Ceny produktów rolnych wzrosły aż o 36 proc. A jak zmieniły się koszty produkcji?

Duży wzrost w skali roku. Stoi za nim pszenica

GUS odnotował, że w marcu 2022 ceny podstawowych produktów rolnych były wyższe o blisko 16% w stosunku do cen z lutego. Prawdziwie zaskakujący jest jednak wzrost w skali roku. W porównaniu z marcem 2021, ceny podniosły się o blisko 36%. 

Za tak duże zmiany odpowiedzialne są głównie podwyżki cen żywca wieprzowego i pszenicy. W skupach za 1 kg żywca wieprzowego cena osiągnęła 6,56 zł, o ponad 49% więcej niż w lutym 2022 i o ponad 22% więcej niż w marcu 2021. Na targowisku cena była nieco wyższa i wynosiła 6,88 zł. Widoczne jest zatem wyraźne odbicie po długotrwałej stagnacji cen. 

W skupach średnia cena pszenicy wynosiła 15,16 zł/t. To o prawie 20% więcej niż w lutym i aż o 60% więcej niż w marcu ubiegłego roku. Na targowiskach za 1 t pszenicy można było uzyskać 15,99 zł. 

Najmniejszy wzrost pod względem cen w skupach odnotowały ziemniaki: o 2,3% więcej niż w lutym 2022 i 28,2% więcej niż w marcu 2021. Średnio cena ta sięgała 8,27 zł/t, podczas gdy na targowiskach wynosiła 14,79 zł/t. 

???????? W marcu ceny skupu produktów rolnych +35,9% r/r i +15,9% m/m. Najmocniej z stosunku do poprzedniego roku zdrożały zboża, drób i żywiec wołowy. Z pewnością to jeszcze nie koniec podwyżek cen żywności. Bardzo realna dwucyfrowa dynamika wzrostu cen żywności i nap. bezalk. w 2022. pic.twitter.com/Pd7ZnpJNHN

— Arkadiusz Balcerowski, CFA (@Insider_FX) April 21, 2022

Ceny pozostałych produktów rolnych

Prócz skrajnych pozycji, zajętych przez pszenicę, żywiec wieprzowy i ziemniaki, GUS odnotował także następujące produkty rolne i ich ceny: 

• żyto: 12 zł/t w skupie (9,2% więcej niż w lutym 2022, 63% więcej niż w marcu 2021), 15,99 zł/t na targowiskach; 
• żywiec wołowy: 10,68 zł/kg w skupie (9,4% więcej niż w lutym 2022, 55,3% więcej niż w marcu 2021), 8,03 zł/kg na targowiskach; 
• drób rzeźny: 5,59 zł/kg w skupie (13,2% więcej niż w lutym 2022, 39,9% więcej niż w marcu 2021);
• mleko: 1,96 zł/l w skupie (6,7% więcej niż w lutym 2022, 29,7% więcej niż w marcu 2021).

Do radości rolników jeszcze daleko. Koszty produkcji nadal rosną

Wyniki procentowe przedstawiają się bardzo obiecująco i mogą tworzyć złudzenie, że rolnictwo wydobyło się z kryzysu. Jednak ceny w skupach i na targowiskach to nie wyznacznik sukcesu, ale efekt kosztów produkcji. Te bowiem są coraz wyższe i powodują, że opłacalność produkcji rolnej w Polsce coraz bardziej spada. 

Wielkopolska Izba Rolnicza oszacowała, że dla przeciętnego gospodarstwa w województwie wielkopolskim koszt uprawy 1 ha pszenicy wynosił w marcu 2022 6767,7 zł. Nieco mniej, bo 6610,55 zł kosztowała uprawa 1 ha jęczmienia. 

Kosztowne jest także utrzymanie trzody chlewnej. Według kalkulacji WIR, produkcja żywca wieprzowego w przeliczeniu na jedną sztukę na początku kwietnia 2022 kosztowała 798,61-867,24 zł. 

Kalkulacje te pokazują, że ceny w skupach musiały wzrosnąć, bowiem produkcja rolna generuje coraz większe koszty. Analitycy szacują, że to nie koniec podwyżek i w drugim półroczu 2022 ceny żywności wciąż mogą notować dwucyfrowy wzrost. Nie oznacza to jednak, że rolnicy realnie na tych skokach cen zyskają.

- Żeby kupić nawozy, dajmy na to tonę saletry w cenie 6000 zł/t, muszę sprzedać 1,5 byka. A jeszcze rok temu za jednego byka mogłem kupić 8 ton saletry. Ta drożyzna nas dobija. My naprawdę będziemy ograniczać produkcję, bo tylko głupi by ciągle dokładał – mówił nam w marcu pan Jacek, hodowca z Mazur.

I choć w kwietniu ceny nawozów spadły, stawki nadal są wysokie i generują potężne koszty. Zresztą większość rolników musiała zakupić nawozy wcześniej niż w kwietniu, bo tego wymagały terminy agrotechniczne. 

A jeśli chodzi o marcowe ceny skupu i nakłady na produkcję, porównaliśmy, ile rolnik musiał sprzedać swoich płodów rolnych, by kupić tonę saletry w marcu 2022 i w marcu 2021. Dane te obrazują, jak ogromna jest skala podwyżek cen nawozów i jak bardzo obniża to opłacalność produkcji.