Już za chwilę rolnicy rozpoczną wiosenną aplikację nawozów. Muszą jednak ściśle przestrzegać terminów stosowania azotu, a także innych wymogów określonych w "Programie działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”.
Program azotanowy w szczególności określa:
- warunki rolniczego wykorzystania nawozów azotowych w pobliżu wód, na terenach o dużym nachyleniu, a także na glebach zamarzniętych, zalanych wodą lub przykrytych śniegiem,
- terminy, w których dozwolone jest rolnicze wykorzystanie nawozów,
- warunki przechowywania nawozów naturalnych oraz postępowania z odciekami,
- sposób obliczania rocznej dawki nawozów naturalnych zawierającej nie więcej niż 170 kg N/ha,
- zasady prawidłowego planowania nawożenia azotem poszczególnych roślin.
Jakie kary grożą rolnikowi, który nie przestrzega terminów i zasad programu azotanowego?
Jeśli rolnik nie będzie przestrzegać zasad programu azotanowego, grożą mu kary. System kar, przewidziany w Ustawie Prawo wodne, jest uzależniony od zakresu i stopnia naruszenia programu azotanowego. Daje możliwość Inspekcji Ochrony Środowiska wydawania decyzji nakazujących usunięcie w określonym terminie stwierdzonych nieprawidłowości lub ustalania obowiązku uiszczenia opłaty za naruszenie zapisów programu azotanowego.
Maksymalne stawki opłat za naruszenie programu azotanowego aktualizowane są co roku. W 2024 r. wzrosły dość mocno (o 14,4 proc.) w porównaniu z rokiem poprzednim i wynoszą:
- 2636,02 zł za stosowanie nawozów niezgodnie z przepisami (wzrost o 331,81 zł)
- 3954,04 zł za przechowywanie nawozów naturalnych niezgodnie z przepisami (wzrost o 497,71 zł)
- 659,00 zł za za prowadzenie dokumentacji realizacji programu azotanowego niezgodnie z przepisami programu azotanowego (wzrost o 82,95 zł)
- 659,00 zł za brak planu nawożenia azotem (wzrost o 82,95 zł).
Dodatkowo pamiętajmy, że za stosowanie nawozów niezgodnie z przepisami rolnicy mogą utracić część dopłat bezpośrednich.
Kiedy rolnik może stosować nawozy?
W zależności od lokalizacji, rodzaju gruntu oraz rodzaju nawozu, okres, w którym stosowanie nawozów jest dozwolone, rozpoczyna się 1 marca, a kończy między 15 października i 30 listopada.
Ale program działań obowiązujący od 8 lutego 2023 r. wprowadza możliwość stosowania nawozów wcześniej, czyli w okresie od 1-go do ostatniego dnia lutego, jeżeli nastąpi przejście średniej temperatury powietrza przez próg:
- 3°C w przypadku roślin zasianych jesienią, upraw trwałych, upraw wieloletnich i trwałych użytków zielonych;
- 5°C w przypadku pozostałych upraw.
Datę przejścia średniej dobowej temperatury powietrza przez próg 3°C i 5°C określa dla terenu powiatu Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy. Wykaz powiatów, na terenie których możliwe jest wcześniejsze rozpoczęcie wiosennego nawożenia, można znaleźć w serwisie Agrometeo IMGW-PIB.
Przejście przez próg danej temperatury to termin, w którym przez 5 dni następujących po sobie, każdego dnia, średnia dobowa temperatura powietrza przekroczyła 3°C lub termin, w którym przez pięć dni następujących po sobie, każdego dnia średnia dobowa temperatura powietrza przekroczyła 5°C.
Zakaz stosowania nawozów na glebach zamarzniętych, pokrytych śniegiem i zalanych wodą
Niezależnie od panujących warunków pogodowych musimy pamiętać, że zabronione jest stosowanie nawozów na glebach zalanych wodą, nasyconych wodą, pokrytych śniegiem, zamarzniętych. Za glebę zamarzniętą nie uznaje się taką, która rozmarza co najmniej powierzchniowo w ciągu dnia.
Więcej o stosowaniu nawozów azotowych na wiosnę przeczytasz TUTAJ:
Kamila Szałaj, na podst. MI, Monitor Polski
