O tym czy idea zrównoważenia odpowiada na te wyzwania, rozmawialiśmy z Adamem Ścibiorem, dyrektorem gospodarstwa rolnego Natura Sp. z o.o w Rumsku (powiat słupski), pilotażowego gospodarstwa Polskiego Stowarzyszenia Rolnictwa Zrównoważonego ASAP oraz z agronomem Arkadiuszem Pruchałą.
Kierunek: zrównoważenie
– Nasze gospodarstwo już od kilku lat wykorzystuje w produkcji dobre praktyki rolnicze – mówi Adam Ścibior. – Ich wprowadzenie było m.in. konsekwencją realizacji zadań, jakie stawiają nam różnego rodzaju certyfikaty jakości, w tym HACCP, czy Global G.A.P. oraz spełnieniem wymagań związanych z otrzymaniem unijnych subwencji i dopłat.
Dzięki tym praktykom usprawniliśmy proces zarządzania w naszym gospodarstwie. Zwiększyliśmy kontrolę nad poszczególnymi czynnikami produkcji, przez co zyskaliśmy większą elastyczność działania w sytuacjach kryzysowych, których w rolnictwie nigdy nie brakuje. Taka kontrola czyni nas mniej podatnymi na wahania koniunktury, a zatem, możemy mówić o większej stabilności prowadzonego przez nas biznesu.
Co równie ważne, rolnictwo zrównoważone wpisuje się w zasady etyczne, jakie wyznajemy, a mianowicie, produkowanie żywności z jednoczesnym poszanowaniem zasobów naturalnych i tworzeniem dobrych relacji z otoczeniem.
Dostosowanie się do wymagań certyfikatów jakości produkcji rolnej i zasad rolnictwa zrównoważonego wymagało i wciąż wymaga od nas nieustannej pracy. Warto jednak dotrzymać kroku zachodzącym zmianom na świecie i świadomie budować swoją markę na dynamicznie zmieniającym się rynku żywności.
Zysk gospodarstwa i stabilność ekonomiczna
– Stabilność ekonomiczną gospodarstwa zapewnia nam zróżnicowanie struktury produkcji (uprawa zbóż, ziemniaków przemysłowych, materiału nasiennego zbóż i sadzeniaków ziemniaka), jak również odpowiedni dobór i zróżnicowanie zasiewów w planie rotacyjnym naszych upraw – mówi Adam Ścibior. – W polu natomiast stawiamy na praktyki rolnictwa precyzyjnego, takie jak GPS, jazda równoległa w ciągnikach, czy precyzyjne siewniki, które pozwalają nam kontrolować i sukcesywnie obniżać koszty produkcji. Posiadamy również certyfikaty jakości, m.in.: Global G.A.P., HACCP, ISO i REDcert, dzięki którym gwarantujemy naszym odbiorcom dobrej jakości, bezpieczne produkty rolne, co czyni nas rzetelnym i niezawodnym dostawcą. Naszą produkcję opieramy przede wszystkim na kontraktach, przez co unikamy problemów wynikających z wahań cen rynkowych oraz nakładów związanych z wydłużonym magazynowaniem płodów rolnych.
Ochrona eksploatowanych zasobów naturalnych
W aspekcie ochrony środowiska gospodarstwo dba o dobry stan uprawianej gleby, stosuje precyzyjne nawożenie, integrowaną ochronę roślin oraz podejmuje działania na rzecz lokalnej bioróżnorodności i utrzymania czystości powietrza.
– Staramy się zapewnić glebie odpowiedni poziom materii organicznej, wykorzystując takie praktyki, jak: kontrola pH gleby, stosowanie poplonów, okrywy zimowej pól, przeorywanie słomy, czy nawożenie organiczne i odpowiednie zmianowanie upraw – mówi Adam Ścibior.
Utrzymanie właściwego poziomu materii w glebie wymaga jednocześnie działań poprawiających strukturę gleby i praktyk przeciwerozyjnych. W gospodarstwie Natura łączy się prace polowe, aby nie dopuścić do nadmiernego ugniatania gleby, kontroluje się ciśnienie w oponach maszyn, a przed i po uprawie ziemniaków, wykonuje głęboszowanie na głębokość maksymalnie do 30 cm. W okresie zimowym pola gospodarstwa pozostają okryte, co pozwala zatrzymać wodę pochodzącą z opadów tego okresu i zapobiec jej niekontrolowanym spływom. Z uwagi na nierówną powierzchnię pól, ich skłony, które trudne są w uprawie, obsiewa się trawą.
– Mamy świadomość tego, że nawozy i środki ochrony roślin mogą poważnie zaszkodzić środowisku i wpłynąć negatywnie na zdrowie człowieka, dlatego w zabiegach z ich użyciem stawiamy na całkowitą precyzję – mówi agronom gospodarstwa, Arkadiusz Puchała. – Nawożenie opieramy na badaniach gleby, które pokazuje poziom zasobności naszych pól w najważniejsze składniki odżywcze. Dzięki tym danym, dostarczamy glebie i roślinom wyłącznie brakującą ilość tych składników, nie dopuszczając do przenawożenia gleby. Stosujemy również zasady integrowanej ochrony upraw, a środki ochrony roślin i nawozy aplikujemy z wykorzystaniem technologii GPS oraz nowoczesnych rozwiązań w maszynach rolniczych. Umożliwia nam to stosowanie zmiennych miejscowo dawek, w precyzyjnej ilości, podawanych w odpowiednim czasie i w sposób mniej ingerujący w lokalny ekosystem.
Troska gospodarstwa o ekosystem przejawia się również w jego działaniach na rzecz zachowania lokalnej bioróżnorodności, która zapewnia mu tak ważną dla upraw równowagę biologiczną. W tym aspekcie Natura stawia na zalesianie okolic i utrzymanie zieleni w sąsiedztwie swoich pól. Dokarmia też zwierzęta w lesie, zatrzymując je tym samym w ich naturalnym siedlisku, przez co nie wyrządzają one tak dotkliwych szkód w polu.
Społeczna odpowiedzialność
– Nasze gospodarstwo funkcjonuje i rozwija się przede wszystkim dzięki naszym pracownikom – mówi Adam Ścibior. – To w większości młoda, chętnie ucząca się od swoich doświadczonych kolegów i oddana temu, co robi, kadra. Doceniamy ich pracę i przywiązanie do firmy oraz zasad, które w niej panują. Staramy się wspierać ich rozwój zawodowy poprzez szkolenia oraz dbać o dobre relacje zarówno w pracy, jak i poza nią.
Zmiana z intensywnego na bardziej zrównoważony sposób gospodarowania wymaga czasu i dopiero w określonej jego perspektywie możliwa jest ocena efektów tej zmiany. W naszym gospodarstwie rolnym pozytywne efekty wynikające ze stosowania praktyk rolnictwa zrównoważonego są już coraz bardziej widoczne. To utwierdza nas w przekonaniu, że warto postawić na zrównoważony rozwój.
Polskie Stowarzyszenie Rolnictwa Zrównoważonego ASAP
na podstawie rozmowy z p. Adamem Ścibiorem, dyrektorem GPR Natura Sp. z o.o. w Rumsku oraz z agronomem p. Arkadiuszem Pruchałą.
