Anna Lassak, szefowa grupy nieformalnej Mleczne Dziewczyny, która od kilkunastu miesięcy zmienia wieś i stworzyła z niej już wieś tematyczną Mleczny Zakątek, coraz bardziej wciąga w to lokalną społeczność.
– Tutaj wszędzie są krowy i dobre polskie mleko – mówi pani Ania. – Wszystko robiliśmy sami, a im więcej się działo i im lepiej było widać efekty, tym więcej osób do nas dołączało.
Dzięki wspólnej pracy we wsi powstała Mleczna Droga oraz jej kilkanaście stacji edukacyjnych i jednocześnie questowych.
– Zauważyłam, że nie ma tematu, który zintegrowałby lokalną społeczność. Mieszkańcy czasem współpracują, ale pandemia pokazała, że nie są zintegrowani – opowiada Anna Lassak.
Drogę Mleczną można przejść na kilka sposobów – jak zwykły turysta albo jako uczeń czy gracz. Na tablicach stanowiących przystanki mieszkańcy zapisali wiele ciekawych informacji o mleku. Można też zbierać punkty.
– Ktoś pomalował tabliczki, ktoś inny przygotował na nie głowy krów z drewna, a ktoś inny napisał treść. Wszyscy współpracowali – cieszy się pani Ania.
Dzięki Festiwalowi Mleka w Starej Białce rozwija się agroturystyka
Wieś z Mlecznymi Dziewczynami stworzyła dla turystów Festiwal Mleka. Przy okazji we wsi rozwija się agroturystyka, w której można dobrze zjeść, a także zobaczyć ugniatanie kapusty.
– Z Festiwalu Mleka wszyscy korzystają. Jedni mają dobrą zabawę i pyszne jedzenie, inni mogą zarobić. Wspólnym mianownikiem jest integracja – mówi Bożena Kończak z Dolnośląskiej Izby Rolniczej.
– Robimy to dla młodych i z młodymi. To wartość dodana – mówi Lucyna Kociołek ze Stowarzyszenia na rzecz Rozwoju Wsi Stara Białka.
– Wieś w Polsce żyje i ma wiele do zaoferowania. Myślę, że najlepszą formą zachęcenia młodych ludzi do takich przedsięwzięć jest dobry przykład, czyli pokazanie, że samemu się też pracuje i nie oszczędza – dodaje Anna Zdanowicz, prezes Stowarzyszenia na rzecz Rozwoju Wsi Stara Białka.
Różne niespodzianki czekają na Mlecznej Drodze
Trasa ścieżki ma prawie 4 km, a jej przejście zajmuje około półtorej godziny. Nie brakuje tam humoru, bo jak napisał na początku Marcin Brykczyński: „W pewnej dziwnej dość krainie, tam, gdzie mleko i miód płynie, młody człowiek raz narzekał, że mu brak ptasiego mleka”.
To kompendium wiedzy, które uczestnikom prezentuje sympatyczna mućka – maskotka gry terenowej.
Turyści dowiedzą się, że krowy żyją 18–22 lat, mają czterokomorowy żołądek, codziennie spędzają około 8 godzin na jedzeniu, nie widzą kolorów czerwonego i zielonego. Do wyprodukowania litra mleka krowa potrzebuje wypić 5 litrów wody. Przeciętna krowa przez całe swoje życie może dać tyle mleka, iż można napełnić nim 200 tys. szklanek. Turyści dowiedzą się też sporo na temat wartości odżywczych mleka.
Na Mlecznej Drodze jest i coś specjalnego dla dbających o urodę, czyli przepis na kąpiele mleczne, które rozsławiła Kleopatra. Swój powab zawdzięczała podobno codziennym kąpielom w oślim mleku. Do wanny z ciepłą wodą wlej dwa litry mleka o jak największej zawartości tłuszczu – najlepsze jest mleko kozie lub krowie. Gdy potrzebujesz relaksującej kąpieli po dużym wysiłku fizycznym, świetnie się sprawdzi kąpiel z mlekiem i solą. Do ciepłej wody w wannie wsyp szklankę soli morskiej i wlej dwa litry ciepłego mleka. Sól wraz z mlekiem zadziała odprężająco na mięśnie i zmniejszy ich ból kolejnego dnia.
Zwiedzający poznają też spożywczo-gastronomiczną historię mleka. Przetwory mleczne wytwarzane były już w epoce kamiennej (neolicie) – około 6 tys. lat p.n.e. Wytwarzano napoje fermentowane (jogurty, maślanki, kefiry, mleko zsiadłe), sery twarogowe, sery podpuszczkowe dojrzewające. Dziś mamy jeszcze topione.
Masło wytwarzane z mleka zyskało nazwę od mazania. Przypuszczalnie pierwotnie służyło jako środek leczniczy stosowany w formie maści. Wykorzystywano je też w kuchni do smażenia i smarowania (mazania) chleba. Znanych jest wiele sposobów wyrobu masła. Już 2000 lat p.n.e. w Indiach pozyskiwano je, używając nieruchomych kierzni z bijakiem. Starożytni Scytowie sporządzali masło z mleka kobylego, potrząsając naczyniem przypominającym koryto. Hotentoci w Afryce używali do tego skórzanych worków.
Artur Kowalczyk
Fot. Artur Kowalczyk
Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 19/2023 na str. 87. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.
