Rzepak jest na trzecim miejscu w świecie po zbożach i soi, w szeregu upraw strategicznych. A jeżeli przyjrzeć się dynamice na przestrzeni ostatnich 25 lat, to największy wzrost produkcji odnotowano w rzepaku.
Zarejestruj się, i zaloguj aby przeczytać kolejne 3 artykuły. Wszystkie przeczytasz dzięki prenumeracie lub kupując dostęp.
Czy nawożeniem możemy zamaskować błędy popełnione na innych etapach uprawy?
W jakim okresie zahamowanie wzrostu rzepaku niesie największe straty?
Ile powinna wynieść dawka siarki w ramach wiosennego nawożenia rzepaku?
r e k l a m a
W Unii Europejskiej rzepak produkują głównie trzy kraje Francja, Niemcy i Polska. Pomimo tego, że Unia Europejska zbiera rzepaku dużo, to i tak wciąż go dokupuje. Tak obrazowo przedstawił sytuację prof. dr hab. Krzysztof Jankowski z UWM w Olsztynie, podczas konferencji „Aktualne problemy w uprawie zbóż i rzepaku”, która odbyła się 28 listopada 2019 r. w Warmińsko-Mazurskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Olsztynie.
Nawożenie nie jest lekiem na całe zło
– Musimy skupić się na tym, żeby przy tej dobrej koniunkturze uzyskiwać jak najwyższe plony. A uzyskanie jak najwyższych plonów to nie tylko wybór odmiany i nawożenie, ale każdy nawet najmniejszy trybik w tej technologii będzie miał znaczenie. Musimy każdy zabieg agrotechniczny dopracować i jak najlepiej wykonać – stwierdza prof. dr hab. Krzysztof Jankowski.
Uczestnicy spotkania sami przyznali, że często nawożenie jest lekiem na całe zło, na wszystkie inne błędy, np. za późno posiałem, a zwiększę nawożenie, za późno odchwaściłem, a dam więcej nawozu, za zimna była wiosna, a trochę dodatkowo podkarmię etc. Prelegent wielokrotnie podkreślał, żeby nie łatać nawożeniem dziur wywołanych niewłaściwą uprawą, czy agrotechniką. Nawożenie traktujmy raczej, jako „rakietę startową”. Za wyniesienie plonu do góry odpowiedzialne są razem: nawożenie i wszystkie pozostałe dobrze wykonane zabiegi, jak: dobór odmiany, dobór pola, wapnowanie, dobór przedplonu, termin siewu, gęstość siewu, odchwaszczanie, walka z chorobami. Jak zadbamy o to wszystko, to dopiero nawożenie dobrze zadziała i wyniesie plon do góry.
W czasie listopadowej konferencji jesienna agrotechnika rzepaku, która decyduje o plonie, była już zamknięta. Teraz czekamy do wiosny, a wiosną poprzez odpowiednie działania możemy zahamowywać spadek plonu.
– Dlaczego spadek? Bo przed rzepakiem wiele trudnych chwil, za moment zima, być może mroźna, być może bezśnieżna, następnie wiosna, zaczną pojawiać się chwasty, szkodniki, choroby – wyjaśnia ekspert. – Być może będzie susza lub pojawi się przymrozek w czasie pąkowania i roślina będzie mniej zawiązywała pąków albo zawiązane zrzuci. Każdy z wymienionych czynników będzie przyczyniał się do spadku wybudowanego jesienią plonu. Jeżeli nie przyłożyliśmy się do jesiennego nawożenia rzepaku, to nasze nawet najlepiej dopracowane nawożenie wiosenne przy roślinach źle odżywionych jesienią będzie mało efektywne i tu zaczyna się problem. Rośliny rzepaku magazynują składniki pokarmowe w szyjce korzeniowej. Gdy taki zapas zostanie wykorzystany już jesienią, to wiosną roślina najpierw skupia się na pobraniu składników pokarmowych, żeby uzupełnić niedobory w szyjce korzeniowej. Oznacza to, że rośliny nie będą regenerowały uszkodzonych po zimie liści, nie będą wytwarzały pędu, nie będą szły do góry tylko będą stały w miejscu i „łapały” składniki po to, żeby zregenerować ich obecność w szyjce korzeniowej.
