Ministerstwo Rolnictwa odniosło się do pisma KRIR w sprawie zakończenia negocjacji z Ukrainą i przekazało wyjaśnienia.
Ministerstwo wyjaśnia, że owszem przewidziane w projekcie wzrosty kontyngentów taryfowych są znaczne w przypadku niektórych wrażliwych produktów rolnych, ale jednocześnie wprowadzone będzie kilka pozytywnych aspektów, na które należy zwrócić uwagę, ponieważ są one odpowiedzią na realizację niektórych postulatów MRiRW oraz środowisk rolniczych.
Preferencje dla Ukrainy uzależnione od unijnych standardów
Mowa między innymi o przyznaniu w porozumieniu preferencje w dostępie do rynku Unii Europejskiej ukraińskich produktów rolniczych. Mają one być uwarunkowane dostosowaniem się w ciągu określonych trzech lat przez Ukrainę swoich przepisów do standardów obowiązujących w UE w zakresie:
- dobrostanu zwierząt,
- zawartości pestycydów,
- zawartości leków weterynaryjnych.
Mechanizmy ochronne przed destabilizacją rynku
- (...) proponowane wzrosty TRQs w przywozie z Ukrainy cukru, mięsa drobiowego, miodu, jaj – choć znaczące – to jednak są wciąż na niższym poziomie niż bezcłowe ilości, które były dopuszczone w ramach automatycznego mechanizmu ochronnego funkcjonującego w ramach środków ATM w okresie czerwiec 2024 r.-czerwiec 2025 r. Proponowana kwota 100 tys. ton w imporcie cukru jest wciąż ponad 2,5 razy niższa niż wielkość progowa (262,7 tys. ton) powodująca aktywację mechanizmu ochronnego w ramach ATM w 2024 r. i blisko 5 razy niższa niż wielkość importu cukru z Ukrainy do UE w 2023 r. - tłumaczy MRiRW.
Dlatego też, jeśli w ramach zwiększonych kwot nastąpi wzrost importu z Ukrainy do Unii Europejskiej, który zagraża stabilności rynkowej, to porozumienie przewiduje możliwość czasowego wycofania dodatkowych preferencji i powrót do poziomu kontyngentów obowiązujących aktualnie.
Jak dodaje MRiRW, do uruchomienia tego ochronnego mechanizmu wystarczy stwierdzenie zakłóceń rynkowych nawet na poziomie pojedynczych państw, a nie całej Unii.
Zobacz także: Masowy import z Ukrainy? Rolnicy ostrzegają: nowe przepisy to umożliwią
Większe możliwości eksportu mięsa, cukru i nabiału
Porozumienie również przewiduje poprawę warunków dostępu do rynku ukraińskiego dla unijnego tj. zwiększenie kontyngentów taryfowych w dostępie dla Ukrainy dla eksportu:
- mięsa wieprzowego,
- drobiowego
- oraz cukru,
A także dalszą redukcję (do zera lub poziomu niewiele wyższego od zera) ukraińskich stawek celnych na inne towary, w tym m.in. artykuły mleczarskie.
Uwagi do porozumienia
- Odnosząc się do wyrażonych w piśmie Pana Prezesa obaw co do skutków porozumienia dla poniższych sektorów rynku rolnego, chciałbym przekazać następujące uwagi - czytamy dalej w piśmie MRiRW.
Sektor miodu
Chiny są głównym dostawcą miodu do Polski spoza UE, Ukraina jest na drugim miejscu. Od 2020 roku, jednak import Polski miodu z Ukrainy sukcesywnie maleje. Malejący trend utrzymywał się również w czasie obowiązywania ATM, dlatego jest bardzo prawdopodobne, że nie nastąpi wzrost importu miodu z Ukrainy i nie będzie zastępował chińskiego importu.
Produkty mleczarskie
W przypadku produktów mleczarskich Polska jest eksporterem netto oraz głównym dostawcą serów na rynek Ukrainy.
- Dodatnie saldo w handlu produktami mleczarskimi z Ukrainą na poziomie 90 mln EUR w 2024 r. (nadwyżkę generuje zwłaszcza handel serami, ale również, choć w mniejszym stopniu, masłem, jogurtami, kefirami etc.) wskazuje, że Polska ma silną pozycję konkurencyjną w stosunku do producentów ukraińskich - czytamy w piśmie MRiRW.
Jak wyjaśnia MRiRW, polski eksport tych produktów skorzysta z proponowanego porozumienia, ponieważ przewiduje dalszą redukcję, nawet do zera ceł ukraińskich na przywożone z Unii Europejskiej sery czy masło.
Zboża
W piśmie wyrazone również obawy o rynek zbóż jednak w tej kwestii Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, również uspokaja i zaznacza, że wzrost bezcłowego TRQ na kukurydzę nie ma praktycznego znaczenia, ponieważ UE stosuje nieograniczoną kwotowo zerową stawkę celną erga omnes w imporcie kukurydzy. Podobnie dzieje się w przypadku pszenicy.
- Podsumowując, uważam, że projekt porozumienia z Ukrainą wymaga uważnej analizy z uwzględnieniem wszystkich jego elementów. Nie negując zastrzeżeń i obaw co do proponowanego wzrostu niektórych kontyngentów taryfowych w dostępie do rynku UE, trzeba je widzieć w szerszym kontekście, uwzględniając również te postanowienia, które można ocenić pozytywnie (instrumenty ochronne, korzyści dla polskiego eksportu). Projekt porozumienia jest wciąż przedmiotem analiz, a stanowisko Rządu RP nie jest jeszcze wypracowane. MRiRW będzie ściśle współpracowało z wiodącym w tej sprawie Ministerstwem Rozwoju i Technologii - podsumowuje swoje wyjaśnienia MRiRW.
Patrycja Bernat
Źródło: KRIR
Fot: Canva
