Jałowość zabiera 1/4 cieląt
Większość badań koncentruje się na roli żywienia w kontrolowaniu inicjacji cykli rujowych u krów poporodowych lub jałówek okołoporodowych. Niezapłodnienie krów z powodu niedoborów żywieniowych stanowi poważny problem produkcyjny. W kilku badaniach oszacowano, że tylko 75–85% wszystkich krów mięsnych w USA cieli się raz w roku, a przecież celem hodowcy bydła mięsnego jest uzyskanie jednego cielęcia od każdej krowy, co decyduje o całościowym wyniku ekonomicznym.
Ponad trzy czwarte tego spadku wydajności reprodukcyjnej wynika z braku zapłodnienia, a pozostała część z utraty zarodka. Głównym czynnikiem powodującym brak zapłodnienia u krów mięsnych jest po prostu brak wystąpienia rui u krów w kontrolowanym sezonie rozrodczym, mających kontakt z buhajem.
Ostatnio postępy, takie jak testy czynników wzrostu, ultrasonografia i techniki molekularne, umożliwiły naukowcom badanie subtelnych zmian w dostępności składników odżywczych w procesie rozrodu. Odżywianie nie tylko wpływa na cykliczność, ale może również oddziaływać na rozwój pęcherzyków, jakość oocytów i ekspresję genów. W przyszłości, w oparciu o ten obszar badań, można opracować krótkoterminowe zmiany żywieniowe, aby zwiększyć wskaźniki ciąż lub zmniejszyć wczesną śmiertelność zarodków.
Jak ważna jest energia w dawce żywieniowej?
Energia jest głównym składnikiem odżywczym regulującym reprodukcję u krów bydła mięsnego. U niedożywionych krów i jałówek z ograniczoną dostępnością energii w dawce żywieniowej opóźnia się wznowienie lub inicjacja cykli rujowych. Dostępność energii wydaje się kontrolować reprodukcję głównie poprzez szlaki, które umożliwiają lub blokują uwalnianie gonadoliberyny (GnRH) z podwzgórza oraz utropiny (LH) i folikulotropiny (FSH) z przysadki mózgowej. Dostępność energii może również oddziaływać na jajniki, wpływając na wzrost pęcherzyków, produkcję estrogenów i poziom progesteronu we krwi.
Energia jest prawdopodobnie najważniejszym czynnikiem odżywczym w produkcji bydła mięsnego. Zwierzęta potrzebują energii do wzrostu i utrzymania prawidłowego funkcjonowania organizmu. Krowy potrzebują energii do utrzymania produkcji mleka, a także do zapoczątkowania i utrzymania ciąży. Węglowodany i tłuszcze są głównym źródłem energii w diecie. Oprócz tego, że są źródłem energii, węglowodany stanowią budulec dla innych składników odżywczych. Nadmiar energii w diecie jest magazynowany w postaci tłuszczu, który zapewnia izolację i ochronę organizmu. Energia w diecie musi zaspokajać potrzeby produkcyjne, a u wszystkich zwierząt priorytetem jest wykorzystanie składników odżywczych. Najważniejsza ekonomicznie funkcja krowy mięsnej, rozród i zajście w ciążę, jest ostatnią funkcją, która musi być zaopatrywana w energię. Ponadto, zapotrzebowanie na energię znacznie wzrasta w ostatniej tercji ciąży i podczas produkcji mleka.
Dawkowanie energii w zależności od fazy laktacji
Pamiętajmy, że niekorzystny jest zarówno niedobór, jak i nadmiar energii w diecie krów mięsnych, a jej dawkowanie powinno być uzależnione od fazy laktacji oraz kondycji krowy. Zbyt dużo energii w dawce prowadzi do nadmiernego otłuszczenia i do trudności z zacieleniem, ciężkich porodów i problemów zdrowotnych. Natomiast niedobory energii i białka opóźniają ruję, wydłużają okres regeneracji po porodzie i obniżają płodność, dlatego kluczowe jest zbilansowanie dawki pokarmowej z uwzględnieniem fazy laktacji, kondycji ciała i potrzeb w okresie krycia i ciąży, dostarczając odpowiednie minerały i witaminy, by zapewnić jedno cielę rocznie.
Krowy mięsne potrzebują wyższych dawek energii w dwóch kluczowych okresach: pod koniec ciąży (zasuszanie), aby przygotować się do porodu i laktacji oraz we wczesnej laktacji (pierwsze 2–3 miesiące po wycieleniu), by zaspokoić potrzeby związane ze zwiększoną produkcją mleka, regeneracją oraz kryciem.
Andrzej Rutkowski
