Żeby Polska wykorzystała w pełni unijne fundusze, trzeba dokonać przesunięć pomiędzy niektórymi działaniami
Polska ma coraz mniej czasu na wydanie środków z ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (PROW 2014–2020). Z tego powodu Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi chce dokonać zmian w dotacjach PROW, aby w jak największym stopniu wykorzystać fundusze na rozwój rolnictwa przyznane Polsce. Żeby tego dokonać resort proponuje zmiany w finansowaniu poszczególnych instrumentów.
– Zaproponowano realokację środków finansowych w celu lepszego dopasowania budżetów poszczególnych instrumentów do rzeczywistych potrzeb zgłaszanych przez wnioskodawców. Jednocześnie przesunięcia środków zaproponowano do instrumentów, w których jest możliwe ich wykorzystanie, a alokacje pomniejszono biorąc pod uwagę jeszcze planowane nabory i szacowane zainteresowanie wnioskodawców – czytamy w uzasadnieniu projektu.
Przez złą sytuację w rolnictwie gospodarze rezygnują ze składania wniosków o dotacje PROW
W projekcie rozporządzenia ministerstwo rolnictwa wskazuje, że część środków unijnych nie została jeszcze wydatkowana ponieważ niektórzy rolnicy rezygnowali ze złożenia wniosku o dotacje. A to wynika z pogarszających się warunki działalności produkcyjnej co jest związane ze znacznym wzrostem cen środków do produkcji, wzrostem kosztów finansowania zewnętrznego oraz wahaniami cen wytwarzanych produktów.
– Sprawiło to, że wielu potencjalnych beneficjentów pomocy odłożyło w czasie planowane inwestycje, co skutkowało brakiem złożenia wniosku o przyznanie pomocy lub rezygnacją z zawarcia umowy przyznania pomocy – uważają urzędnicy z ministerstwa rolnictwa.
Na jakie działania nie zostały wykorzystane dotacje unijne?
Jak wynika z analizy resortu rolnictwa i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa aż 117 mln euro pozostało w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój”. Z kolei wolne środki na „Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach Natura 2000” to 18 mln euro.
Ministerstwo chce zmniejszyć wydatki na oba instrumenty o taką właśnie kwotę, zwłaszcza, że nie są przewidziane już kolejne nabory wniosków w ramach tej pomocy z puli dotacji PROW 2014-2020. Obecnie dofinansowanie na inwestycje w przetwórstwie rolnym jest już udzielana w ramach Krajowego Planu Odbudowy i będzie także udzielana w ramach PS WPR 2023–2027.
Dodatkowe niemal 80 mln zł na dotacje na Modernizację gospodarstw rolnych
Zaoszczędzone w ten sposób pieniądze zostaną przeznaczone na sfinansowanie m.in. dotacji na „Modernizację gospodarstw rolnych”. Na ten rodzaj wsparcia ma zostać przeznaczonych o 78,880 mln euro więcej niż wcześniej planowano.
Warto także pamiętać, że ARiMR do 19 lipca 2023 r. przyjmowała wnioski na dotacje na inwestycje w nowe maszyny rolnicze i modernizację budynków w ramach obszaru D „Modernizacji gospodarstw rolnych”. W ramach tego instrumentu rolnicy mogą uzyskać do 250 tys. zł dotacji o ile kupują jedynie nowe maszyny rolnicze. W przypadku budowy, modernizacji lub adaptacji budynków inwentarskich lub magazynów paszowych kwota wsparcia mogła wynieść aż 600 tys. zł
Jak podaje Agencja, wpłynęło ponad 5 tys. wniosków o dofinansowanie w wysokości ok. 903 mln zł. Zwiększenie budżetu tego instrumentu powinno pokryć środki finansowe dla rolników, których wnioski uzyskają minimalna ilość punktów.
Dotacje także na gospodarkę wodno-ściekową na obszarach wiejskich
W propozycjach Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaproponowano także zwiększenie o 40 mln złotych budżetu na działanie „Współpraca” – w ramach ostatniego naboru złożono 349 wniosków.
Kolejne przesunięcie dotyczyłoby działanie „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich” – operacje typu „Gospodarka wodno-ściekowa”. Resort chce na ten cel przeznaczyć o 100 mln euro więcej niż wcześniej planował, gdyż dotychczasowy budżet był określony na poziomie ok. 1,7 mld zł. Ale nawet jego zwiększenie pozwoli na sfinansowanie tylko część ze złożonych projektów, gdyż wnioskodawcy zgłosili zapotrzebowanie na środki na łączną kwotę ok. 4,2 mld zł.
Co z wnioskami rolników, którzy wcześniej aplikowali o dotacje?
W projekcie rozporządzenia zaproponowano, aby w przypadku spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie projektowanego rozporządzenia miały zastosowanie limity nowe, w brzmieniu nadanym w projektowanym rozporządzeniu.
Resort rolnictwa zaproponował, aby rozporządzenie weszło w życie jak najszybciej, to jest z dniem następującym po dniu ogłoszenia w Monitorze Polskim.
wk, Paweł Mikos
