Pompa ciepła ogrzeje dom, ale też suszarnię rolniczą

Dotacje z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej czy programu „Czyste Powietrze” sprawiły, że Polacy coraz bardziej interesują się odnawialnymi źródłami energii i ich zastosowaniem w swoim otoczeniu. Dotyczy to zwłaszcza paneli fotowoltaicznych, ale także i pomp ciepła. I nie ma się co dziwić skoro z pompy ciepła z 1 KW energii pobranej z sieci są w stanie dostarczyć do 5 KW mocy grzewczej. 

Jaką pompę ciepła najlepiej kupić – pompę gruntową czy pompę powietrzną?

Jednak zanim zdecydujemy się na instalację pompy ciepła warto zastanowić się, jaki rodzaj tej instalacji najbardziej sprawdzi się w naszym domu lub gospodarstwie. Pompa powietrzna będzie bardzo dobrym rozwiązaniem dla właścicieli niewielkich, kilkuarowych działek, którzy chcą posiadać urządzenie niewymagające do swojej pracy wcześniejszego kosztownego i pracochłonnego przygotowania otoczenia. Do montażu powietrznej pompy ciepła typu monoblok wystarczy zaledwie 1–1,5 m2 powierzchni przy zewnętrznej ścianie budynku.

Decydując się na tego rodzaju instalację należy także wziąć pod uwagę, że są one najbardziej sprawne latem, a w okresie grzewczym spada ich efektywność. W praktyce oznacza to, że przy skrajnych warunkach atmosferycznych, kiedy temperatura spada poniżej -20°C, pompy ciepła typu powietrze/woda mogą nie zapewnić pełnej kompensacji strat ciepła w domu. Mieszkańcy mogą odczuć także spadek temperatury w pomieszczeniach, jeśli nie będzie dostaw energii przez ponad 3 godziny. Przy krótkich zanikach zasilania nie powinno się odczuwać zmian ciepła w domu, ze względu na bezwładność cieplną układu grzewczego.

Koszty instalacji gruntowej pompy ciepła są wyższe, ale jej eksploatacja jest tańsza

– Natomiast montaż gruntowej pompy ciepła wiąże się z wykonaniem poziomych kolektorów lub pionowych sond w gruncie. W pierwszym przypadku konieczna jest duża powierzchnia działki, aby móc rozmieścić przewody w warstwie poniżej poziomu przemarzania. Dodatkowo nad kolektorami poziomymi nie można stosować żadnej zabudowy, ponieważ ważne jest umożliwienie regeneracji gleby – wyjaśnia Marta Maciąga, główny koordynator ds. pomp ciepła w Columbus Energy.

Z kolei do wykonania pionowych sond gruntowych nie jest potrzebna tak duża powierzchnia gruntu, jak w przypadku kolektorów poziomych. Jednakże nakłady finansowe są zdecydowanie większe, przez co okres zwrotu inwestycji znacznie się wydłuża. Przed wykonaniem sondy pionowej dodatkowo należy uzyskać informację na temat właściwości warstw geologicznych oraz poziomu wód gruntowych, aby określić pożądaną długość sond.

I chociaż koszt gruntowej pompy ciepła i jej montażu jest znacznie wyższy od pomp powietrznych, to z kolei koszty eksploatacji instalacji gruntowej jest niższy o około 15%.

Pompy ciepła w rolnictwie

Co istotne, pompy ciepła mogą odzyskiwać również ciepło odpadowe, a jego źródłem mogą np. podgrzane, wilgotne powietrze opuszczające suszarnie, odchody zwierzęce czy też ścieki z domków letniskowych. Pobrane ciepło odpadowe można wykorzystać jako element centralnego ogrzewania czy do podgrzania wody użytkowej. Jednak pompy ciepła mogą służyć zarówno do celów chłodniczych, jak i grzewczych, w tym także do podgrzewania i osuszania powietrza w suszarniach.

Warto także pamiętać, że żywotność pompy ciepła, która jest odpowiednio dopasowana do standardów energetycznych danego budynku, szacuje się na około 20 lat.

Czy warto z pompą ciepła zainstalować panele fotowoltaiczne?

Otóż, pompa ciepła chociaż w głównej mierze pozyskuje energię do generowania ciepła lub chłodzenia z powietrza, wody albo gruntu, to jednak do zasilania potrzebuje także prądu. Tak naprawdę jest to jedyny koszt jej eksploatacji. Z tego właśnie względu połączenie inwestycji pompy ciepła z fotowoltaiką może opłacać się i znacznie obniżyć rachunki za ogrzewanie bez wzrostu wydatków na energię.

– Dużą zaletą posiadania takiego zestawu jest uniezależnienie się od rosnących cen energii elektrycznej oraz cen paliw opałowych: węgla, gazu czy oleju. W przypadku nowych domów nie ma konieczności budowy dodatkowej infrastruktury: komina, kotłowni czy magazynu na opał. Ważną zaletą jest także bezobsługowość obu urządzeń, możliwość automatycznego sterowania i bieżącego podglądu ich pracy. Zarówno fotowoltaika, jak i pompa ciepła pozwalają na ograniczenie emisji CO2 i innych zanieczyszczeń. Pozyskiwana przy ich pracy energia elektryczna i cieplna jest zupełnie nieszkodliwa dla środowiska – przekonuje Marta Maciąga.

Jakie są koszty instalacji pompy ciepła i paneli fotowoltaicznych?

Z wyliczeń ekspertów od odnawialnej energii wynika, że ogrzanie za pomocą pompy ciepła domu o powierzchni 150 m2 i dobrej izolacji cieplnej oraz podgrzania wody dla 4-osobowej rodziny może kosztować ok. 1500–1700 zł w całym sezonie. Dla porównania, koszt ogrzewania za pomocą kotła na gaz ziemny to ok. 2400 zł, a kotłem olejowym nawet 3800 zł.

Co do kosztów inwestycji w pompę ciepła i fotowoltaikę, to zależą one od mocy instalacji, która powinna być odpowiednio dobrana do potrzeb gospodarstwa domowego, zgodnie z profilem zużycia energii w danym gospodarstwie oraz wielkością budynku do ogrzania przez pompę ciepła.

Jakie dotacje można uzyskać na panele fotowoltaiczne i pompę ciepła?

Warto podkreślić, że decydując się na takie rozwiązania rolnik może skorzystać z dofinansowania w ramach programów prowadzonych przez NFOŚiGW, jak „Czyste Powietrze” czy „Mój Prąd”, a także z ulgi w podatku rolnym. Zgodnie z nowymi założeniami do Agronergii 2021 rolnik może starać się o dotacje na panele fotowoltaiczne o mocy od 10 kWp do 50 kWp lub na pompę ciepła o mocy między 10 kW a 50 kW.
Możliwe jest także złożenie wniosku o dotacje na montaż instalacji hybrydowej, czyli pompy ciepła i fotowoltaiki. W takiej kombinacji łączna moc obu instalacji może wynosić ponad 50 kW, ale moce poszczególnych elementów nie mogą być większe niż 50 kW. Co ważne, w przypadku montażu pompy ciepła lub montażu instalacji hybrydowej, wcześniej musi być poprzedzony audytem energetycznym. W przypadku montażu fotowoltaiki i pompy ciepła można dostać dotację między 25 000 zł a 35 000 zł.

Paweł Mikos

Fot. Pixabay