Kujawsko-Pomorskie na podium stawek czynszowych za dzierżawę ziemi od KOWR
Dane KOWR pokazują, że najwyższe czynsze dzierżawne rolnicy płacą w województwie kujawsko-pomorskim. Średnia ich wysokość sięga 30,5 dt pszenicy za hektar. Przeliczając na pieniądze, oznacza to nawet 3274 zł za hektar (średnia krajowa cena skupu pszenicy wg GUS za okres 11 kwartałów poprzedzających I półrocze 2025 r. wyniosła 107,34 zł za 1 dt). Na drugim biegunie jest Małopolska, z czynszami na poziomie zaledwie 5,7 dt/ha, czyli 612 zł/ha. Tak duże różnice wynikają głównie z jakości gleb i zapotrzebowania na ziemię w danym regionie.
Średnia stawka dzierżawy gruntu
Średnia stawka dzierżawy w skali kraju wynosi obecnie 12,2 dt/ha (1309 zł/ha), co oznacza wzrost o 19% rok do roku. Ale, w porównaniu do końcówki 2024 r. średnie czynsze spadły aż o 36%. I to pomimo, że liczba nowych umów dzierżaw oraz powierzchnia dzierżawionych gruntów rolnych wzrosły.
Dzierżawa zamiast sprzedaży
Od 2016 roku, gdy wstrzymano sprzedaż większości państwowych gruntów, dzierżawa KOWR jest podstawowym sposobem użytkowania ziemi z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Na koniec kwietnia 2025 roku w rękach rolników było już ponad 1 mln hektarów państwowych gruntów. Zawarto ponad 70 tys. umów dzierżawy, a tylko w pierwszych czterech miesiącach tego roku KOWR wydzierżawił 24,3 tys. ha. Porównując tę powierzchnię do wydzierżawionej w całym 2023 roku, to jest to niemal równowartość. Gdzie podpisano najwięcej nowych umów? Otóż we Wrocławiu, w Opolu i w Poznaniu. Co wybierają rolnicy? Wśród rolników największym zainteresowaniem cieszą się działki do 100 hektarów. To aż 99% wszystkich nowych dzierżaw.
Pełne stawki czynszów dzierżawnych w województwach
Jak obecnie wyglądają średnie czynsze w różnych regionach Polski? Oto zestawienie według danych KOWR (I kwartał 2025 roku):
- Kujawsko-Pomorskie – 30,5 dt/ha = 3274 zł/ha
- Warmińsko-Mazurskie – 20,0 dt/ha = 2147 zł/ha
- Pomorskie – 18,4 dt/ha = 1975 zł/ha
- Wielkopolskie – 17,7 dt/ha = 1900 zł/ha
- Lubelskie – 13,2 dt/ha = 1417 zł/ha
- Mazowieckie – 11,6 dt/ha - 1245 zł/ha
- Łódzkie – 11,8 dt/ha = 1267 zł/ha
- Opolskie – 9,8 dt/ha = 1052 zł/ha
- Dolnośląskie – 9,7 dt/ha = 1041 zł/ha
- Podkarpackie – 9,3 dt/ha = 998 zł/ha
- Śląskie – 8,9 dt/ha = 955 zł/ha
- Lubuskie – 7,6 dt/ha = 816 zł/ha
- Zachodniopomorskie – 7,1 dt/ha = 762 zł/ha
- Podlaskie – 6,0 dt/ha = 644 zł/ha
- Małopolskie – 5,7 dt/ha = 612 zł/ha
- Świętokrzyskie – brak danych
Ile gruntów WRSP pozostaje w dzierżawie?
Dane KOWR pokazują, że na koniec marca 2025 roku w dzierżawie znajdowało się w sumie 1 mln 58 tys. ha państwowej ziemi. W podziale na województwa wygląda to następująco:
- Zachodniopomorskie – 219 234 ha
- Dolnośląskie – 152 035 ha
- Warmińsko-Mazurskie – 125 178 ha
- Wielkopolskie – 160 035 ha
- Kujawsko-Pomorskie – 66 405 ha
- Pomorskie – 71 588 ha
- Lubuskie – 73 931 ha
- Mazowieckie – 16 156 ha
- Opolskie – 55 847 ha
- Lubelskie – 25 355 ha
- Podlaskie – 23 123 ha
- Łódzkie – 12 204 ha
- Śląskie – 20 493 ha
- Małopolskie – 7 449 ha
- Świętokrzyskie – 5 276 ha
- Podkarpackie – 16 779 ha
Jaki jest plan dzierżawy KOWR na 2025 rok?
W 2025 roku plany KOWR są rekordowe. Planuje bowiem wydzierżawić 60 tys. ha gruntów. W przygotowaniu do przetargów jest jeszcze ponad 40 tys. ha i mają trafić one do rolników głównie w trybie przetargów ograniczonych. KOWR podał także, że skuteczność przetargów w pierwszym kwartale wyniosła 66%.
A co ze sprzadżą państwowych gruntów? Otóż jest ona marginalna. Bo w 2024 roku sprzedano zaledwie 4,3 tys. ha, a plan na 2025 rok to ok. 5,5 tys. ha. Dodatkowo, jak informuje KOWR, część ziemi trafia nieodpłatnie do gmin na cele publiczne, jak budowa szkół, boisk czy dróg dojazdowych.
A ile kosztuje rolnika zakup grunt rolnego?
To już znaczny wydatek. KOWR informuje, że średnia cena sprzedaży hektara gruntów rolnych w I kwartale 2025 r. wyniosła 58 425 zł. Najwięcej płacono w Małopolsce, na Dolnym Śląsku i w Lubuskiem. Tam ceny przekraczały 66 tys. zł za 1 hektar ziemi.
źródło: KOWR
oprac. Agnieszka Sawicka