Profesor Krzysztof Jankowski podkreślał, że dla uzyskania jak najwyższych plonów znaczenie ma każdy, nawet najmniejszy trybik w technologii uprawy
Dlaczego im dłużej kwitnie, tym lepiej?
r e k l a m a
Wiosną, jeżeli rośliny lepiej lub gorzej, ale przezimowały, to niezależnie od stanu roślin azot i pozostałe składniki pokarmowe, podajemy jak najwcześniej, jak tylko pozwalają nam na to obowiązujące przepisy. Rośliny muszą mieć pokarm od samego początku, żeby nie miały przestojów i jak najszybciej mogły się rozwijać. Wiosną nie chcemy, żeby rzepak zastanawiał się nad sobą i nad ruszeniem wegetacji tylko chcemy, żeby jak najszybciej ruszył, tym bardziej, że kwiecień w ostatnich latach jest suchy i roślina nie wykorzysta wszystkich składników tak jak powinna. Profesor Jankowski podkreślił, że z takimi „stratami dni” mamy do czynienia, gdy rzepak jest źle wynawożony jesienią. Wówczas to normalne, że wczesną wiosną będzie najpierw niepotrzebnie regenerował braki składników pokarmowych w szyjce korzeniowej, które ciągną się z jesieni. Oczywiście niektóre z tych składników, jeżeli rzepak nie pobrał ich jesienią, to teoretycznie da się zastosować wiosną, ale nie da się cofnąć negatywnych zjawisk, które już wystąpiły. Nie uda się wszystkiego naprawić wiosennym nawożeniem.
Prelegent przestrzegał, że nie ma nic gorszego, niż zahamowanie wzrostu w okresie pąkowania. Już lepiej jeżeli rzepak zahamuje swój wzrost w czasie kwitnienia.
– Kwitnienie jest takim momentem krytycznym, w którym roślina musi pobrać około 100 kg N/ha w ciągu 10–20 dni, czyli do 5–10 kg N dziennie. Przy zbyt niskiej mineralizacji azotu i niskiej dostępności w glebie nie jest to możliwe. W takim przypadku uzasadnione jest zastosowanie nawożenia dolistnego w fazie pąkowania, bo taki zabieg przedłuża nam żywotność systemu korzeniowego. Musimy pamiętać, że po kwitnieniu rzepak w zasadzie już nie może pobierać azotu z gleby, bo system korzeniowy nie działa, w związku z tym im dłużej będzie kwitł, tym jest większa szansa, że te 100 kg N z gleby sobie pobierze – wyjaśnił ekspert z UWM w Olsztynie.
Uczestnicy spotkania chcieli dowiedzieć się, czy w takim razie ma sens dolistne nawożenie rzepaku azotem? Odpowiadając na pytanie prelegent wyjaśnił, że nawożenie dolistne azotem ma pewne plusy, które powodują, że to nawożenie powinno się pojawić. Dolistny azot sam w sobie nie buduje plonu, bo jest go za mało, ale rewelacyjnie stymuluje rozwój i spowalnia starzenie systemu korzeniowego i dzięki temu rzepak może dłużej pobierać azot z gleby.
W celu sprawdzenia niedoborów pokarmowych i oceny potencjału roślin, standardowo powinniśmy wiosną przekroić ich korzenie
Azot obowiązkowo z siarką i bor w kilku dawkach
Oczywiście wczesną wiosną z pierwszą dawką azotu idzie obowiązkowo siarka. Zastosowana później może niekoniecznie zadziałać, bo rzepak potrzebuje najwięcej siarki w okresie pąkowania, ale nie szalejmy, dawka 30–40 kg siarki na hektar zupełnie wystarczy. Wyższe dawki 40–60 kg, stosujemy na glebach lekkich, kwaśnych, o małej zawartości próchnicy. Na glebach zawierających dużo boru i żelaza, na terenach, gdzie dużo padało późną jesienią lub tam gdzie stosowaliśmy bardzo wysokie dawki azotu powyżej 180 kg/ha.
Bor wiosną w okresie wegetacji powinniśmy zastosować trzy-, a nawet czterokrotnie, jest on bardzo potrzebny rzepakowi w kolejnych fazach wzrostu, a że słabo przemieszcza się w roślinie, to nawożenie borem musimy rozłożyć w czasie, bo nie nakarmimy rośliny na zapas. Poza tym nie zapominajmy o manganie, molibdenie i pozostałych mikroelementach wpływających na wzrost aktywności fizjologicznej roślin. Na efektywność dokarmiania dolistnego ma wpływ wiele czynników, jednym z głównych jest przestrzeganie odpowiednich warunków pogodowych podczas aplikacji. Wiosną trzeba szczególnie zwracać uwagę i monitorować zapowiadane przymrozki, bo zarówno, przed w trakcie, jak i krótko po wystąpieniu przymrozków nie powinniśmy wykonywać dokarmiania dolistnego.
