KOWR czyli Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa zamiast 2 agencji: ANR i ARR

KOWR ma realizować zadania związane z rozwojem obszarów wiejskich oraz gospodarowaniem państwową ziemią. Obowiązki ARR dotyczące unijnych dopłat ma przejąć Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. ARiMR będzie jedyną akredytowaną agencja płatniczą. Będzie ona jednak mogła delegować zadania agencji płatniczej innym podmiotom. W ramach zadań delegowanych KOWR ma więc obsługiwać działania „Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych” z PROW na lata 2014–2020. Na razie nie wspomina się o tym, czy w KOWR jako kontynuacji ARR, będzie obsługiwane działanie związane z tworzeniem grup i organizacji producentów. Jeśli nie zostanie ono delegowane KOWR, zgodnie z nowymi zasadami, będzie podlegało pod ARiMR.

Pełnomocnikiem do spraw utworzenia Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa został sekretarz stanu Zbigniew Babalski. Nową instytucją ma zarządzać dyrektor generalny, powoływany przez Radę Ministrów, na wniosek ministra rolnictwa.

Na zatrudnienie w Krajowym Ośrodku Wspierania Rolnictwa (KOWR) może liczyć ok. 1,8 tys. osób. To o około 1,2 tys. osób mniej, niż pracuje obecnie w ARR i ANR. To, kto z nich znajdzie pracę w nowej instytucji ma być wiadome do końca maja. Jak z reguły bywa w takich sytuacjach, a o czym mówi się już głośno w terenie, posad mogą być bardziej pewni ci, którzy pasują do obecnego klucza politycznego. Nabór nowych pracowników do KOWR ma odbyć się dopiero w styczniu 2018 r.

Nowe i stare zadania

Od Agencji Nieruchomości Rolnych KOWR przejmie zadania związane z tworzeniem oraz poprawą struktury obszarowej gospodarstw rodzinnych oraz restrukturyzacją i prywatyzacją rolniczego mienia Skarbu Państwa. Nowa instytucja będzie odpowiedzialna też za obrót nieruchomościami i innymi składnikami majątku Skarbu Państwa użytkowanymi na cele rolne.

Krajowy Ośrodek weźmie również na swoje barki wsparcie działań na rzecz odnawialnych źródeł energii. Będzie monitorował więc produkcję biogazu rolniczego, rynek biokomponentów i biopaliw ciekłych oraz produkcję biopłynów.

Po połączeniu ANR z ARR, wnioski o dopłaty do materiału siewnego rolnicy będą składać w oddziałach powiatowych ARiMR. Z założenia KOWR nie ma być instytucją płatniczą

KOWR zajmie się też prowadzeniem działań promocyjnych i informacyjnych mających na celu promowanie produktów rolnych i żywnościowych. Będzie obsługiwał fundusze promocji produktów rolno-spożywczych. Przejmie od ARR udzielanie dopłaty do spożycia mleka i przetworów mlecznych w szkołach i przedszkolach pochodzących z Funduszu Promocji Mleka.

W kompetencji KOWR będzie też gromadzenie, analiza i udostępnianie informacji dotyczących rynków produktów rolnych i żywnościowych. Nowa instytucja zajmie się wspieraniem rozwoju współpracy handlowej sektora rolno-spożywczego z zagranicą.

Obecnie wnioski o przyznanie dopłaty z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany przyjmują odziały Agencji Rynku Rolnego. Od września, aby zapewnić lepszą dostępność usług dla rolników i poprawę efektywności obsługi składanych wniosków zadanie to będzie realizowane w biurach powiatowych ARiMR. Mają nad tym czuwać dyrektorzy powiatówek. Ta wiadomość na pewno ucieszy wielu rolników. Do miasta powiatowego wielu gospodarzy ma z reguły z bliżej.

Jedna ewidencja

Krajowy Ośrodek będzie miał dostęp do systemu ewidencji prowadzonych przez ARiMR. Jeśli jednak chodzi o systemy ewidencji producentów planuje się tutaj zmiany. Obecnie ARiMR prowadzi krajowy system ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Z kolei ARR utrzymuje Centralny Rejestr Przedsiębiorców. Jak wskazuje resort rolnictwa, równocześnie liczba podmiotów w rejestrze ARR, które są jednocześnie tymi zarejestrowanymi w ARiMR, wynosi około 93% z obecnych 684 tys. Wskazuje to na dużą skalę powielania się zadań w tym zakresie.

Planuje się, że zamiast dwóch rejestrów (dotychczas osobno w ARiMR i osobno w ARR) będzie prowadzony jeden rejestr – Krajowy system ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, administrowany przez ARiMR. Z rejestru tego, do realizacji swoich zadań, korzystać będą zarówno ARiMR, jak i KOWR.

Miasta wojewódzkie i nie tylko

Siedziby oddziałów terenowych Krajowego Ośrodka, utworzone zostaną w każdym województwie. Ma to ułatwić rolnikom dostęp do tej instytucji. Takie siedziby przewidziano w 17 miastach. Przy czym w przypadku województw: pomorskiego oraz śląskiego, nie są to miasta wojewódzkie. W woj. pomorskim na siedzibę krajowego ośrodka wybrano Pruszcz Gdański, a w śląskim – Mikołów. W województwie zachodniopomorskim natomiast KOWR ma mieć dwie siedziby, tj. w Szczecinie (którego zasięg terytorialny obejmuje powiaty: choszczeński, goleniowski, gryficki, gryfiński, kamieński, łobeski, myśliborski, policki, pyrzycki, stargardzki, Szczecin, Świnoujście i wałecki) oraz w Koszalinie (którego zasięg terytorialny obejmuje powiaty: białogardzki, drawski, kołobrzeski, Koszalin, powiat koszaliński, sławieński, szczecinecki i świdwiński).

Do tworzenia terenowych oddziałów KOWR powołano pełnomocników. Zarówno w woj. wielkopolskim, jak i kujawsko-pomorskim stanowiska te objęli obecni dyrektorzy oddziałów ANR, czyli odpowiednio Wojciech Perczak i Grzegorz Smytry.

Zdaniem resortu rolnictwa utworzenie KOWR z dwóch agencji ANR i ARR ma w ciągu kilku lat zmniejszyć koszty funkcjonowania, poprawić dostępność do usług i informacji dla beneficjentów, zmniejszyć obciążenia administracyjne oraz przyspieszyć wykonywanie zadań. Zakłada się, że w ciągu 11 lat oszczędności związane z utworzeniem KOWR wyniosą 1 mld 264 mln zł. Natomiast wydatki związane z koniecznością wprowadzenia nowych systemów informatycznych – 169 mln zł.

dr Magdalena Szymańska