Tak więc pieniądze, na jakie rolnicy będą mogli liczyć z tego działania, nie będą duże. Aczkolwiek jeśli i tak rolnik zamierza przekazać gospodarstwo następcy i pójść na emeryturę, warto skorzystać z tej pomocy. Wielu rolników jest bowiem w takiej sytuacji, że przekazali już część gruntów następcom (ci skorzystali z premii dla młodego rolnika), a teraz osiągnęli już wiek emerytalny i mogą przekazać im resztę ziemi.
Po wsparcie mogą sięgnąć zarówno rolnicy będący na KRUS, jak i ci, którzy jednocześnie pracują zawodowo i podlegają pod ZUS.
Jak wyliczyć premię?
Załóżmy, że rolnik przekaże lub sprzeda gospodarstwo rolne w październiku br. Za 2019 rok otrzyma wtedy część 120% rocznej płatności przyznanej w ramach systemu dla małych gospodarstw przypadającą na okres od daty przekazania gospodarstwa do końca roku.
Kwotę tę wylicza się, mnożąc 120% rocznej płatności przez wartość otrzymaną w wyniku podzielenia liczby dni pozostałych do końca roku przez 365 dni. Natomiast za 2020 rok 120% rocznej płatności przyznanej w ramach systemu dla małych gospodarstw.
Przyjmując, że rolnik otrzymuje płatność dla małych gospodarstw w pełnej wysokości, tzn. 1250 euro (pomoc to 120%, czyli 1500 euro), a gospodarstwo przekaże 15 października br., za ten rok z opisanego działania otrzymałby około 316 euro [1500 euro ×(77/365)], czyli około 1400 zł. Za przyszły rok natomiast 1500 euro, czyli około 6600 zł. Łącznie więc z unijnego wsparcia za przekazanie gospodarstwa mógłby otrzymać jednorazowo około 8 tys. zł.
Trwałe przekazanie
Decydując się na wystąpienie o te pieniądze, trzeba być świadomym tego, co oznacza w tym przypadku trwałe przekazanie gospodarstwa. Warunek trwałego przekazania gospodarstwa rolnego będzie spełniony, jeżeli zostaną przekazane wszystkie grunty rolne oraz zwierzęta gospodarskie będące zarówno przedmiotem odrębnej własności przekazującego, jak również przedmiotem współwłasności.
Oznacza to, że wnioskodawca zobowiązany jest do przekazania gruntów rolnych, których jest jedynym właścicielem, a także współwłaścicielem z małżonkiem, jak również współwłaścicielem z innymi osobami.
Rolnik może pozostawić sobie do użytkowania grunty rolne o powierzchni nieprzekraczającej 0,5 ha, a działalność rolnicza prowadzona na pozostawionych gruntach może służyć jedynie zaspokajaniu potrzeb własnych oraz osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.
Przekazanie gospodarstwa w sposób trwały oznacza również, iż powinno się ono odbyć na podstawie umowy sprzedaży albo darowizny zawartej w formie aktu notarialnego.
Jeśli więc rolnikowi brakuje kilka lat do emerytury z KRUS, nie może liczyć, że po wyzbyciu się gospodarstwa nadrobi brakujące lata ubezpieczeniem w KRUS jako domownik. Podejmując decyzję o wyzbyciu się gospodarstwa, trzeba też mieć na względzie sytuację współmałżonka. On jednak może być ubezpieczony w KRUS jako domownik, oczywiście pod warunkiem że następca go ubezpieczy.
Osoba, która skorzysta z tego działania, nie może prowadzić działalności rolniczej przez co najmniej 5 lat, licząc od dnia przekazania gospodarstwa rolnego. Muszą pamiętać o tym szczególnie osoby, które nie przejdą na emeryturę rolniczą.
Ograniczenia powierzchniowe
Działanie jest przewidziane, co prawda, wyłącznie dla rolników będących w systemie małych gospodarstw, ale w sytuacji gdy jest to bardzo małe gospodarstwo, może pojawić się problem.
Warunkiem koniecznym do przyznania pomocy jest, aby powierzchnia gospodarstwa utworzonego przez przejmującego po przejęciu gruntów rolnych od wnioskodawcy była równa co najmniej średniej powierzchni gospodarstwa rolnego w kraju, czyli 10,81 ha. Natomiast w województwach, w których średnia powierzchnia gruntów rolnych jest mniejsza (lubelskie, łódzkie, małopolskie, mazowieckie, podkarpackie, śląskie i świętokrzyskie), niż średnia powierzchnia gospodarstwa w kraju, utworzone gospodarstwo musi osiągnąć powierzchnię co najmniej średniej wojewódzkiej.
Przy ustalaniu powierzchni gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego przejmującego sumuje się powierzchnię gruntów rolnych będących:
- własnością,
- współwłasnością małżeńską,
- użytkowaniem wieczystym,
- dzierżawą z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub od jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli umowa dzierżawy została zawarta na czas nieoznaczony lub na co najmniej 6 lat (licząc od dnia złożenia wniosku o pomoc),
- inną dzierżawą, jeżeli umowa dzierżawy została zawarta w formie aktu notarialnego lub z datą pewną na okres co najmniej 6 lat (licząc od dnia złożenia wniosku o pomoc).
Minimum dwa punkty
Pomoc przysługuje według kolejności ustalonej na podstawie liczby przyznanych punktów. Pod uwagę brana jest:
- powierzchnia przekazywanego gospodarstwa – im większe gospodarstwo, tym większa liczba punktów (gospodarstwo do 3 ha – 1 pkt; 3 do 6 ha – 3 pkt.; powyżej 6 ha – 5 pkt),
- powierzchnia gospodarstwa rolnego przejmującego gospodarstwo od wnioskodawcy –preferowane są gospodarstwa mniejsze (gospodarstwo do 5 ha – 3 pkt, 5 do 10 ha – 2 pkt, powyżej 10 ha – 1 pkt),
- przekazanie gospodarstwa młodemu rolnikowi – 3 pkt.
Minimalna liczba punktów uprawniająca do uzyskania pomocy wynosi 2. Wnioski przyjmują biura powiatowe ARiMR.
Rolnicy, którzy skorzystają z tego działania i nie przejdą na emeryturę, mogą wystąpić o dofinansowanie na założenie firmy. Nabór wniosków na to działanie z PROW przewidziany jest też na wrzesień. Napiszemy o tym więcej w kolejnym numerze TPR.
