Rolnicy alarmują, że przepisy uzależniające dopłaty bezpośrednie od przestrzegania zasad BHP i prawa pracy są niejasne. Chodzi o tzw. warunkowość społeczną, która obowiązuje rolników od tego roku.
Rolnik straci dopłaty przez działalność żony? Chaos na szkoleniach
Wielkopolska Izba Rolnicza informuje, że na szkoleniach organizowanych dla rolników padały sprzeczne informacje. Jedni prelegenci twierdzili, że jeżeli żona rolnika prowadzi własną działalność gospodarczą i nie przestrzega zasad BHP, to… rolnik może stracić część dopłat. Inni zapewniali, że przepisy dotyczą wyłącznie samego rolnika i tylko wtedy, gdy zatrudnia pracowników.
- Są to dwa skrajne podejścia do interpretacji tych samych przepisów – podkreśla Wielkopolska Izba Rolnicza.
W związku z tym Izba za pośrednictwem Krajowej Rady Izb Rolniczych zwróciła się do ministra rolnictwa Czesława Siekierskiego, z prośbą o wyjaśnienie tych niejasności. Zaznaczyła, że rolnik nie może ponosić odpowiedzialności za to, że żona w swojej działalności naruszyła przepisy BHP.
BHP i prawo pracy: ministerstwo uspokaja rolników
Ministerstwo rolnictwa odpowiedziało na to pismo i rozwiało wątpliwości. Wytłumaczyło, że warunkowość społeczna dotyczy wyłącznie rolników oraz prowadzonej przez nich działalności rolniczej, jeżeli:
- są pracodawcami (czyli zatrudniają pracowników),
- lub są przedsiębiorcami/jednostkami organizacyjnymi, które mogą podlegać kontroli PIP.
Ministerstwo wyjaśnia, że Państwowa Inspekcja Pracy przekazuje do ARiMR tylko informacje dotyczące samego rolnika – jako osoby ubiegającej się o dopłaty – oraz jego działalności rolniczej. Wszelkie inne działalności, w tym firmy małżonków, nie są brane pod uwagę w kontekście oceny warunkowości społecznej.
Ta więc z odpowiedzi ministerstwa wynika, że rolnik nie straci dopłat przez firmę żony, ale musi przestrzegać BHP i prawa pracy w swoim gospodarstwie, zwłaszcza jeśli zatrudnia ludzi.
Kogo PIP wytupuje do kontroli? "Nie jest pewne, czy zatrudniają pracowników"
Z drugiej jednak strony nie jest do końca pewne, czy PIP wytypuje do kontroli tylko tych rolników, co rzeczywiście mają pracowników. Nawet ARiMR ma w tym zakresie wątpliwości.
- ARIMR przekaże do PIP wykaz rolników, którzy składają wnioski i podali przy wpisie do ewidencji REGON. Świadczyłoby to, że prowadzą działalność rolniczą i działalność gospodarczą. Ale czy na pewno zatrudniają pracowników? To już nie jest takie pewne – mówiła w marcu Tygodnikowi Poradnikowi Rolniczemu Jolanta Dobiesz, dyrektor Departamentu Płatności Bezpośrednich ARiMR i podkreśliła, że wykaz z ARiMR jest tylko pomocniczy dla Inspekcji.
Szef Inspekcji Pracy uspokajał jednak jeszcze przed rozpoczęciem kampanii dopłat bezpośrednich 2025, że PIP nie będzie prowadzić masowych kontroli u rolników.
– Nie będziemy kontrolować gospodarstw rolników indywidualnych – powiedział Marcin Stanecki, Główny Inspektor Pracy.
Kamila Szałaj
