Użyczenie gruntów rolnikom, kiedyś było powszechną praktyką, ale zawieszoną ze względu na dopłaty bezpośrednie
KOWR użycza rolnikom do końca zbiorów w bieżącym roku nierozdysponowane dotychczas nieruchomości rolne będące w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa. W szczególności są to nieruchomości, które ze względu na kształt, rozłóg, rozdrobnienie i inne ograniczenia w użytkowaniu nie są atrakcyjne dla rolników z gospodarczego punktu widzenia, a mogłyby służyć poprawie warunków zagospodarowania nieruchomości przyległej, ale nie tylko. Chętni powinni się spieszyć, tak aby zdążyć jeszcze złożyć wniosek o dopłaty na użyczone grunty.
– Użyczenia funkcjonowały już, gdy zaczęła działać Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, czyli na początku lat 90. ubiegłego wieku. Było to rozwiązanie doraźne, które pozwalało na szybkie przekazanie gruntów rolnikom pod uprawę. Procedura przygotowywania transakcji dzierżawy albo sprzedaży trwa bowiem kilka miesięcy i niełatwo zgrać ją każdorazowo z okresem wegetacyjnym. Użyczenia były wtedy antidotum na to, by grunty niezagospodarowane nie pozostawały odłogowane. Kiedy wstąpiliśmy do Unii Europejskiej i rolnicy zaczęli otrzymywać dopłaty bezpośrednie, użyczenia stały się jednak niepopularne, a wręcz zakazane. Nie wiedziano bowiem, jak rozwiązać problem pobierania dopłat przy tak krótkim użytkowaniu, który obejmuje okres od siewu do zbioru. Z racji jednak tego, że wojna w Ukrainie stawia w nowym świetle bezpieczeństwo żywnościowe, postanowiliśmy wrócić do tej formy użytkowania państwowej ziemi – tłumaczy Jacek Malicki, p.o. zastępcy dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
KOWR ma do rozdysponowania aż 170 tys. ha gruntów
Jak podkreśla wicedyrektor Malicki, ze względu na to, że terminy siewu dla wielu roślin uprawnych już minęły, użyczenia są obecnie traktowane bardziej jako pilotaż. Aczkolwiek już teraz spotykały się z dużym zainteresowaniem ze strony rolników. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa zamierza kontynuować tę formę rozdysponowywania ziemi i jak zapewnia jego wicedyrektor, zostanie ona udoskonalona tak, aby spełniła swoją podstawową funkcję.
– KOWR dysponuje 170 tys. ha niezagospodarowanych gruntów. Ich rozkład w poszczególnych województwach jest bardzo różny, podobnie jak zróżnicowana jest wielkość tych nieruchomości. Inaczej wygląda to we wschodniej Polsce, w województwach podlaskim, lubelskim czy podkarpackim, gdzie dominują małe działki, a inaczej na ścianie zachodniej, czyli w województwach zachodniopomorskim, lubuskim czy wielkopolskim i dolnośląskim, w których te działki są większe. Podobnie jest też z jakością tych gruntów. Liczę tutaj na roztropność – zarówno rolników, jak i pracowników oddziałów terenowych KOWR. Nie wyobrażam bowiem sobie, że będziemy użyczać rolnikom działki, które aby mogły być obsiane, będą wymagały poniesienia wysokich nakładów. Mamy jednak w Zasobie także takie grunty, które wróciły do nas po zeszłorocznych zbiorach. Z nimi nie będzie takich problemów – wyjaśnia Jacek Malicki.
Gdzie można znaleźć grunty z KOWR do rozdysponowania?
Nieruchomości mające status „Do rozdysponowania” można odnaleźć m.in. za pomocą wyszukiwarki znajdującej się w zakładce „Przydatne linki” (https://erolnik.gov.pl/#/dzialki) na stronie internetowej KOWR (www.kowr.gov.pl). Rolnicy zainteresowani korzystaniem w obecnym sezonie wegetacyjnym z gruntów ZWRSP w formie użyczenia mogą zwracać się z wnioskiem bezpośrednio do oddziału terenowego KOWR właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, którą chcą wziąć w użyczenie.
Wniosek należy kierować w formie pisma lub drogą elektroniczną. We wniosku powinny być zawarte informacje na temat osoby zainteresowanej użyczeniem (tj. imię, nazwisko i dane adresowe) oraz określenie nieruchomości stanowiącej przedmiot użyczenia (tj. nr działki, nazwę obrębu, gminę, powiat lub też nr TERYT) oraz cel wykorzystania nieruchomości.
Szybka procedura przyznania gruntów rolniczych - nawet do 2 dni
– Podstawową zaletą użyczenia jest szybkość. Tutaj nie ma wyłaniania najlepszych kandydatów, jak to odbywa się w przypadku chociażby przetargów ofertowych na dzierżawę. Nie weryfikujemy też chętnych pod kątem spełnienia definicji indywidualnego rolnika. Użyczenie jest przeznaczone głównie dla okolicznych rolników albo byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych zamieszkujących w pobliżu takiej nieruchomości. Mówiąc o okolicznych rolnikach, mamy na myśli głównie tych, których pola sąsiadują z działką będącą w zasobie KOWR – tłumaczy Malicki.
Jak zapewnia wicedyrektor generalny KOWR, procedura użyczenia jest na tyle prosta, że można sprawę załatwić w ciągu nawet dwóch dni.
Rolnik, któremu KOWR użyczy grunty, musi zobowiązać się do rolniczego zagospodarowania nieruchomości. Będzie on także zobowiązany do płacenia podatku rolnego za ten grunt. Umowa, którą zawrze z KOWR, zobowiąże go również do tego, by złożyć oświadczenie o dobrowolnym wydaniu nieruchomości po zakończeniu umowy. Jednak to nie wszystko. Musi on także złożyć oświadczenia (pełnomocnictwo) umożliwiające KOWR jednostronne przejęcie nieruchomości w przypadku jej niewydania.
Magdalena Szymańska
