System Gwarantowanej Jakości Żywności (QAFP) – czym jest?
QAFP opracowany został w 2009 roku z inicjatywy Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego, organizacji zrzeszającej przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży mięsnej, a decyzją ministra rolnictwa - uznany za krajowy system jakości żywności.
QAFP ma charakter multiproduktowy i obejmuje mięso wieprzowe, drobiowe oraz wędliny drobiowe i wieprzowo-wołowe: kulinarne mięso wieprzowe, tuszki, elementy i mięso z kurczaka i indyka, wędliny.
Dopłaty do świń objętych systemem QAFP
W ramach dopłat bezpośrednich w 2025 roku, rolnicy przystępujący do realizacji Dobrostanu zwierząt, mogą wybrać praktyki, za które otrzymają dodatkowe wsparcie finansowe - do zwierząt objętych systemem QAFP.
W przypadku świń można więc realizować:
- Wariant: Dobrostan loch
- Praktyka: utrzymywanie zwierząt zgodnie z systemem QAFP
oraz
- Wariant: Dobrostan tuczników
- Praktyka: utrzymywanie zwierząt zgodnie z systemem QAFP
Konkretnie, to rolnik wytwarzający produkty przeznaczone bezpośrednio lub po przetworzeniu do spożycia przez ludzi, zgodnie ze specyfikacją i standardami systemu QAFP, może realizować praktykę podwyższającą poziom dobrostanu zwierząt utrzymywanie zgodnie z wymogami systemu QAFP - Kulinarne mięso wieprzowe (dla dwóch wyżej wspomnianych wariantów).
Dobrostan QAFP - warunki
Jeśli rolnik przystąpi do realizacji praktyki podwyższającej poziom dobrostanu zwierząt: Utrzymywanie zgodnie z wymogami systemu QAFP, to do dnia 31 lipca 2025 roku musi posiadać certyfikat potwierdzający, że wytwarzane przez niego produkty są zgodne ze specyfikacją i standardami danego systemu QAFP.
Co ważne, systemem tym musi być objęte całe stado.
Natomiast, w terminie do dnia 21 marca roku następującego po roku, w którym rolnik złożył wniosek o przyznanie płatności dobrostanowej, rolnik musi złożyć do ARiMR certyfikat, który potwierdza, ze wytwarzane przez niego produkty są zgodne ze specyfikacją i standardami systemu QAFP.
Wymogi dla hodowcy
Zwierzęta objęte wymogami muszą być oznakowanie i zarejestrowane zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Wymogi odnoszące się do danej grupy zwierząt dotyczą wszystkich zwierząt tej grupy utrzymywanych w gospodarstwie rolnym.
W ramach ekoschematu Dobrostan zwierząt rolnik musi przestrzegać wymogów:
- Od dnia złożenia wniosku o przyznanie płatności dobrostanowej do dnia 14 marca kolejnego roku, a w przypadku, gdy rolnik złożył wniosek o przyznanie płatności dobrostanowej w poprzednim roku oraz w danym roku – od dnia 15 marca danego roku do dnia 14 marca kolejnego roku - w przypadku wymogów innych niż zapewnienie wypasu, a w przypadku praktyk utrzymywanie zwierząt zgodnie z systemem QAFP i systemem QMP zarówno w okresie, na który został wydany certyfikat.
Dobrostan loch 2025 - praktyki
Wariant Dobrostan loch obejmuje następujące praktyki podwyższające poziom dobrostanu zwierząt:
- Zwiększona o co najmniej 20% powierzchnia bytowa w pomieszczeniach kub budynkach.
- Zwiększona o co najmniej 50% powierzchnia bytowa w pomieszczeniach kub budynkach.
- Utrzymanie na ściółce.
- Późniejsze odsadzanie prosiąt.
- Utrzymywanie zgodnie z wymogami systemu QAFP (Quality Assurance for Food Products) – „Kulinarne mięso wieprzowe”.
Dobrostan tuczników 2025
Wariant Dobrostan tuczników obejmuje praktyki podwyższające poziom dobrostanu zwierząt, takie jak:
- Zwiększona o co najmniej 20% powierzchnia bytowa w pomieszczeniach kub budynkach.
