Dla określenia ilości szkodników należy prowadzić obserwacje drzew korzystając z pułapek feromonowych, opasek lepowych czy kontroli oblotu szkodników.
Owocówka jabłkóweczkę można ograniczyć poprzez opaski lepowe
Owocówka jabłkóweczka nie pogardzi także zawiązkami gruszy. Jest to jeden z groźniejszych szkodników. Należy do zwójkowatych, zimuje jako dorosła gąsienica w zakamarkach kory, skrzynkach porzuconych w ogrodzie, deskach i innych drewnianych konstrukcjach. W kwietniu rozpoczyna przepoczwarczanie a w maju następują wieczorne i nocne naloty dorosłych motyli. W drugiej połowie maja i na początku czerwca, gdy sprzyja ciepła słoneczna pogoda na poziomie 15 st. C, samice rozpoczynają składanie opalizujących w słońcu, owalnych, lekko spłaszczonych jaj, z których po upływie około 10 dni wylęgają się białawe z różowym odcieniem, ok. 15-milimetrowej długości gąsienice z brunatną głową. Jedna samica jest w stanie złożyć do 100 jaj, co może się przełożyć na zbliżoną ilość uszkodzonych owoców, gdyż na ogół jedna gąsienica zasiedla jeden owoc. Gąsienice krótko po wylęgu wgryzają się do wnętrza owocu.
Otwór, którym gąsienica dostaje się do środka jest maleńki i otoczony wianuszkiem trocin. Korytarz, którym gąsienica zmierza do gniazda nasiennego wypełniony jest na całej długości gruzełkowatymi odchodami. Po około 24 dniach, bo tyle trwa żerowanie gąsienicy, opuszcza owoc. Zdarza się, że gąsienica przechodzi na drugi i trzeci owoc a wszystkie uszkodzone, niebawem opadają. Pewna liczba gąsienic, które ukończyły rozwój najwcześniej, przepoczwarcza się w połowie lata, a motyle drugiego pokolenia pojawiają się na przełomie lipca i sierpnia. Jednak większość gąsienic pierwszego pokolenia zimuje w kokonach. Gąsienice, które wylęgły się z jaj drugiego pokolenia wyrządzają szkody tylko w niektórych latach.
Otwór, którym gąsienica dostaje się do środka jest maleńki i otoczony wianuszkiem trocin. Korytarz, którym gąsienica zmierza do gniazda nasiennego wypełniony jest na całej długości gruzełkowatymi odchodami. Po około 24 dniach, bo tyle trwa żerowanie gąsienicy, opuszcza owoc. Zdarza się, że gąsienica przechodzi na drugi i trzeci owoc a wszystkie uszkodzone, niebawem opadają. Pewna liczba gąsienic, które ukończyły rozwój najwcześniej, przepoczwarcza się w połowie lata, a motyle drugiego pokolenia pojawiają się na przełomie lipca i sierpnia. Jednak większość gąsienic pierwszego pokolenia zimuje w kokonach. Gąsienice, które wylęgły się z jaj drugiego pokolenia wyrządzają szkody tylko w niektórych latach.
W określeniu konieczności terminu wykonania zabiegu zwalczającego owocówkę, w sadzie zawieszamy pułapki feromonowe. Próg zagrożenia jest przekroczony, gdy w pułapce stwierdzimy obecność 15 motyli w ciągu tygodnia. Jedną pułapkę umieszczamy na obszarze od 2 do 3 ha. Jednocześnie sprawdzajmy podane informacje w komunikatach o nasileniu szkodnika oraz terminie wykonania zabiegu. Populację szkodnika możemy ograniczyć zakładając opaski lepowe na przełomie lipca i sierpnia. Jesienią je zdejmujemy i niszczymy. Pod koniec sierpnia również zakładamy opaskę, lecz tę zdejmujemy zimą lub bardzo wczesną wiosną.
- Owocówka jabłkóweczka składa po jednym jaju na jednym zawiązku. Może ich złożyć nawet 100 szt. na 100 zawiązkach. Warto sprawdzać czy nie ma jaj bądź śladów wgryzienia gąsienicy
Owocówka śliwkóweczkę można zwalczyć wywarem z roślin
Owocówka śliwkóweczka jest sprawcą robaczywienia owoców. Jej gąsienice zimują w oprzędach w załamaniach kory albo w wierzchniej warstwie gleby lub pod liśćmi. Wiosną ulegają przepoczwarczeniu a szarobrązowe motyle rozpoczynają loty w połowie maja, które trwają do połowy lipca. W kilka dni po wylocie z kryjówek samice składają okrągłe, lekko owalne, początkowo lśniące, z czasem matowiejące jaja, które w końcowej fazie przybierają woskowożółty ocień. Na dwa dni przed wylęgiem można dostrzec rysującą się czarną główkę. Jaja składane są na powierzchni owoców śliw, brzoskwini, a także moreli. Po wylęgu z jaja gąsienica natychmiast wgryza się do wnętrza owocu i tam pozostaje i żeruje ok. 3 tyg. Porażone śliwki nabierają fioletowego odcienia, przestają rosnąć i opadają. Rozwój gąsienicy trwa do 3 tyg. i przebiega wewnątrz owocu, po czym go opuszcza. Przepoczwarcza się i tak jak u jabłkóweczki część zapada w diapauzę a inne rozpoczynają loty, które trwają do końca lipca. Samice tego pokolenia składają jaja na owocach od połowy lipca a kończą pod koniec sierpnia lub we wrześniu. Letnie pokolenie śliwkóweczki sprawia więcej kłopotu i wyrządza więcej szkody od pokolenia wiosennego.
Począwszy od początku czerwca co 2 tyg. powinniśmy przeprowadzać lustrację w poszukiwaniu szkodników. Przeglądamy po ok. 20 zawiązków z jednego drzewa, progiem zagrożenia jest stwierdzenie 2 jaj lub jeden wgryz. W celu ograniczenia populacji na pniach drzew zakładamy opaski lepowe lub z papieru falistego, które zatrzymają wędrujące gąsienice. Dobrą metodą jest zasiedlenie ogrodu kruszynkiem, który niszczy populację owocówki w 50%. Również sikory są naszymi sprzymierzeńcami w walce z owocówkami i innymi szkodnikami. Do zwalczania można użyć wywaru z roślin pomidorów biorąc 2 kg ziela na 5 l wody, gotować 0,5 godz., uzupełnić po przecedzeniu do 5 litrów płynu i stosować co 3 dni w stężeniu 1:3 w czasie lotów owadów.
Małgorzata Wyrzykowska
Zdjęcie: Małgorzata Wyrzykowska
