W Garwolinie pamiętają o chłopach broniących Polski przed bolszewikami i hitlerowcami

4 marca 2019 r. zawiązał się komitet wykonania i instalacji tablicy upamiętniającej ruch ludowy, żołnierzy „Czynu Chłopskiego 1920” oraz Bataliony Chłopskie w składzie: Marek Chciałowski – przewodniczący, prezes zarządu powiatowego PSL w Garwolinie, Waldemar Paziewski – członek, prezes OSM w Garwolinie, Józef Piesio – członek, prezes GS w Pilawie.

Tablica została wykonana przez zakład kamieniarski Jakuba Kałaski według projektu artysty plastyka Eugeniusza Ochnio.

Ruch ludowy to fenomen końca XIX i początku XX wieku. To wtedy zaczęła wzrastać świadomość mieszkańców wsi i małych miast, zaczęły powstawać ochotnicze straże pożarne (nasza w Garwolinie należy do najstarszych w Polsce), spółdzielnie, szkoły rolnicze, Uniwersytety Ludowe, organizacje społeczno-kulturalne oraz ludowe partie polityczne. Już w 1895 powstaje w Galicji Polskie Stronnictwo Ludowe, związane z późniejszym trzykrotnym premierem Wincentym Witosem.

W powiecie garwolińskim od kilkunastu lat obchodzone jest przedwojenne święto Czynu Chłopskiego 1920. Gdy nawała bolszewicka zbliżała się do Warszawy, premier ludowiec, Wincenty Witos wydał odezwę do narodu w sprawie wstępowania do armii i walki z nieprzyjacielem. Na apel swojego premiera, pomimo żniw, odpowiedziały rzesze chłopów, wrogo nastawionych do sowietów. Druga wojna światowa to kolejny moment, gdy polski chłop musiał stanąć do obrony swojej Ojczyzny, swojego gospodarstwa, wiary, tożsamości. Bataliony Chłopskie w naszym powiecie były jednymi z najliczniejszych na całym Mazowszu. Dziś często zapomina się o pracy, heroizmie, walce, cierpieniu, tułaczce i łagrach, które dotknęły chłopów. Jak sami mówili, byli zwykłymi ludźmi, rolnikami, którzy chcieli spokojnie żyć, ciężko pracować na roli, by wyżywić swoją rodzinę. To życie zmusiło ich do walki z okupantem, o ziemię swoją i swoich sąsiadów. Bohaterami stali się z potrzeby chwili, z chłopskiej upartości bycia Polakiem, pracującym dla swojego warsztatu pracy – swojego gospodarstwa, swojej ziemi.

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej, poświęconej chłopom, to hołd złożony tym wszystkim, często bezimiennym bohaterom, o których w dzisiejszych czasach tak łatwo się zapomina. W uroczystości wziął udział poseł na Sejm RP Marek Sawicki, członek zarządu województwa mazowieckiego Janina Ewa Orzełowska, burmistrz Garwolina Marzena Świeczak, którzy w swoich wystąpieniach podkreślili znaczenie chłopów w odzyskiwaniu niepodległości. Były też poczty sztandarowe Batalionów Chłopskich, Armii Krajowej, Polskiego Stronnictwa Ludowego, Związku Nauczycielstwa Polskiego, poczet sztandarowy Liceum Ogólnokształcącego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Obecni byli także działacze Polskiego Stronnictwa Ludowego oraz mieszkańcy powiatu. List od prezesa PSL Władysława Kosiniaka-Kamysza odczytał Jerzy Piesio. Pamięć ludzka jest zawodna, niech pomniki, tablice, przypominają chlubne karty historii wsi polskiej.

Redakcja Tygodnika Poradnika Rolniczego