Jakie problemy napotykają rolnicy, którzy chcą prowadzić ekologiczną produkcję?
Produkcja żywności z troską o dobro planety to trend, który w ostatnich latach staje się coraz silniejszy. Polscy rolnicy także gotowi są prowadzić ekologiczną produkcję. Nie zawsze jest to jednak dla nich możliwe i opłacalne. Poseł Marek Matuszewski zwrócił uwagę na to, z iloma kłopotami muszą mierzyć się gospodarze, chcący stosować zasady zrównoważonego rozwoju. Chodzi między innymi o takie bariery, jak wysokie koszty początkowe, trudności z certyfikowaniem produktów, a także konieczność inwestycji w nowoczesne, ekologiczne technologie upraw i hodowli. Do tego dochodzą jeszcze nie w pełni rozwinięte rynki i brak dostępu do odpowiednich programów wsparcia oraz rynków zbytu, które zapewniłyby stabilizację takiej działalności.
Jak Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi chce wspierać ekologiczne rolnictwo?
W swojej interpelacji poseł Matuszewski zadał pytania o finansowanie rozwoju ekologicznego rolnictwa, uproszczenie procedur certyfikacji, rozwijanie rynku produktów ekologicznych w Polsce, programy edukacyjne dla rolników oraz nowe formy wsparcia dla tych, którzy zechcą zmienić profil gospodarstwa. W obszernej odpowiedzi resort rolnictwa zapewnia, że w miarę swoich możliwości wspiera rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce, oceniając je jako dobry kierunek, w którym powinna zmierzać branża. Na początek skupmy się na kwestii finansowania i dotacji dla rolników, którzy chcą rozwijać się w kierunku zrównoważonego rozwoju.
Jakie pieniądze trafią do ekologicznych rolników?
Ministerstwo rolnictwa zapewnia, że w budżecie są pieniądze na rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce. Środki pochodzą z budżetu państwa i Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027.
Rolnicy mogą liczyć na wyższe stawki dopłat dla upraw w okresie konwersji – nawet do 3105 zł za hektar, w zależności od rodzaju uprawy. Małe gospodarstwa (do 10 ha) mogą korzystać z uproszczonego systemu płatności – w tym przypadku dopłata wynosi 1640 zł/ha dla wszystkich upraw ekologicznych.
Dodatkowo przewidziano premię 573 zł/ha dla gospodarstw, które utrzymują zwierzęta w obsadzie od 0,3 do 1,5 DJP/ha.
Najbliższy nabór wniosków w ramach programu „Rolnictwo ekologiczne” (interwencja I.8.11) potrwa od 15 marca do 15 maja 2026 r. Na ten cel przeznaczono aż 905 mln euro.
Z jakich programów mogą skorzystać rolnicy, jeśli chodzi o produkcję ekologiczną?
Ministerstwo Rolnictwa wymienia interwencje i programy, w ramach których rolnicy mogą skorzystać z dotacji na prowadzenie działalności ekologicznej:
- interwencja I.8.11 „Rolnictwo ekologiczne”,
- ekoschemat „Dobrostan zwierząt”,
- ekoschemat „Retencjonowanie wody na TUZ”,
- dopłaty do ekologicznego materiału siewnego lub sadzeniaków,
- interwencja I.10.1.1 „Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność (dotacje)”,
- interwencja I.10.1.2 – „Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność” (instrumenty finansowe),
- interwencja I.10.5 „Rozwój małych gospodarstw”,
- interwencja I.11 „Premie dla młodych rolników”,
- interwencja I.10.7.1 „Rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości (dotacja)” – poza gospodarstwem,
- interwencja I.10.6.2 „Rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości (Instrumenty
- finansowe)” – w gospodarstwie,
- interwencja I.10.7.2 – Rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości (Instrumentyfinansowe) – poza gospodarstwem,
- interwencja I.13.3 „Promowanie, informowanie i marketing dotyczący żywności wytwarzanej w ramach systemów jakości żywności”,
- interwencja I.13.4 „Rozwój współpracy producentów w ramach systemów jakości żywności”.
Do tego dochodzą również pieniądze z KPO w ramach realizacji Inwestycji na rzecz dywersyfikacji i skracania łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych oraz budowy odporności podmiotów uczestniczących w łańcuchu (A1.4.1).
Zuzanna Ćwiklińska
fot. pixabay
