Po wejściu w życie 30 kwietnia 2016 r. nowelizacji ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego powstał problem sprzedaży nieruchomości rolnych będących w dzierżawie osobom trzecim innym niż ANR. Chodzi o wymóg prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez co najmniej 10 lat od dnia nabycia tej nieruchomości. W przypadku osoby fizycznej dochodzi jeszcze obowiązek prowadzenia tego gospodarstwa osobiście. Według natomiast art. 678 § 1 (w związku z art. 694 k.c.) w razie zbycia rzeczy dzierżawionej w czasie trwania dzierżawy nabywca wstępuje w stosunek dzierżawy na miejsce zbywcy. Nowy właściciel może jednak wypowiedzieć dzierżawę z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia. Powyższe uprawnienie do wypowiedzenia dzierżawy nie przysługuje nabywcy, jeżeli umowa dzierżawy była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została dzierżawcy wydana.
Przychylam się do twierdzenia, że możliwa jest sprzedaż gruntu będącego w dzierżawie, gdy kontrakt zawarty jest na czas oznaczony albo w okresie wypowiedzenia w odniesieniu do tego na czas nieoznaczony. Uzasadniona wydaje się interpretacja, że ewentualne osobiste prowadzenie gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez co najmniej 10 lat powinno liczyć się od czasu wygaśnięcia dzierżawy. Taka wykładnia nie wynika bezpośrednio z przepisów, ale biorąc pod uwagę regulacje Kodeksu cywilnego oraz zachowanie trwałości gospodarowania, wydaje się uzasadniona.
Dopatrzyć się tu można jednego zagrożenia, czyli zawierania czy przedłużania umowy dzierżawy na dłuższe okresy, aby nie podejmować prowadzenia osobiście działalności rolniczej na nabytych gruntach. Wydaje się jednak, że taki proceder w praktyce będzie stanowił rzadkość.
Kwestia ta w praktyce powoduje wątpliwości, dlatego powinien Pan wyjaśnić swój przypadek u notariusza albo w ANR.
