Wirus afrykańskiego pomoru świń niepokojąco szybko rozprzestrzenia się wśród stad trzody chlewnej. Główny Lekarz Weterynarii poinformował o kolejnych pięciu ogniskach. Jedno wystąpiło w woj. mazowieckim i jest to pierwsze ognisko ASF w powiecie otwockim. Stwierdzono je w stadzie liczącym 56 świń zlokalizowanym w gminie Kołbiel. Obszar ten jest już objęty strefą zagrożenia związaną z wystąpieniem ogniska w sąsiedniej gminie Siennica, należącej do powiatu mińskiego. Dwa ogniska afrykańskiego pomoru świń stwierdzono także w woj. lubelskim oraz po jednym w woj. warmińsko-mazurskim i podkarpackim.
Dopłacą do mat dezynfekcyjnych
Podwyższone wymogi bioasekuracji stad trzody chlewnej obowiązują już w całym kraju. Na szczęście także pomoc finansowa w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa ASF uruchomiona zostaje dla wszystkich producentów trzody w formie refundacji kosztów poniesionych na zabezpieczenie gospodarstw pod względem bioasekuracji, głównie na zakup środków oraz mat do dezynfekcji. Wynika ona z rozporządzenia Rady Ministrów z 11 lipca br., które weszło w życie 8 sierpnia.
Od 27 sierpnia do 14 września br. rolnicy mogą składać wnioski o udzielenie pomocy o charakterze pomocy de minimis w rolnictwie na refundację 75% wydatków poniesionych w danym roku kalendarzowym na zakup mat dezynfekcyjnych, sprzętu do wykonania zabiegów dezynfekcyjnych, dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych oraz produktów biobójczych, środków dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych, odzieży ochronnej i obuwia ochronnego oraz wydatków poniesionych na zabezpieczenie budynków, w których utrzymywane są świnie, przed dostępem zwierząt domowych.
- To dobrze, że dofinasowanie zakupu mat i środków dezynfekcyjnych obejmie rolników w całym kraju, jednak jak pokazują przykłady, to może nie wystarczyć
Wnioski należy złożyć do biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Formularz wniosku będzie dostępny na stronie internetowej ARiMR. Do wniosku o udzielenie pomocy należy dołączyć:
- faktury lub ich kopie, rachunki wystawione zgodnie z odrębnymi przepisami lub ich kopie, kopie umów zlecenia lub o dzieło, dotyczące poniesionych wydatków wraz z dowodami zapłaty do dnia zakończenia terminu składania wniosków w danym roku kalendarzowym,
- oświadczenie producenta rolnego o liczbie świń utrzymywanych w gospodarstwie,
- oświadczenia albo zaświadczenia dotyczące pomocy de minimis lub pomocy de minimis w rolnictwie oraz informacje niezbędne do udzielenia tej pomocy.
Lekarz niegroźny, myśliwy tak
Przy spełnianiu wymogów bioasekuracji zapobiegających wniesieniu wirusa do gospodarstwa pojawia się wiele pytań ze strony rolników. W strefach ASF obawiają się oni między innymi tego, że po wystąpieniu ogniska choroby lekarze przemieszczają się z gospodarstwa do gospodarstwa stanowiąc realne zagrożenie. Zapytaliśmy Głównego Lekarza Weterynarii, ile czasu musi upłynąć od wizyty w jednym gospodarstwie, aby lekarz mógł wejść do kolejnego.
Jak wyjaśnia Paweł Niemczuk, wizyta w następnym gospodarstwie może odbyć się niezwłocznie, jeżeli zachodzi taka potrzeba, przy zachowaniu rygorystycznych zasad bioasekuracji, w szczególności stosując odzież ochronną jednorazowego użytku oraz mycie i dezynfekcję dłoni, obuwia i sprzętu. Jednocześnie podaje, iż wynikający z rozporządzenia z 6 maja 2015 roku w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, 72-godzinny zakaz wykonywania czynności związanych z obsługą świń odnosi się do osób, które uczestniczyły w polowaniach.
Wynika więc z tego, że większe zagrożenie panuje w lasach, gdzie występują dziki. Z drugiej strony kładzie się bardzo mały nacisk na zdecydowane egzekwowanie odstrzału tych zwierząt przez myśliwych, a to mogłoby ograniczyć występowanie wirusa w środowisku. Ogniska pojawiają się tylko tam, gdzie stwierdzane są chore dziki, więc to one stanowią podstawowe źródło zakażenia.
Jak podkreślają przedstawiciele Krajowego Związku Pracodawców-Producentów Trzody Chlewnej, walka z ASF pochłania coraz większe pieniądze publiczne, a sytuacja z tygodnia na tydzień się pogarsza. „Jak długo będziemy jeszcze słuchać, że redukcja populacji dzików w Polsce jest niemożliwa? Bezradność ekipy rządzącej w przypadku redukcji populacji dzików jest zadziwiająca” – stawiają oni retoryczne pytania.
Likwidacja świń zamiast dzików
Również rekompensaty za tymczasowe zaprzestanie produkcji świń zostały rozszerzone na cały kraj. Producentom trzody, którzy ze względu na brak możliwości spełnienia wymogów bioasekuracji otrzymają decyzję powiatowego lekarza weterynarii o czasowym zakazie utrzymywania świń, będą przysługiwać rekompensaty. Wysokość rekompensaty będzie obliczana jako iloczyn średniej rocznej liczby świń utrzymywanych w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym wydano zakaz utrzymywania świń w gospodarstwie (jednak nie więcej niż 50 sztuk dla jednego producenta świń), kwoty 0,36 zł oraz liczby dni obowiązywania w danym roku kalendarzowym zakazu utrzymywania świń.
Obie formy pomocy do tej pory przysługiwały tylko producentom na obszarach objętych ograniczeniami w związku z wystąpieniem ASF. Ważne jest, aby wszystkie te działania doprowadziły ostatecznie do ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa, choć na razie wydaje się to mało prawdopodobne. Tam, gdzie są chore dziki, będzie afrykański pomór świń. Obyśmy tylko nie doszli do takiego etapu, jaki panuje teraz w Rumunii, gdzie od stycznia do 10 sierpnia bieżącego roku potwierdzono 645 ognisk afrykańskiego pomoru świń, w tym 640 w małych gospodarstwach. W tym samym okresie stwierdzono jedynie 30 przypadków ASF u dzików. Co nie oznacza, że choroby nie ma w populacji dzików. Nie jest pewnie tylko potwierdzana, bo wymagałoby to skutecznego szukania padłych sztuk.
Dominika Stancelewska
