połowie kwietnia. Zaopatrzmy się w doniczki torfowe, dobrą ziemię do rozsad oraz nasiona warzyw dyniowatych, które zamierzamy uprawiać. Ziemię należy ogrzać do temperatury pokojowej. Przez cały czas produkcji należy utrzymywać wilgotne podłoże. Dyniowate to nie tylko dynie, ogórki, cukinie czy patisony, lecz także arbuzy, ogórek meksykański, zwany również mysim melonem, miniarbuzem lub kukamelonem, a także ciekawa roślina, którą jest trukwa egipska, inaczej tykwa gąbczasta.

Zobacz też: Fasola flażolet i szparagowa. Jak je uprawiać? [PORADY]

Rozsada dyni - kiedy?

Dynie wysiewamy do doniczek o średnicy około 10 cm, wkładając po 1–2 nasionka na głębokość 1 cm, umieszczając doniczki na widnym parapecie w pomieszczeniu, gdzie panuje temperatura około 20°C. Podczas wzrostu co dwa dni obracamy roślinę, by z każdej strony była dobrze doświetlona. Po 15 maja wysadzamy rośliny na miejsce stałe w odległości 1–1,5 m od siebie. Jeśli rozsada była produkowana w plastikowych doniczkach, podlewamy ją dzień przed przesadzeniem. W torfowych sadzimy razem z doniczką, która ulegnie rozkładowi. Należy wykopać dołek w wyznaczonym miejscu i wzbogacić go kompostem lub przefermentowanym obornikiem. Dynia lubi ciepło i w sprzyjających warunkach szybko rośnie, zużywając przy tym dużo wody, ale nie lubi podmokłego stanowiska.

Ogórki na rozsadę

Ogórki dobrze jest wysiać do zespolonych po 6 doniczek torfowych o wymiarach 8 × 8 i wysokości 6 cm, wypełnionych w 2/3 ziemią. W każdej umieszczamy po 1–2 nasionka na głębokość 1 cm. Po ukazaniu się i rozłożeniu liścieni pozostawiamy silniejszą siewkę, a słabszą uszczykujemy. Gdy roślina urośnie ponad krawędź doniczki, dosypujemy ziemi na około 2 cm – wówczas siewki lepiej się ukorzeniają. Do wykiełkowania nasiona potrzebują około 20–23°C. Po ukazaniu się pierwszego liścia rośliny co dwa dni obracamy dla równomiernego dostępu światła. Po 15 maja sadzimy ogórki – w dzień pochmurny, lecz ciepły. Jeśli nasiona zostały posiane w plastikowych doniczkach, to w przeddzień sadzenia podlewamy obficie, co ułatwi wyjmowanie rozsady z doniczek bez uszkodzenia korzeni.

Kiedy cukinia na rozsadę?

Cukinie najlepiej wysiać do doniczek o średnicy około 10 cm, wkładając po jednym lub dwa nasionka do doniczki wypełnionej ziemią na głębokość 2–3 cm, po czym ustawiamy w widnym miejscu w pomieszczeniu, gdzie panuje temperatura w granicach 22°C. Po wzejściu słabszą roślinkę usuwamy. Najlepsze są doniczki z torfu lub tektury, w których cukinie posadzimy do ziemi, przeznaczając na jedną roślinę 1 m² powierzchni. Podobnie jak w przypadku dyni, warto dołek pod roślinę zaprawić kompostem. Przed sadzeniem rośliny obficie podlewamy, jeśli rozsada była produkowana w doniczkach plastikowych – podlanie ułatwi wyjęcie całej bryły korzeniowej bez jej uszkodzenia.

Patison uprawa z rozsady

Patisony, czyli dynię talerzową, coraz częściej można spotkać na warzywnych grządkach. Ich uprawa z rozsady przebiega podobnie jak cukinii czy dyni. Wysiewamy nasiona (1–2) do doniczek o średnicy 10–15 cm wypełnionych żyznym podłożem na głębokość 2–3 cm i utrzymujemy temperaturę otoczenia w okolicach 20°C. Po wzejściu siewek tę słabszą usuwamy. Do gruntu wysadzamy po 15 maja, zachowując odstępy około 1 m między roślinami. Uważamy, by podczas wyjmowania z doniczek nie uszkodzić korzeni, więc dzień przed wysadzeniem obficie podlewamy.

