Lista Zalecanych Odmian łubinu żółtego

Aktualnie województwa tworzące Listy Zalecanych Odmian nie przedstawiły jeszcze rekomendacji na 2018 r. Prawdopodobnie niewiele się zmieni w stosunku do zaleceń z ub.r., w którym na LZO łubinu żółtego w woj. kujawsko-pomorskim był Baryt, Bursztyn i Lord, w woj. lubuskim: Baryt, Bursztyn i Mister, w woj. podlaskim: Baryt, Bursztyn i Perkoz, w woj. wielkopolskim: Baryt, Bursztyn i Mister i w woj. zachodniopomorskim: Baryt, Bursztyn i Mister.

Łubin żółty w porównaniu z białym i wąskolistnym ma najmniejsze wymagania glebowe. Najlepszym przedplonem są dla niego zboża i należy go wysiewać jak najwcześniej (koniec marca lub początek kwietnia) na głębokość ok. 3 cm i w zagęszczeniu na 1 mkw. ok. 90–100 dla odmian tradycyjnych i 100–120 dla odmian samokończących (odmiany samokończące wytwarzają znacznie mniejszą liczbę pędów bocznych i najczęściej tylko pierwszego rzędu). Pamiętać trzeba o zasadzie, że na glebach lepszych należy stosować dolną, a na słabszych górną granicę ilości wysiewu.

Łubin żółty preferuje lekkie gleby, ale muszą to być gleby o lekko kwaśnym odczynie. Gatunek ten nie znosi gleb o odczynie obojętnym, o odczynie zasadowym lub świeżo wapnowanych. Na glebach zasobnych w wapń będzie chorował na chlorozę wynikającą z zablokowanego dostępu do ważnych mikroelementów. Ważną częścią agrotechniki łubinu żółtego jest zapotrzebowanie na azot, które pokrywa symbioza z bakteriami brodawkowymi. Nasiona przed siewem warto zaprawiać nitraginą. Początek współżycia bakterii brodawkowych z łubinami rusza, kiedy łubin jest w fazie 2–3 liści. Maksymalne wiązanie azotu ma miejsce na początku kwitnienia łubinów.

W dobrych warunkach glebowych i wilgotnościowych, przy poprawnej agrotechnice, można uzyskać nawet do 3 t/ha nasion łubinu żółtego. Przy takim plonie i przy zwartości białka ogólnego na poziomie 44% daje to aż 1120 kg białka ogólnego z hektara. Łubin żółty można uprawiać na nasiona albo na zieloną masę uzyskując z hektara do 500 q zielonki o niskiej zawartości włókna. Zielonkę można przyorać jako nawóz, wzbogacając glebę w materię organiczną i nawet 200 kg azotu związanego przez bakterie brodawkowe.

W hodowli nowych odmian łubinu żółtego nastąpił w ostatnich latach duży postęp. W Krajowym Rejestrze jest 9 odmian łubinu żółtego, w tym 6 to odmiany niesamokończące: Baryt (rejestracja w 2011), Bursztyn (2014), Dukat (2006), Lord (2006), Mister (2003), Parys (1988) i najnowsza odmiana Puma (2017) oraz dwie odmiany samokończące dojrzewające o 5–6 dni wcześniej, przez co są nieco odporniejsze na antraknozę łubinu: Perkoz (2008) i Taper (2002). Najnowsze odmiany są plenne i wierne w plonowaniu, jednak genotypy samokończące plonują słabiej, lecz szybciej i równomierniej dojrzewają.

Ważną cechą odmian łubinu jest równomierność dojrzewania. Odmiany samokończące wykazują się najlepszą równomiernością, a z odmian tradycyjnych dość równomiernie dojrzewają Mister i Baryt. Zarejestrowane odmiany są wczesne i z wyjątkiem odmiany Parys (odmiana zielonkowo-nasienna) są termoneutralne, co czyni je mało wrażliwymi na opóźnienie terminu siewu, bo nie wymagają przejścia procesu jaryzacji.