- Zwiększona o co najmniej 50% powierzchnia bytowa w pomieszczeniach kub budynkach.
- Utrzymanie na ściółce.
- Utrzymanie w cyklu zamkniętym.
- Utrzymywanie zgodnie z wymogami systemu QAFP (Quality Assurance for Food Products) – „Kulinarne mięso wieprzowe”.
Plan poprawy dobrostanu zwierząt - nie dotyczy świń objętych systemem QAFP
Rolnik, który spełnia wymagania systemu QAFP w przypadku wariantu Dobrostan loch – zwiększona o 20% powierzchnia bytowa w pomieszczeniach lub budynkach oraz wariantu Dobrostan tuczników – zwiększona o 20% powierzchnia bytowa w pomieszczeniach lub budynkach - nie musi posiadać planu poprawy dobrostanu zwierząt.
Płatność do świń QAFP
Płatność w ramach ekoschematu Dobrostan zwierząt przyznawana jest w odniesieniu do świń według liczby punktów przypisanych danej praktyce. Tak więc, w ramach wariantu Dobrostan loch, rolnik otrzyma za praktykę: Utrzymywanie zwierząt zgodnie z systemem QAFP - Kulinarne mięso wieprzowe – 1,9 pkt.
Natomiast w ramach wariantu Dobrostan tuczników za realizację praktyki: Utrzymywanie zwierząt zgodnie z systemem QAFP - Kulinarne mięso wieprzowe – jest to 0,5 pkt.
Przy czym 1 punkt odpowiada ok. 100 zł, czyli ok. 22,47 euro (1 euro = 4,45 zł).
Degresywność płatności dobrostanowej – nie dotyczy świń w systemie QAFP
Degresywność płatności dobrostanowej nie dotyczy realizacji praktyk podwyższających poziom dobrostanu zwierząt: Utrzymywanie zgodnie z wymogami systemu QAFP - Kulinarne mięso wieprzowe (warianty: Dobrostan loch, Dobrostan tuczników).
Stawki i punktacja - Dobrostan loch i tuczników QAFP w 2025
Rzeczywista wysokość stawek w ekoschemacie Dobrostan zwierząt za 2025 rok będzie znana dopiero w kwietniu 2026 roku. Zobaczmy więc teraz, jak kształtują się szacunkowe stawki dobrostanowe kampanię 2025:
- Dobrostan loch 2025
- Praktyka: utrzymywanie zgodnie z wymogami systemu QAFP – 1,9 pkt/1 szt. lochy, czyli 42,69 euro za 1 sztukę lochy
- Dobrostan tuczników 2025
- Praktyka: utrzymywanie zgodnie z wymogami systemu QAFP – 0,5 pkt/1 szt. tucznika, czyli 11,23 euro za 1 sztukę tucznika
Ile rolnicy dostali za lochę i tucznika QAFP za 2024?
W przypadku bydła stawka dopłat dobrostanowych w edycji 2024 wyniosła 92,75 zł za jeden punkt. Do wyliczenia stawek w projekcie rozporządzenia przyjęto kurs wymiany wynoszący 4,2788 za 1 euro.
Ile za Dobrostan loch w systemie QAFP za 2024?
Przyjmując, że 1 pkt = 92,75 zł, stawka za 1 szt. lochy w ramach praktyki: Utrzymywanie zgodnie z wymogami systemu QAFP „Kulinarne mięso wieprzowe”, przy punktacji 1,9 pkt/1 szt. lochy wyniosła za 2024 rok - 176,22 zł za sztukę.
Ile za Dobrostan tuczników w systemie QAFP za 2024?
Przyjmując, że 1 pkt = 92,75 zł, stawka za 1 szt. tucznika w ramach praktyki: Utrzymywanie zgodnie z wymogami systemu QAFP „Kulinarne mięso wieprzowe”, przy punktacji 0,5 pkt/1 szt. tucznika wyniosła za 2024 rok 46,37 zł za sztukę.
oprac. Agnieszka Sawicka
