Czy dzierżawca może miec prawo pierwokupu gruntu rolnego?

W przypadku sprzedaży nieruchomości rolnej prawo pierwokupu przysługuje z mocy ustawy jej dzierżawcy, jeżeli:

• umowa dzierżawy została zawarta w formie pisemnej i ma datę pewną (urzędowo potwierdzoną) oraz była wykonywana co najmniej przez 3 lata, licząc od tej daty, oraz
• nabywana nieruchomość rolna wchodzi w skład gospodarstwa rodzinnego dzierżawcy.

Tak wskazuje art. 3 ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego.

Jeżeli umowa dzierżawy trwała co najmniej 3 lata od dnia jej zawarcia, o treści umowy sprzedaży nieruchomości rolnej zawiadamia się dzierżawcę tej nieruchomości. Ustawa stanowi także, że tego obowiązku nie potrzeba spełniać, gdy nabywcą nieruchomości rolnej są m.in.: jednostka samorządu terytorialnego, Skarb Państwa, czy osoba bliska zbywcy.

Jeżeli zatem przysługuje Panu prawo pierwokupu i nie ma wyłączeń wskazanych powyżej, to właściciel nie może przenieść własności nieruchomości bez zawiadomienia Pana o tym. Być może umowa przedwstępna została zawarta w formie zwykłej umowy pisemnej, a nie aktu notarialnego.

Odnosząc się z kolei do kwestii napraw i ulepszeń, to według art. 697 Kodeksu cywilnego, dzierżawca ma obowiązek dokonywania napraw niezbędnych do zachowania przedmiotu dzierżawy w stanie niepogorszonym.

Natomiast K.c. stanowi, że jeżeli dzierżawca ulepszył rzecz oddaną w dzierżawę, wydzierżawiający, w braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego.

Alicja Moroz
Prawnik redakcyjny