Rola Funduszu Ochrony Rolnictwa
Fundusz Ochrony Rolnictwa funkcjonuje od 2023 roku, a jego zadanie polega na wypłacie rolnikom rekompensat w przypadku braku zapłaty za sprzedane produkty rolne podmiotom skupowym, które stały się niewypłacalne. Rekompensaty są wypłacane ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu. Od tego roku składają się na niego podmioty skupowe, wpłacając za okresy kwartalne na FOR 0,125% wartości skupionych produktów rolnych w cenach netto. Pierwsze wpłaty na Fundusz powinny być dokonane począwszy od drugiego kwartału 2024 roku za okres od 1 stycznia do 31 marca. Z kolei pokrzywdzeni rolnicy składają wnioski o rekompensaty w oddziałach terenowych KOWR w lutym oraz w marcu. Dotyczą one nieuregulowanych należności od podmiotów skupowych, które stały się niewypłacalne w poprzednim roku.
Wsparcie z FOR jako pomocy de minimis w rolnictwie
Rolnicy, którzy złożyli wnioski o wsparcie z FOR, powinni otrzymać decyzję o jej przyznaniu do końca czerwca br. Do tej też daty program tej pomocy uzyskał notyfikację w Komisji Europejskiej. Natomiast aby rekompensaty z FOR mogły być dalej wypłacane, pomoc ta musi być zaliczana do pomocy de minimis w rolnictwie. Taką zmianę zakłada więc projekt nowelizacji. Dla rolników oznacza to, że aby otrzymać rekompensatę, będą musieli mieć niewykorzystany swój indywidualny limit pomocy de minims, a ponadto nie może być przekroczony krajowy limit tej pomocy. Jeśli limity te nie zostaną zwiększone, nie będzie to rozwiązanie korzystne dla poszkodowanych rolników.
Kto zapłaci mniejszą składkę na FOR?
Ze względu na to, że podmioty skupowe oraz ich zrzeszenia i organizacje zgłaszały do resortu rolnictwa niezadowolenie wobec nałożonych na nich ustawowego obowiązku wnoszenia opłaty na FOR, w projekcie zaproponowano zmniejszenie tego zobowiązania. Podmioty miałyby więc wpłacać na FOR 0,07% wartości skupionych produktów rolnych, a nie 0,125%. Zaproponowano także, aby pieniądze były wpłacane jednorazowo do końca stycznia roku następnego po roku rozliczeniowym.
Zmiany związane z zaliczeniem rekompensat z FOR do pomocy de minimis w rolnictwie oraz dotyczące wpłat na Fundusz miałyby obowiązywać z datą wsteczną od 1 lipca br. Co by oznaczało, że podmioty skupowe składki na FOR za okres od 1 lipca do grudnia 2024 roku zapłacą w 2025 roku przy zastosowaniu wskaźnika 0,07%.
Kiedy rolnik nie otrzyma środków z Funduszu?
Ponadto jako przesłanki uznania podmiotu skupującego za niewypłacalny pozostaną tylko sądowe postanowienia o upadłości lub restrukturyzacji. Nowelizacja przewiduje także, że rolnicy nie otrzymają rekompensat za wierzytelności z tytułu zbycia produktów rolnych, które powstały po dacie niewypłacalności podmiotu. Ta zmiana ma zapobiec zwiększaniu zadłużenia podmiotów, które stały się niewypłacalne, i doprowadzić do zwiększenia możliwości realizacji należności z masy upadłościowej.
W ubiegłym roku do oddziałów terenowych KOWR wpłynęło 709 wniosków o przyznanie rekompensaty na kwotę 31,84 mln zł. Wypłaty zrealizowano w stosunku do 450 wniosków na kwotę 16,8 mln zł. Według danych KOWR w tym roku do oddziałów terenowych wpłynęło 1077 wniosków o przyznanie rekompensaty na kwotę około 57,9 mln zł. Ubiegłoroczne i tegoroczne wypłaty są realizowane z dotacji celowej przyznanej KOWR przez ministra rolnictwa.
Magdalena Szymańska
fot. M. Szymańska
