Podstawowym warunkiem pozostania w KRUS przy rozpoczęciu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy jej prowadzeniu jest podleganie rolniczemu ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata. Dodatkowo rolnik (domownik) musi spełnić następujące warunki:
złożyć w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy niej;
jednocześnie nadal prowadzić działalność rolniczą lub stale pracować w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym;
nie być pracownikiem i nie pozostawać w stosunku służbowym;
nie mieć ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
kwota należnego podatku dochodowego, jaką uzyska za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, nie może przekroczyć kwoty granicznej (w 2013 r. – 3011 zł).
Warunki te określa art. 5a Ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Za rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej uznaje się także:
wznowienie wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, której prowadzenie okresowo zawieszono;
zmianę rodzaju lub przedmiotu wykonywanej działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).
Zaświadczenie (oświadczenie), że nie przekroczono kwoty podatku dochodowego, rolnik lub domownik musi złożyć w Kasie wraz z oświadczeniem o kontynuowaniu tego ubezpieczenia, chyba że ten rolnik lub domownik nie prowadził pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku podatkowym.
Poza tym zaświadczenie albo oświadczenie, że nie została przekroczona kwota podatku dochodowego, trzeba także złożyć w Kasie do 31 maja każdego roku podatkowego.
Niezachowanie tego terminu jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy jej prowadzeniu.
