Zmiany klimatu poważnie zagrażają przyszłym plonom pszenicy - jednej z najważniejszych upraw na świecie. Bez podjęcia odpowiednich działań adaptacyjnych jej globalne zbiory mogą zmaleć, średnio o 6 proc., razem z każdym kolejnym stopniem wzrostu temperatur - piszą autorzy badania, członkowie międzynarodowego konsorcjum badawczego złożonego z ponad 50 ekspertów, m.in. z USA, Niemiec, Francji, Finlandii, Meksyku, Australii i Indii.
Według ich obliczeń w reakcji na globalny wzrost temperatur plony zmaleją niemal we wszystkich regionach Ziemi. Biorąc pod uwagę obecną globalną produkcję pszenicy, która w 2012 r. wynosiła 701 mln ton - oznacza to możliwy spadek plonów wynoszący 42 mln ton wraz z każdym kolejnym stopniem Celsjusza.
"Jeśli spojrzeć na to z szerszej perspektywy, widać, że jest to ilość równa jednej czwartej całkowitej ilości pszenicy, sprzedawanej obecnie na świecie (147 mln ton w 2013 r.)" - zauważa jeden z autorów badania, prof. Reimund Rotter z Natural Resources Institute Finland, cytowany na stronie swojej instytucji.
Jak dodaje, spadek plonów pszenicy związany ze zmianami klimatu może być nawet większy, i może się zacząć wcześniej niż w chwili wzrostu średnich globalnych temperatur o 1 st. C.
W ramach badania przedstawionego w "Nature Climate Change" naukowcy przeprowadzili symulacje upraw pszenicy w różnych warunkach, a wyniki porównali z danymi pochodzącymi z eksperymentów w terenie (m.in. z upraw pszenicy w sztucznie zawyżonych temperaturach), gdzie średnie temperatury w sezonie wegetacyjnym sięgały od 15 do 26 st. C.
Wpływ temperatur na spadek plonów wahał się, zależnie od warunków panujących na testowanych polach uprawnych. Za dodatkowe zagrożenie naukowcy uznają duże wahania wielkości plonów pszenicy, do jakich dochodzi zwłaszcza w niektórych regionach w związku z sezonowymi wahaniami pogody. Autorzy badania zaznaczają, że wahania te mogą się okazać krytyczne dla gospodarki, ponieważ w trudny do przewidzenia sposób mogą osłabić globalną stabilność zbiorów, a co za tym idzie - bezpieczeństwo żywnościowe. Konsekwencją mogą być m.in. nagłe skoki cen - zauważa prof. Rotter.
Mówiąc o ryzyku, jakie towarzyszy ociepleniu, naukowcy podkreślają znaczenie adaptacji. "Właściwa i dokonana na czas adaptacja, np. uprawa odmian pszenicy lepiej znoszącej upały, może znacznie ograniczyć ryzyko związane ze zmianami klimatu" - dodaje Rotter.
Według najnowszego, 5. raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), do końca obecnego wieku średnie globalne temperatury mogą wzrosnąć nawet o 5 st. C. (PAP)
