Zamiast oświadczenia zezwolenie na pracę sezonową

Będzie się ono odbywać w oparciu o zezwolenie na pracę sezonową. Takie zezwolenie ma dotyczyć wykonywania prac uzależnionych od zmiany pór roku, tj. prac w sektorach, w których zwiększone zapotrzebowanie na pracowników jest związane z konkretnym okresem w roku ze względu na powtarzające się̨ wydarzenia lub typy wydarzeń́ podlegające uwarunkowaniom sezonowym. Unijne przepisy (Dyrektywa 2014/36/UE) wskazuje trzy sektory, w których prace mają charakter sezonowy. Są to: rolnictwo, ogrodnictwo oraz turystyka. W przygotowywanym krajowym rozporządzeniu wskazującym podklasy działalności według klasyfikacji PKD, które będą podlegały takim zezwoleniom, wymieniane są: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo oraz działalność́ związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi. Ten wykaz będzie dostosowywany do sytuacji na rynku pracy.

Dotychczas zatrudnianie cudzoziemców do prac w gospodarstwach odbywało się w oparciu o oświadczenia. Oświadczenia pozostaną, ale nieco zmienione i będą dotyczyły podklas działalności niewymienionych w rozporządzeniu.

– Co ważne, nie będzie takiej możliwości, aby przyszły pracodawca chcący zatrudnić cudzoziemca mógł sobie wybrać, czy zatrudni go w oparciu o oświadczenie czy o zezwolenie na pracę sezonową. Oświadczenia starego typu można rejestrować jeszcze do końca tego roku. Nie jest jeszcze rozstrzygnięta kwestia, czy prace wykonywane w oparciu o takie oświadczenie, a kwalifikujące się od nowego roku do prac sezonowych, będą mogły być wykonywane na zasadach dotyczących zezwolenia na pracę sezonową. Takie zezwolenia będą bowiem wydawane na okresy nie dłuższe niż 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego przypadające odpowiednio w ciągu nie więcej niż 3 kolejnych lat kalendarzowych – tłumaczy Amadeusz Konieczny z wydziału ds. pośrednictwa pracy z WUP w Poznaniu.

Od nowego roku zatrudnianie cudzoziemców do prac krótkoterminowych w rolnictwie będzie możliwe w oparciu o zezwolenie na pracę sezonową

W każdym przypadku wykonywanie pracy sezonowej będzie wymagało posiadania zarówno ważnego zezwolenia na pracę sezonową, jak i posiadania ważnej podstawy do pobytu w celu wykonywania pracy zgodnie z tym zezwoleniem. Podstawą pobytu będzie zaś mógł być ruch bezwizowy, wiza (krajowa lub Schengen) wydana w celu wykonywania pracy sezonowej lub zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na pracę sezonową.

Co ważne, zezwolenia na pracę sezonową będą wydawane dla cudzoziemców wszystkich państw trzecich. Jednakże dla obywateli 6 państw: Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy procedura związana z ich uzyskaniem będzie prostsza.

Zezwolenia na pracę sezonową będzie wydawał starosta. Opłata za jego wydanie wyniesie 30 zł. W sytuacji, gdy rolnik bądź ogrodnik zechce zatrudnić do prac sezonowych obywatela spoza kręgu 6 wymienionych państw, konieczne będzie uzyskanie i załączenie do wniosku o jego wydanie informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej na zgłoszone stanowisko.

Starosta będzie miał narzędzie prawne, które pozwoli mu odmówić wydania zezwolenia na pracę sezonową, czy wpisu do ewidencji oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Dotychczas (w przypadku oświadczeń) nie miał takiej mocy prawnej. Będzie mógł także, w przypadku stwierdzonego nadużycia ze strony pracodawcy, uchylić wydane zezwolenie.

Wpis do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej jest kluczowy. Stanowi on bowiem podstawę do wydania pracodawcy zaświadczenia o dokonaniu takiego wpisu, które on powinien przekazać cudzoziemcowi. Dla cudzoziemca zaświadczenie jest podstawą do ubiegania się o wizę do Polski. Dopiero, gdy pracodawca przedstawi staroście kopię dokumentu uprawniającego go do pobytu w Polsce oraz informację o adresie jego zakwaterowania w naszym kraju, starosta będzie mógł wydać zezwolenie na pracę sezonową.

– Do wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową pracodawcy będą musieli załączyć umowę lub wiążącą ofertę pracy przygotowaną na piśmie dla cudzoziemca. Powiatowe urzędy pracy będą weryfikować przyszłego pracodawcę, tzn. czy faktycznie prowadzi działalność, czy opłaca wymagane składki na ubezpieczenie, czy nie był skazany za nielegalne powierzenie pracy cudzoziemcowi. Zatrudniający będzie musiał zapewnić cudzoziemcowi minimalne wynagrodzenie,  porównywalne ze stosowanymi na takim stanowisku na lokalnym rynku. Umowy przedstawiane cudzoziemcowi powinny być przetłumaczone na język dla niego zrozumiały. Jeśli więc np. obywatel Ukrainy rozumie język polski lub rosyjski, umowa może być mu przedstawiona w tych językach, niekoniecznie po ukraińsku – wyjaśnia Amadeusz Konieczny.

Pracodawcy, którzy będą zapewniali zakwaterowanie cudzoziemcom, muszą mieć na to sporządzoną odrębną umowę. Koszty zakwaterowania nie mogą być potrącane z wynagrodzenia.

Zezwolenie na pracę sezonową ma być wydawane w ciągu 7 dni roboczych, w skrajnych przypadkach (jeśli sytuacja będzie wymagała wyjaśnień) – w ciągu 30 dni roboczych.

Nowe przepisy wprowadzają też regulację ilości wydawanych zezwoleń. Mogą więc zostać wprowadzone limity dotyczące np. powiatu czy województwa oraz branży.

Dla nieuczciwych pracodawców za nadużycia przewidziano kary finansowe. Należy mieć na uwadze, iż bez uprzedzenia i o każdej porze dnia i nocy gospodarstwo zatrudniające cudzoziemca może skontrolować pracownik Państwowej Inspekcji Pracy.

– Mogą oni żądać od cudzoziemców i pracodawcy okazania ważnej wizy lub innego dokumentu uprawniającego do pobytu w Polsce. Mają prawo skontrolować posiadanie wymaganego zezwolenia na pracę, zgodności zastosowania umowy cywilnoprawnej z warunkami świadczenia pracy. Ocenią, czy słuszne jest zawarcie umowy cywilnoprawnej czy też powinna być zawarta umowa o pracę, a cudzoziemiec zgłoszony do ubezpieczenia społecznego – przestrzega Anna Wabich z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Poznaniu.

Jeżeli okaże się, że cudzoziemiec przebywa w Polsce nielegalnie albo nie powinien pracować, urzędnik PIP zawiadomi o tym Straż̇ Graniczną albo policję.