Hipertrofia mięśniowa u bydła – czy to się opłaca?

Zjawisko hipertrofii mięśni wśród bydła najbardziej rozpowszechnione jest u rasy belgijskiej błękitno-białej (bbb). Innymi rasami mięsnymi, u których występuje podwójne umięśnienie są blonde d’Aquitaine, limousine, piemontese, marchigiana oraz angus czerwony.

Występowanie dwupośladkowości u bydła ma swoje wady i zalety. Wadą są m.in. problemy związane z rozrodem. Słabo wyrażone libido, przypadki niedorozwoju zewnętrznych narządów płciowych, a także opóźniona dojrzałość płciowa, skutkują obniżoną płodnością u tych osobników. U krów hipertroficznych w porównaniu z krowami normalnie umięśnionymi częściej dochodzi także do poronień. Duże rozmiary cielęcia, a także drobniejszy szkielet i częste zwężenie obręczy miednicy u krów z podwójnym umięśnieniem, prowadzą do wystąpienia problemów związanych z porodem, które określa się mianem morfologicznej nierównowagi mateczno-płodowej podczas cielenia się. Dodatkowo problemy z porodem mogą być potęgowane poprzez nieprzyjmowanie przez krowę prawidłowej pozycji w czasie parć porodowych.

W przypadku bydła bbb porody przeważnie odbywają się z pomocą lekarza weterynarii poprzez cesarskie cięcie. Odchów cieląt również nie jest bezproblemowy. Młode często wykazują obniżoną żywotność w porównaniu do cieląt niewykazujących hipertrofii. Wiąże się to z gorszymi zdolnościami adaptacyjnymi cieląt oraz ze słabo rozwiniętymi cechami macierzyńskimi hipertroficznych samic. Hipertroficzne cielęta muszą być także dodatkowo odpajane, ponieważ samice o podwójnym umięśnieniu dają zwykle o 15–30% mleka mniej niż normalne krowy.

Nawet u sztuk mieszańcowych hf x bbb widocznych na zdjęciu występuje niebywały rozwój mięśni pośladkowych

Do zalet występowania zjawiska hipertrofii mięśni u bydła można zaliczyć masę cieląt przy urodzeniu. Hipertroficzne cielęta po urodzeniu są cięższe i wykazują szybsze tempo wzrostu w porównaniu z ich normalnymi rówieśnikami. Szybszy wzrost hipertroficznych cieląt utrzymuje się przeważnie do momentu odsadzenia (osobniki hipertroficzne należące do ras o mniejszym kalibrze szybsze tempo wzrostu mogą utrzymywać dłużej). Po odsadzeniu szybkość wzrostu zazwyczaj spada poniżej wartości charakteryzujących normalne cielęta.

Zmniejszona pojemność przewodu pokarmowego, co przejawia się występowaniem tzw. podkasanego brzucha sprawia, że bydło, u którego występuje ,,przerost mięśni” wykazuje mniejszy apetyt. W związku z tym osobniki takie wymagają karmienia skoncentrowanymi paszami oraz unikania zmian w jej składzie.

Najcenniejszą zaletą hipertrofii u bydła jest jej wpływ na pokrój zwierząt i zmiany w składzie tuszy. Warto zauważyć, że hipertroficzność poszczególnych części ciała takich zwierząt nie jest jednakowa. Okolice karku oraz kończyny przednie u zwierząt hipertroficznych wykazują słaby przerost. Stopień przerostu mięśni rośnie w miarę oddalania się od głowy w kierunku ogona, a w obrębie kończyn i tułowia – od dołu ku grzbietowi. W efekcie tusze uzyskane z osobników o ,,podwójnym umięśnieniu” charakteryzują się wyższym udziałem cennych partii mięsa.

Osobniki hipertroficzne odznaczają się także mniejszą masą kości, co związane jest z faktem, iż kości kończyn są krótsze, delikatniejsze i wykazują mniejszą gęstość. Zwierzęta te charakteryzują się słabszym rozwojem tkanki tłuszczowej. Wydajność rzeźna w przypadku osobników hipertroficznych osiąga wartości powyżej 60 a nawet 70%. Pod względem przydatności kulinarnej mięso uzyskane od osobników hipertroficznych charakteryzuje się tym, że jest bardzo kruche.