Profesor Jankowski podkreślał, że warto wczesną wiosną pomyśleć o biostymulatorach. Ale zawsze róbmy to w takiej kolejności, że najpierw jedziemy w pole i sprawdzamy, jaka była zima, jak wyglądają rośliny, jaką pogodę prognozują meteorolodzy na najbliższe dni, analizujemy i dopiero podejmujemy decyzję. Zastosowanie biostymulatora „na zapas” lub na wszelki wypadek, bez żadnych przesłanek, nie ma większego sensu. Jeżeli nie ma stresu biostymulator nie zadziała, oczywiście możemy go podać, ale nic to roślinie nie daje. Biostymulatory idealnie sprawdzają się po ciężkiej zimie, kiedy rzepak, czy inna uprawa dostała w kość, dobrze dobrany biostymulator sprzyja regeneracji.
– Pamiętajmy o tym, że biostymulator nagle nie zwiększy nam plonów, on zregeneruje roślinę, odstresuje ją, poprawi przebieg fotosyntezy, dzięki temu roślina będzie lepiej pobierała i wykorzystała składniki pokarmowe makro- i mikroelementy, co pośrednio przyczyni się do zwyżki plonów – wyjaśnił profesor.
Konferencję pt. „Aktualne problemy w uprawie zbóż i rzepaku” zorganizował WMODR w Olsztynie
Dr inż. Monika Kopaczel-Radziulewicz Zdjęcia: Dr inż. Monika Kopaczel-Radziulewicz Zdjęcie główne: Pixabay
Skrollując treść naszego Serwisu, zamykając okno tego komunikatu (X), klikając na elementy strony poza tym komunikatem bez zmian ustawień w zakresie prywatności, zgadzasz się na przetwarzanie danych osobowych przez Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o. (dalej PWR/my) i Zaufanych Partnerów do celów marketingowych, w szczególności na potrzeby wyświetlania reklam dopasowanych do Twoich zainteresowań i preferencji w serwisach PWR i w Internecie. Pamiętaj, że wyrażenie zgody jest dobrowolne a wyrażoną zgodę możesz w każdej chwili cofnąć. Dowiedz się więcej lub zdecyduj o zgodzie.
Nasz cel to dostarczanie interesujących Ciebie treści, również przez dopasowane do Twoich zainteresowań reklamy. Twoja zgoda na wykorzystanie plików cookies i podobnych technologii w Twojej przeglądarce umożliwi nam dostosowanie przekazu do Twoich preferencji. Pozwoli ograniczyć ilość prezentowanych reklam Brak zmian ustawień przeglądarki jest Twoją zgodą na zapis plików cookies i podobnych technologii w Twoim urządzeniu końcowym i wykorzystanie zapisanych w nich informacji. Ustawienia przeglądarki w zakresie cookies możesz zawsze zmienić (szczegóły w Polityce Prywatności).
✕
Drogi Użytkowniku!
Przez dalsze Aktywne korzystanie z Serwisu, bez zmian ustawień przeglądarki, oznacza, że zgodziłeś się na przechowywanie w Twojej przeglądarce plików cookies i na przetwarzanie gromadzonych dzięki nim danych osobowych przez Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o. i naszych Zaufanych Partnerów. Dowiedz się więcej lub wycofaj zgody
✕
Na co wyrażasz zgodę?
Przechodząc do serwisu poprzez: scrollowanie treści poza wyświetlanym u dołu strony komunikatem, klikanie w linki prowadzące do elementów serwisu, a także przez zamknięcie okna informacyjnego dotyczącego cookies i przetwarzania danych zgadzasz się na przetwarzanie danych osobowych przez PWR Sp. z o.o. i jej zaufanych partnerów w celach marketingowych, w tym na potrzeby wyświetlania reklam targetowanych, czyli dopasowanych do twoich zainteresowań.
