Czy cielęta mogą mieć kwasicę?

Jak zmienia się pH żwacza cieląt w pierwszych tygodniach życia?

Kwasica żwacza cieląt nie jest powszechnym problemem, niemniej bardzo niskie pH może mieć negatywne konsekwencje.

W pierwszych dniach życia pH żwacza cieląt na ogół waha się na poziomie 6–7. Gdy cielęta zaczynają pobierać pasze stałe i zaczyna się fermentacja lotnych kwasów tłuszczowych, pH w żwaczu zaczyna spadać, często do poziomu poniżej 6, a nawet poniżej 5,5.

W okresie okołoodsadzeniowym pH może utrzymywać się poniżej 5,8, a nawet 5,2, przez kilkadziesiąt minut w ciągu dnia. W przypadku krów, tak niskie pH wywoływałoby konkretne objawy chorobowe. Cielęta wydają się jednak dość dobrze radzić z tak niskim pH.

Skutki bardzo niskiego pH żwacza – co grozi cielętom?

Pomimo braku jednoznacznej definicji, pH płynu żwacza poniżej 5,6 przez 3 godziny lub poniżej 5,8 przez 5–6 godzin dziennie uznaje się za podostrą kwasicę żwacza.

Co oznacza dla cielęcia bardzo niskie pH w żwaczu? Przede wszystkim może prowadzić do: uszkodzenia nabłonka żwacza, zmniejszenia pobrania paszy stałej, pogorszenia przyrostów masy ciała, zmniejszenia bogactwa i różnorodności mikroorganizmów w żwaczu oraz dalszych odcinkach przewodu pokarmowego i stanów zapalnych w obrębie jego nabłonka.

Pamiętajmy, że czynniki żywieniowe mogą dodatkowo obniżać pH żwacza cieląt, ale z drugiej strony, są jednak wyniki, które mówią, że pH żwacza cieląt żywionych sianem i tymi żywionymi paszami treściwymi do woli, wcale nie musi się różnić. Jednak w zależności od składu paszy stałej podawanej w pierwszych tygodniach życia, możemy programować mikroorganizmy zasiedlające przewód pokarmowy (w tym przedżołądki), a ten skład może utrzymywać się jeszcze kilka miesięcy dłużej po tym, gdy zwierzę pobiera już tę samą dawkę pokarmową każdego dnia.

Ostra kwasica żwacza cieląt – kiedy dochodzi do tragedii?

Warto wiedzieć, że u cieląt może wystąpić też ostra kwasica żwacza, która jest wynikiem wpadania nadmiernej ilości mleka lub preparatu do żwacza.

Szacuje się, że około 3% pójła nie przepływa przez rynienkę przełykową do trawieńca, a następnie do jelit, bo rynienka "przecieka". Wówczas mleko zaczyna fermentować doprowadzając do bardzo niskiego pH i kwasicy żwacza.

Beata Dąbrowska

(Na podstawie wykładu dr. Pawła Górki)