Każda roślina a nawet odmiana ma swoje wymagania dotyczące warunków środowiska. Różnią się czasem w obrębie faz rozwoju. Dla przykładu, inne bywają wymagania podczas wschodów, inne w czasie dojrzewania a inne podczas rozwoju. Dotyczy to zarówno temperatury otoczenia, jak i wilgotności czy nasłonecznienia. Każdy z tych czynników jest bardzo ważny. Do najpopularniejszych czynników stresowych w życiu roślin jest woda, temperatura i światło.
Gasimy pragnienie
Niestety, w naszych warunkach klimatycznych niedobór wody jest często spotykanym zjawiskiem. Jej brak w dużym stopniu wpływa na obniżenie plonowania. Podczas długo utrzymującej się suszy daje się zauważyć ograniczenie wzrostu masy zielonej, podczas gdy system korzeniowy szybko się rozwija a jest to spowodowane penetracją głębszych warstw gleby w poszukiwaniu wilgoci. Płytki system korzeniowy nie ma tej możliwości i czerpie wilgoć tylko z wierzchniej warstwy i wody opadowej. Braki wilgoci w glebie są w szczególności niekorzystne w okresie kwitnienia i zawiązywania owoców, gdyż grozi to zrzucaniem pąków kwiatowych, kwiatów, a także zawiązków. Do nas należy, by dostarczać wilgoci roślinom. Róbmy to systematycznie, by poziom wilgoci utrzymywał się w miarę na tym samym poziomie. Tak jak niejednokrotnie pisaliśmy, podlewamy rzadko, lecz obficie a nie jak to często bywa, podlewamy często i po wierzchu. Koniecznie gleba powinna być nasiąknięta do 10 cm w głąb. Bardzo szkodliwy jest także utrzymujący się długo nadmiar wody w glebie. W takich warunkach dochodzi do ograniczenia dostępu tlenu do strefy korzeniowej roślin. Często prowadzi to do zagniwania korzeni i śmierci rośliny.
Na skutek suszy rośliny zwijają liście, aby ograniczyć powierzchnię parowania a co za tym idzie zmniejszyć utratę wilgoci
Ważna temperatura
Każda roślina ma swoje wymagania co do optymalnej temperatury i zarówno wzrost, jak i spadek jej wartości powoduje stres. Wahania pogarszają warunki biochemiczne przebiegające w komórkach roślin. Natomiast te procesy odpowiadają za funkcjonowanie organizmu roślinnego, a co za tym idzie, wszelkie zmiany prowadzą do zahamowania procesów życiowych. Lato wiąże się z występowaniem bardzo wysokich temperatur, które stają się uciążliwe dla roślin uprawnych. Wiadomo bowiem, że bardzo wysoka temperatura może spowodować marnienie i zamieranie roślin. Organizm roślinny podobnie jak ludzki do odpowiedniego funkcjonowania potrzebuje białka, które ścina się w temp. 40 stp. C a niejednokrotnie taka temperatura panuje. Jak w zminimalizować stres cieplny? Jedną z metod jest podlewanie plantacji w celu schłodzenia, ale to bywa czasem za mało, by roślina się obroniła przed upałem. Możemy spróbować cieniować rośliny przykrywając je agrowłókniną, która przepuszcza powietrze, lecz chroni przed intensywnymi promieniami słonecznymi. Może też wypróbować zacienianie ustawiając kartony od strony mocno nasłonecznionej. W żadnym wypadku nie nakrywajmy roślin folią.
W słońcu czy półcieniu
Niekorzystny bywa zarówno nadmiar, jak i niedobór światła słonecznego. Są rośliny, które preferują słoneczne stanowiska i takie warunki musimy im zapewnić.
Inne natomiast preferują półcień i tym musimy również stworzyć odpowiednie warunki. Są również rośliny, które dobrze się czują w cieniu a nie odpowiada im stanowisko o słonecznej wystawie. Zanim zdecydujemy się na uprawę takich czy innych roślin najpierw musimy zapoznać się z ich preferencjami. Brak światła prowadzi do jaśnienia i delikacenia tkanek.
Ketmia jest wrażliwa na brak, jak i nadmiar wody, co objawia się zrzucaniem liści i kwiatów
Ograniczenie chlorofilu, czyli zielonego barwnika, obniża intensywność fotosyntezy a to prowadzi do zmniejszenia plonowania roślin przez ograniczenie ich wzrostu. Zbyt duże nasłonecznienie natomiast może prowadzić do degradacji chlorofilu, a to również prowadzi do zachwiania fotosyntezy i w efekcie zmniejszenia plonowania roślin.
Małgorzata Wyrzykowska
