Według art. 9 pkt 2 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, zwalnia się z tego podatku sprzedaż własności gruntów stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami. W wyniku dokonania czynności musi jednak zostać utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne. Z kolei powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha. Gospodarstwo to musi być prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Zwolnienie to faktycznie stanowi pomoc de minimis w rolnictwie.
Należy zwrócić uwagę, że w skład gospodarstwa rolnego według definicji z Kodeksu Cywilnego (art. 553 k.c.) mogą wchodzić także inne grunty, np. leśne, nieużytki i inne rodzaje gruntów.
Warto odnieść się tutaj do orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z siedzibą w Warszawie z wyroku z 28 października 2010 r. (sygnatura akt: III SA/Wa 757/10). WSA orzekł wtedy, że „jeżeli jakiś rodzaj gruntów podlega odrębnemu opodatkowaniu jako lasy, to nie może być również przedmiotem opodatkowania jako użytki rolne. Odpłatne przeniesienie własności tej części przedmiotowej nieruchomości nie jest objęte zwolnieniem od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jeżeli bowiem jakiś rodzaj gruntów podlega odrębnemu opodatkowaniu jako lasy, nie może być również przedmiotem opodatkowania jako użytki rolne.
Orzeczenie to zostało wydane przed wejściem w życie nowelizacji z 2015 r., ale w tym zakresie wydaje się, że nadal jest aktualne. Zatem zwolnione z podatku od czynności cywilnoprawnych są tylko użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa rolnego (co wynika z definicji gospodarstwa rolnego z ustawy o podatku rolnym), a nie lasy.
Według rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków grunty rolne dzielą się na użytki rolne oraz nieużytki (N).
- Do użytków rolnych zalicza się z kolei: grunty orne (R), sady (S), łąki trwałe (Ł), pastwiska trwałe (Ps), grunty rolne zabudowane (Br), grunty pod stawami (Wsr), grunty pod rowami (W), grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych (Lzr);
- Grunty leśne dzielą się natomiast na lasy (Ls) oraz grunty zadrzewione i zakrzewione (Lz).
Jeśli chodzi o pomoc de minimis, to całkowita kwota tej pomocy nie może przekroczyć 15 tys. euro w okresie trzech lat podatkowych. Jeżeli kwota podatku z tytułu zawartej umowy sprzedaży gruntów rolnych przekracza limit pomocy de minimis w rolnictwie, to nie skorzysta Pan ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tak wynika z Interpretacji Indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 17 listopada 2017 r. (2461-IBPB-2-1.4514.519.2016.1.MD). Zdaniem dyrektora Izby, nie zostały bowiem spełnione wszystkie warunki niezbędne do skorzystania ze zwolnienia od podatku.
Płatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych jest notariusz. To na nim ciąży obowiązek odebrania od Pana (nabywcy gruntów rolnych) oświadczenia o wykorzystanej pomocy de minimis w rolnictwie. Organem podatkowym, który sprawdzi podstawy do udzielenia ulgi i wystawienia stosownego zaświadczenia pomocy de minimis w rolnictwie jest naczelnik urzędu skarbowego.
dr hab. Aneta Suchoń
dr hab. Aneta Suchoń
