Choroby buraka cukrowego
SBR Syndrome Basses Richesses, czyli syndrom niskiej zawartości cukru, to choroba buraków, która znana jest już od ponad 20 lat. Sprawca to proteobakteria Candidatus Arsenophonus phytopathogenicus oraz patogen drugorzędny, fitoplazma Candidatus Phytoplasma solani.
Natomiast RTD Rubbery Taproot Disease to choroba korzenia gumowego, kauczukowe buraki. Choroba ta jest powodowana tylko przez fitoplazmę Candidatus Phytoplasma solani.
SBR - jakie objawy?
Objawy towarzyszące chorobie syndromu niskiej zawartości cukru to:
- żółknięcie liści,
- nieprawidłowy odrost liści (liście lancetowate),
- brązowawe przebarwienie wiązek przewodzących w korzeniach,
- zmniejszona zawartość cukru (do 50%),
- zmniejszony plon korzeni (do 30%),
- nagłe więdnięcie i zamieranie roślin,
- skrócenie liści i deformacja rośliny.
RTD - czym się objawia?
W przypadku buraków cukrowych zarażonych chorobą RTD obserwujemy następujące objawy:
- żółknięcie starszych liści,
- więdnięcie, martwica i obumieranie liści (nieprawidłowy odrost liści),
- zbieg okoliczności ze stresem biotycznym i abiotycznym,
- zmniejszenie plonu korzeni,
- wtórne infekcje np. grzybem Macrophomina phaseolina,
- zwiększona transpiracja liści, prowadząca do więdnięcia,
- korzenie stają się gumowate, tracą strukturę i mogą gnić (szczególnie w obecności M. phaseolina).
Warunki sprzyjające infekcji
Wilgotność powyżej 80% oraz temperatura pomiędzy 20 a 30°C to optymalne warunki, w których może dojść do infekcji. Głównymi wektorami są pluskwiaki z rodziny szrońcowatych Cixiidae.
- Udowodniono, że szroniec zajączek, nazywany też cykadą trzcinową (Pentastiridius leporinus) jest jednym z najefektywniejszych wektorów tych patogenów. Monitorowanie występowania i liczebności owadów przeprowadza się wykorzystując tablice lepowe. Identyfikacja konkretnego gatunku podczas lustracji jest trudna i wymaga wiedzy eksperckiej a najczęściej pewne oznaczenie wymaga wykonania preparatów mikroskopowych w warunkach laboratoryjnych. Zwalczanie wektorów owadzich jest jedną z najważniejszych metod ograniczania SBR i RTD. Objawy obu chorób łatwo pomylić z objawami stresu związanego z suszą, infekcjami wirusowymi lub nawet niedoborami składników odżywczych - czytamy na Platformie Sygnalizacji Agrofagów.
Jak zwalczać szrońca zajączka?
Do walki z pluskwiakiem, na ten moment zarejestrowane są insektycydy zawierające substancję czynną acetamipryd. Można również ograniczać występowanie szrońca zajączka, poprzez stosowanie odpowiedniej agrotechniki i płodozmianu. Warto również stosować certyfikowane nasiona i odpowiednie odmiany, jednak na ten moment badania nad odpornością trwają i brak jeszcze odmian w pełni odpornych.
Choroby te powodują duże straty w Europie, w Polsce nie odnotowano jeszcze strat w związku z wystąpieniem którejś z chorób. Niestety jak informuje Platforma Sygnalizacji Agrofagów, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że starty wystąpią w kolejnych latach przez obserwowane już zmiany klimatyczne, które sprzyjają rozprzestrzenianiu się wektorów.
Patrycja Bernat