Arbuzy na polu

Arbuzy, czyli kawony, mają większe wymagania termiczne, więc do gruntu trafią nieco później, pod koniec maja bądź na początku czerwca, a produkcja rozsady trwa około 6 tygodni. Do doniczki plastikowej lub torfowej o średnicy około 8 cm i wypełnionej żyznym podłożem wkładamy po 1–2 nasionka i ustawiamy naczynia na widnym parapecie w pomieszczeniu o temperaturze około 20°C. Do gruntu sadzimy w odstępach 1 m. Podobnie jak poprzednie rośliny, przed wyjęciem z plastikowego naczynia obficie podlewamy. W przypadku produkcji rozsady w doniczkach torfowych lub tekturowych sadzimy na miejsce stałe razem z doniczką.

Trukwa egipska uprawa

Trukwa egipska to bardzo rzadko spotykana u nas roślina dyniowata. Podobnie jak ogórek meksykański, jest jednoroczną rośliną pnącą o ciekawych maczugowatych owocach. Nasiona wysiewa się do doniczek jak dynię lub cukinię, lecz ta roślina wymaga temperatury około 25°C. Rozsadę uprawiamy w podgrzanym podłożu, czyli parapet z grzejnikiem poniżej będzie odpowiednim miejscem. Gdy minie obawa spadków temperatur, czyli na przełomie maja, roślinę wysadzamy na miejsce stałe przy podporach. Trukwa ma szerokie zastosowanie kulinarne i nie tylko. Młode niedojrzałe owoce jada się na surowo lub gotuje i smaży podobnie jak cukinię lub dodaje do sałatek jako zamiennik ogórka. Nasiona można prażyć i dodawać do potraw. Oprócz owoców jadalne są młode pędy i liście, a także kwiaty lub pąki kwiatowe wcześ­niej polane wrzątkiem. Z dojrzałych owoców trukwy robi się naturalne gąbki, wykorzystywane do kąpieli jako zamiennik gąbek syntetycznych.

Trukwa jest uprawiana w Chinach od VI wieku. Jej owoce czasem osiągają 60 cm długości

FOTO: Małgorzata Wyrzykowska

Ogórek meksykański na rozsady

Ogórek meksykański, podobnie jak inne ogórki, powinien trafić do doniczki wypełnionej podłożem na głębokość 1,5–2 cm. Wysiewamy po 2 nasionka w odstępie 3-centymetrowym, a po wzejściu słabszą roślinkę usuwamy. Ogórek meksykański lubi słoneczne, ciepłe stanowisko, glebę żyzną, z dużą zawartością próchnicy i bogatą w składniki pokarmowe. Wysadzamy go na miejsce stałe pod koniec maja lub na początku czerwca w rozstawie 75 × 25 cm. Ogórek meksykański wymaga podpór, po których się pnie, zaczepiając się wąsami czepnymi. Rośliny latem należy regularnie podlewać i zasilać biohumusem lub gnojówkami roślinnymi. Jest to bardzo ciekawa, egzotycznie wyglądająca roślina, która rodzi owoce przypominające wyglądem miniaturowe arbuzy, w smaku – melon skropiony cytryną. Najczęściej spożywa się go na surowo, lecz można kisić lub konserwować. Jak pozostałe dyniowate, wymaga regularnego podlewania w czasie suszy. Pierwsze owoce kukamelona zbieramy od lipca do październikowych przymrozków. Regularne zbieranie 2–3-centymetrowych owoców pobudza roślinę do tworzenia kolejnych.

Ogórek meksykański jest jeszcze mało znanym warzywem. Czas to zmienić, bo nie dość, że owoce ciekawie wyglądają, to także oryginalnie smakują

FOTO: Małgorzata Wyrzykowska

Małgorzata Wyrzykowska