Wszystkie odmiany łubinu żółtego cechuje niska zawartości alkaloidów – są słodkie. Pod względem zawartości białka ogólnego w nasionach wyróżnia się odmiana Baryt, w której nasionach zawartość białka ogólnego sięga 44%. Różnice w masie 1000 nasion między odmianami są nieduże i nie przekraczają 10%.

Na listach Zalecanych Odmian łubinu żółtego rekomendowanych w pięciu województwach znajduje się pięć odmian: Baryt, Bursztyn, Mister, Lord i Perkoz. Poniżej ich krótkie charakterystyki wg źródeł COBORU.

Baryt

Odmiana tradycyjna niesamokończąca, wcześniejsza od odmiany Dukat, termoneutralna, mało wrażliwa na opóźnienie terminu siewu. Przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju. Odmiana odporna na wyleganie. Kwiaty o barwie pomarańczowożółtej, wysokość 60–80 cm, nasiona szare z widocznym sierpem. Strąki są niepękające. Wysoka zawartość białka w nasionach (około 44%), w badaniach COBORU najwyższa ze wszystkich zarejestrowanych odmian. Odmiana odporna na więdnięcie fuzaryjne, tolerancyjna na antraknozę i choroby wirusowe.

Bursztyn

Odmiana niesamokończąca, przydatna do uprawy na nasiona paszowe, o małej zawartości alkaloidów. Charakteryzuje się dużym plonem nasion i białka. Rośliny są średnio wysokie i mają małą skłonność do wylegania i podatność na choroby (dość duża odporność na antraknozę). Rośliny dojrzewają dość równomiernie. Nasiona mają średnią zawartość tłuszczu i dość dużą włókna surowego. Odmiana odpowiednia do uprawy na glebach kompleksu żytniego dobrego.

Mister

Odmiana tradycyjna niesamokończąca, wczesna, termoneutralna, mało wrażliwa na opóźnione terminy siewu. Przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, odporna na wyleganie. Kwiaty o barwie pomarańczowożółtej, wysokość 70–80 cm, nasiona szare, strąki niepękające. Zawartość białka ogólnego w nasionach duża do bardzo dużej, alkaloidów poniżej 0,03% w s.m. Masa 1000 nasion około 135 g. Odmiana jest odporna na fusarium, tolerancyjna na choroby wirusowe. Potencjał plonowania nasion to 20–25 dt/ha, zielonej masy 300 – 400 dt/ha.

Lord

Odmiana tradycyjna niesamokończąca, przydatna do uprawy na nasiona przeznaczone na cele paszowe. Termin zakwitania roślin bardzo wczesny, dojrzewanie wczesne do bardzo wczesnego. Rośliny są średnio wysokie i mają małą skłonność do wylegania oraz małą podatność na porażenie patogenami wywołującymi choroby fuzaryjne. Odmiana dojrzewa bardzo równomiernie. Plon nasion i białka średni. Zawartość białka ogólnego w nasionach duża do bardzo dużej (średnio 43,5% w s.m.). Nasiona są jasne z czarną ornamentacją. Masa 1000 nasion mała (średnio 135 g).

Perkoz

Odmiana pastewna, bardzo wczesna, niewrażliwa na opóźnienie siewu. Rośliny nierozgałęziające się (samokończące), wyższe od przeciętnej, bardzo równomiernie dojrzewające. Kwiat Perkoza jest pomarańczowy, nasiona szare, nakrapiane z półksiężycem, średniej wielkości. Zawartość tłuszczu jest nieco wyższa od przeciętnej, a zawartość alkaloidów bardzo niska. Odmiana zalecana szczególnie do uprawy na północy kraju ze względu na wczesność i równomierność dojrzewania. Perkoz nadaje się do uprawy w mieszankach z łubinem wąskolistnym (Kalif, Bojar, Graf) oraz pszenżytem jarym.