Będą nowe obszary wsparcia małych gospodarstw
W 2024 roku wsparcie obejmowało:
- produkcję ekologiczną,
- Krótkie Łańcuchy Dostaw (KŁD).
W 2025 roku nabór został rozszerzony:
- produkcja inna niż ekologiczna,
- produkcja ekologiczna,
- Krótkie Łańcuchy Dostaw.
Nowe limity dotacji
- 2024: maksymalnie 120 tys. zł.
- 2025: są dwie opcje – 100 tys. zł lub 120 tys. zł.
Jak ustalić przychód ze sprzedaży?
- 2024: ustalenie wysokości przychodu ze sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie (nie mniej niż 5 tys. zł) odbywa się na podstawie:
- przychodów ze sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie z nie więcej niż 12 m-cy poprzedzających m-c złożenia WOPP.
-
2025: ustalenie wysokości przychodu ze sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie odbywa się na podstawie:
- wyłącznie wpływów brutto ze sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie, uzyskanych w okresie nie dłuższym niż 12 m-cy poprzedzających miesiąc złożenia WOPP.
Co z rozpoczynaniem działalności w KŁD?
- 2024: warunek dotyczący rozpoczynania działalności w zakresie wprowadzania produktów rolnych na rynek w ramach KŁD uznaje się za spełniony, jeżeli w okresie 24 m-cy poprzedzających dzień złożenia WOPP rolnik nie był zarejestrowany we właściwym organie Państwowej Inspekcji S lub IW w związku z rozpoczęciem działalności w ww. zakresie.
- 2025: warunek dotyczący rozpoczynania działalności w zakresie wprowadzania produktów rolnych na rynek w ramach KŁD uznaje się za spełniony, jeżeli w okresie 24 m-cu poprzedzających dzień ogłoszenia naboru WOPP rolnik nie był zarejestrowany we właściwym organie PIS lub IW w związku z rozpoczęciem działalności w ww. zakresie.
Jakie są ograniczenia w przypadku wcześniejszego wsparcia?
- 2024: brak możliwości uzyskania wsparcia w przypadku, gdy rolnikowi udzielono już wsparcia w części inwestycji KPO A1.4.1. - chyba że wsparcia udzielono, lecz odmówiono jego wypłaty.
- 2025: brak możliwości uzyskania wsparcia w przypadku, gdy rolnikowi udzielono już wsparcia w części inwestycji KPO A1.4.1. - chyba że wsparcia udzielono, lecz odmówiono jego wypłaty - dotyczy tylko operacji w ramach KŁD - jeżeli beneficjentowi przed WOP II udzielono wsparcia w części inwestycji KPO A1.4.1. następuje zwrot wypłaconej pierwszej raty pomocy w ramach I.10.5, chyba że zakres przedsięwzięcia, na który udzielono wsparcia, jest inny niż zakres operacji w ramach I.10.5.
Wymóg wzrostu wartości sprzedaży
- 2024: wymóg uzyskania wzrostu wartości sprzedaży brutto produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie co najmniej o 30% w stosunku do ustalonej dla gospodarstwa wartości przychodu bazowego i nie mniej niż do poziomu odpowiadającego:
- równowartości minimalnego wynagrodzenia w roku, w którym złożono WOPP - ustalonego jako iloczyn minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w miesiącu, w którym rozpoczął się nabór WOPP, przez liczbę 12.
-
2025: wymóg uzyskania wzrostu wartości sprzedaży brutto produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie co najmniej o 30% w stosunku do ustalonej dla gospodarstwa wartości przychodu bazowego i nie mniej niż do poziomu odpowiadającego:
- dwunastokrotności minimalnego wynagrodzenia w miesiącu, w którym rozpoczął się nabór WOPP w 2023 roku, czyli 43 200 zł.
Aneksy do umowy
- 2024: nie wymagały zawarcia aneksu do umowy o przyznaniu pomocy zmiany dotyczące:
- inwestycji lub kosztów ogólnych - jednak zachowujące spójność i zgodność operacji z innymi warunkami.
-
2025: nie wymagają zawarcia aneksu do umowy o przyznaniu pomocy zmiany dotyczące:
- inwestycji lub kosztów ogólnych i inwestycji budowlanych, o ile nie przyznano za nie punktów - jednak zachowujące spójność i zgodność operacji z innymi warunkami.
Punktacja za systemy jakości
- 2024: Możliwość uzyskania punktów za kryterium: uczestnictwa lub planowanego uczestnictwa (przed dniem złożenia WOP I) w unijnych lub krajowych systemach jakości. Punkty można było uzyskać pod warunkiem, że koncepcja zmian strukturalnych w gospodarstwie przewiduje produkcję objętą systemem jakości, za który mają zostać przyznane punkty i operacja przewidziana w BP dotyczy produkcji objętej tym systemem jakości za który/e przyznano pkt.
W 2024 roku wyróżniono 3 Unijne systemy jakości, za które można uzyskać pkt.
- Chronione nazwy pochodzenia, chronione oznaczenia geograficzne oraz gwarantowane tradycyjne specjalności, w rozumieniu rozporządzenia 2024/1143;
- Rolnictwo ekologiczne, zgodnie z rozporządzeniem 2018/848;
- Chronione nazwy pochodzenia i oznaczenia geograficzne wyrobów winiarskich, o których mowa w części II tytule II rozdziale I sekcji 2 rozporządzenia 1308/2013.
A jak w 2025 roku?
- 2025: Możliwość uzyskania punktów za kryterium: tylko uczestnictwa w unijnych lub krajowych systemach jakości - co najmniej od dnia złożenia WOPP. Punkty można uzyskać pod warunkiem, że koncepcja zmian strukturalnych w gospodarstwie przewiduje produkcję objętą systemem jakości, za który mają zostać przyznane punkty i operacja przewidziana w BP dotyczy produkcji objętej tym systemem jakości za który przyznano pkt.
W 2025 roku wyróżniono: 2 Unijne systemy jakości, za które można uzyskać pkt:
- Chronione nazwy pochodzenia, chronione oznaczenia geograficzne win i produktów rolnych oraz gwarantowane tradycyjne specjalności dla produktów rolnych, w rozumieniu rozporządzenia 2024/1143;
- Rolnictwo ekologiczne, zgodnie z rozporządzeniem 2018/848.
Dodano nowy krajowy system jakości: Tradition And Quality (TAQ). Ponadto, dodano zobowiązanie beneficjenta do uczestnictwa w systemie jakości do końca OZC (w przypadku przyznania pkt.)
Punktacja we wnioskach o wsparcie małych gospodarstw 2025
- W kryterium: powierzchnia użytków rolnych obniżono punktację z 2 do 1 punktu.
Dodano 2 punktowane kryteria:
- prowadzenie produkcji zwierzęcej - 2 punkty,
- inwestycje budowlane (wartość inwestycji budowlanych min. 50 % wnioskowanej kwoty płatności ryczałtowej) - 3 punkty.
Możliwość przyznania pomocy następcy prawnemu
- 2024: możliwość przyznania pomocy następcy prawnemu beneficjenta lub nabywcy całości albo części gospodarstwa beneficjenta.
- 2025: możliwość przyznania pomocy tylko następcy prawnemu beneficjenta.
Dodatkowo w wytycznych szczegółowych doprecyzowano zasady przyznawania pomocy następcy prawnemu beneficjenta.
Nabór wniosków o dotację na rozwój małych gospodarstw rozpoczyna się 1 października i potrwa do 28 listopada 2025 roku. Wnioski o wsparcie będzie można składać wyłącznie elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych ARiMR (PUE).
źródło: ARiMR
Agnieszka Sawicka