O konieczności podjęcia decyzji dotyczących przetwarzania przez PWR i Zaufanych Partnerów Twoich danych i sposobach wyrażenia lub niewyrażenia zgody na ich przetwarzanie a także o użyciu plików Cookies i podobnych technologii w celu dopasowywać reklamy do Twoich zainteresowań i prowadzenia analityki stron naszych serwisów informujemy Cię u dołu stron na naszych serwisach do momentu podjęcia przez Ciebie decyzji dotyczących tych rozwiązań.
Brak wyrażonych zgód może skutkować większą liczbą reklam, wyświetlanych losowo, bez odniesienia do Twoich zainteresowań. Więcej informacji o plikach Cookies i podobnych technologiach oraz celach ich wykorzystania znajduje się Polityce Prywatności.
Podmioty odpowiadające za przetwarzanie Twoich danych to:
Administrator Danych, czyli Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o. (PWR) z siedzibą w Poznaniu przy ul. Metalowej 5 oraz nasi Zaufani Partnerzy, z którymi współpracujemy realizując nasze cele analityczne i marketingowe.
Jakie dane przetwarzamy?
Do danych tych należą: adres IP, adres URL żądania, nazwa domeny, identyfikator urządzenia, mobilny identyfikator reklamowy, typ przeglądarki, język przeglądarki, liczba kliknięć, ilość czasu spędzonego na poszczególnych stronach, data i godzina korzystania z Serwisu, typ i wersja systemu operacyjnego, rozdzielczość ekranu, dane zbierane w dziennikach serwera, a także inne podobne informacje.
Podstawy przetwarzania tych danych
a/ uzasadniony interes PWR, jakim jest prowadzenie działań marketingu własnego i podmiotów trzecich współpracujących z PWR, w tym dopasowywanie treści i reklam do Twoich zainteresowań, przeprowadzanie analiz dotyczących ruchu na stronach serwisu i ich funkcjonalności, a także zapewnienie bezpieczeństwa usług, możliwości dochodzenia praw i roszczeń, b/ wyrażona zgoda – na realizację działań marketingowych PWR i jej Zaufanych Partnerów-reklamodawców, polegających na dopasowaniu treści i reklam do Twoich zainteresowań
Prawa, z jakich możesz skorzystać w związku z przetwarzaniem Twoich danych to:
Prawo wycofania w dowolnym momencie udzielonej zgody na przetwarzanie danych osobowych. Wycofanie zgody nie ma wpływu na legalność działań w okresie, gdy zgoda była wyrażona. Prawo dostępu do własnych danych, do ich sprostowania, usuwania, prawo do przenoszenia danych, wyrażenia sprzeciwu, prawa do ograniczenia przetwarzania, a także z prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego, którym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych. (Szczegóły dostępne w Polityce Prywatności)
Dzięki Twojej zgodzie na przetwarzanie Twoich danych w celu targetowania przez PWR i Zaufanych Partnerów treści i reklam będziemy mogli ograniczyć ilość wyświetlanych reklam i prezentować Tobie tylko te, którymi możesz być zainteresowany. Takich wyborów musisz dokonać oddzielnie dla każdego urządzenia lub przeglądarki internetowej, z których korzystasz
Brak Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych w celu targetowania przez PWR i Zaufanych Partnerów treści i reklam nie daje nam możliwości ograniczenia treści i reklam do tych, które mogą Cię zainteresować. Reklamy nadal będą widoczne, będą wyświetlane losowo – bez uwzględniania Twoich zainteresowań. Rozwiązania techniczne uniemożliwiające w niektórych przeglądarkach zainstalowanie tzw. cookies trzeciorzędowego blokuje nam skuteczne wyłączenie dopasowywania reklam we wszystkich naszych serwisach. Najlepiej wyłącz dopasowywania reklam w każdym z naszych serwisów niezależnie. Jeśli korzystasz z różnych urządzeń i/lub przeglądarek, pamiętaj, że wyłączenie możliwości dopasowywania reklam w wybranej przeglądarce lub urządzeniu jest skuteczne tylko na nim. Dlatego takich wyborów musisz dokonać oddzielnie dla każdego urządzenia lub przeglądarki internetowej.
Zgoda/wycofanie zgody
1. W każdej chwili można wycofać zgodę na instalowanie cookies i podobnych technologii. Można to zrobić poprzez zmianę ustawień przeglądarki.
2. Aby wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych do celów marketingowych w szczególności związanych z wyświetlaniem reklam targetowanych, należy skorzystać z poniższej opcji i w zależności od wyboru zaznaczyć (zgoda) lub odznaczyć (brak zgody) checkbox.