Zawartość pektyn w suchej masie wysłodków wynosić może od 10 do 30%, a ich fermentacja przez bakterie żwaczowe jest dużo wolniejsza od skrobi, stąd też zastąpienie części dawki pasz zbożowych wysłodkami buraczanymi obniża poziom skrobi, a w efekcie, ogranicza ryzyko wystąpienia kwasicy żwacza. Wszystkie rodzaje wysłodków buraczanych posiadają wysoką zawartość potasu (0,6 – 0,8% w s.m.) i wapnia (0,8 – 1,0% w s.m.), a niską fosforu ( ok. 0,1% w s.m.).
Ze względu na zawartość wody wysłodki dzielimy na: mokre – do 12% suchej masy, prasowane – 21– 22% suchej masy, suszone – około 90% suchej masy oraz uszlachetnione – suszone z dodatkiem melasy.
Tradycyjne, mokre wysłodki są paszą coraz rzadziej wykorzystywaną w żywieniu bydła. Z uwagi na dużą zawartość wody, źle się zakiszają i bardzo często ulegają procesowi gnicia. Optymalną metodą “uszlachetniania“ wysłodków jest ich prasowanie do osiągnięcia 21–22% suchej masy. Świeże wysłodki prasowane mają jednak ograniczony okres trwałości i dlatego konieczne jest ich kiszenie. Kiszone wysłodki buraczane prasowane są paszą soczystą i mlekopędną i należą do najsmaczniejszych pasz dla krów mlecznych. Przez skarmianie wysłodków prasowanych, w porównaniu z mokrymi, krowy w jednym kęsie pobierają̨ więcej suchej masy, co u krów rasy hf jest bardzo istotne. Powodują także „wiązanie” pasz treściwych, uniemożliwiając krowom sortowanie. Są paszą bardzo ważną w przypadku niskiego plonu lub braku kukurydzy. Pamiętajmy jednak, że wysłodki buraczane nie mogą̨ zastąpić́ całej dawki kiszonki z kukurydzy. Są dla niej doskonałym uzupełnieniem, ale nie zamiennikiem. Dobowa dawka dla krów mlecznych w okresie zasuszenia wynosi 1–3 kg, a w szczycie laktacji 2–6 kg.
Paszą o bardzo dużym potencjale energetycznym oraz całkowicie bezpieczną pod względem ryzyka zakwaszenia żwacza są suche wysłodki buraczane. Energia tej paszy stanowi około 80–85% wartości kukurydzy, a o zasobności energetycznej decydują węglowodany, zwłaszcza pektyny, które są doskonale wykorzystywane przez bakterie żwaczowe. Ich fermentacja przebiega powoli i nie zagraża nadmiernym obniżeniem pH treści żwacza. Wysłodki te dobrze wypełniają niedobory wolno uwalnianej energii, szczególnie w dawkach opartych na kiszonce z traw, roślin motylkowych oraz przy żywieniu pastwiskowym
Suche wysłodki buraczane mogą być́ podawane zwierzętom bezpośrednio na stół paszowy, mogą̨ stanowić́ dodatek do TMR-u oraz mogą̨ być́ częścią̨ mieszanki treściwej podawanej krowom. W zależności od przeznaczenia, mogą̨ stanowić́ od 10 do 50% masy mieszanki treściwej uzupełniającej. Ilość́ wysłodków w dawce pokarmowej dla krów mlecznych powinna wynikać́ z bilansu dawki pokarmowej. Dla krów mlecznych może być to 2–4 kg na dzień. Dla krów zasuszonych dawka powinna być ograniczana, np. do 1 kg/dzień, głównie ze względu na zawartość́ potasu.
Beata Dąbrowska
