Ziemniaki

Lista Zalecanych Odmian ziemniaków skrobiowych

Ziemniaki skrobiowe są bardzo mączyste, ale też i łatwiejsze w przechowywaniu. Skrobiowość bulw zależy od odmian, a zatem genetyki, lecz mocno może ją zmienić agrotechnika.

Kluczowe jest nawożenie ziemniaków skrobiowych fosforem i potasem. Skrobiowe ziemniaki są też szczególnie wrażliwe na chlorki, dlatego nie jest wskazane w ich uprawie stosowanie potasu w formie soli potasowych (zwłaszcza tych niskoprocentowych).

Właściwe nawożenie ziemniaków skrobiowych

W przypadku ziemniaków chlorki obniżają potencjalny plon bulw, ale najbardziej zmniejszają parametry jakościowe plonu. Zmniejszają w bulwach zawartość skrobi i białka. Powodują większe gromadzenie wody w bulwach, co znacznie zmniejsza ich zdolność przechowalniczą. Obok przeciwwskazań stosowania soli chlorkowych w uprawie szczególnie ziemniaków skrobiowych, ważne są proporcje stosowanego azotu do fosforu i potasu, które trzeba dodatkowo zmieniać zależnie od poziomu nawożenia azotem.

I tak, w przypadku ziemniaka skrobiowego, jeżeli dawka azotu nie jest wyższa niż 100 kg/ha, to proporcja składników N:P:K powinna kształtować się jak 1:1:1,5. Gdy ilość stosowanego azotu będzie wyższa niż 100 kg/ha, wtedy proporcja powinna wynosić 1:1:1,2–1,3, a jeszcze lepiej jak 1:1,2:1,2–1,3. Dla porównania, w uprawie ziemniaków jadalnych stosuje się proporcje N:P:K jak 1:1:1,5, a jeszcze lepiej jak 1:1:2–2,5.

Czytelnicy TPR pytają o zawartość skrobi w ziemniakach

Kilka lat temu jeden z Czytelników „Tygodnika Poradnika Rolniczego” uprawiający ziemniaki skrobiowe prosił nas o wyjaśnienie od czego zależy zawartość skrobi w ziemniakach. Niestety, w jednym z sezonów uprawiana przez niego odmiana skrobiowa, uzyskała poziom skrobi na równi z odmianami jadalnymi. Tej zagadki nie udało nam się wyjaśnić do końca, ale powodów niskiej zawartości skrobi może być wiele. To m.in. nawożenie w złych proporcjach N:P:K, stosowanie potasu w formie soli potasowej, ale przede wszystkim niekorzystne warunki w czasie wegetacji prowadzące do drobnienia bulw i zakłócenia procesu tuberyzacji.

Oczywiście zawartość skrobi w ziemniakach, jak też glutenu w zbożach jakościowych jest warunkowana genetycznie, ale też duży wpływ na parametry jakościowe wywiera agrotechnika i pogoda oraz jakość materiału siewnego. Z praktyki i z badań naukowych wynika, że z każdym rokiem reprodukcji zwiększa się udział mniejszych bulw. To ważna przyczyna niewielkiego spadku zawartości skrobi. Najwięcej skrobi jest bowiem w bulwach największych. Używanie sadzeniaków z własnego rozmnożenia może w kolejnych latach prowadzić do nieznacznego obniżania się zawartości skrobi i drobnienia bulw, a w mniejszych skrobi jest mniej.

Miękisz pierwotny jest miejscem, gdzie gromadzi się skrobia a największa jej koncentracja jest w warstwie miękiszu rdzenno-zewnętrznego. Warstwa rdzenia wewnętrznego (w przekroju bulwy to środkowa część) zawiera głównie wodę i niewielkie ilości skrobi

Lista Zalecanych Odmian skrobiowych ziemniaka i ich charakterystyka

Listy Zalecanych Odmian skrobiowych ziemniaka tworzą trzy województwa. W woj. pomorskim rekomendowane są: Kuras, Jubilat, Pasja Pomorska i Glada. W woj. wielkopolskim rekomendowane są: Kuras, Boryna, Hinga, Szyper, Zuzanna, Amarant i Mieszko. W woj. zachodniopomorskim rekomendowane są: Kuras, Boryna, Hinga, Jubilat, Pasja Pomorska, Szyper i Zuzanna. Oto charakterystyka ziemniaków skrobiowych z List Zalecanych Odmian:

Kuras – odmiana skrobiowa późna o zawartości skrobi średnio 19%. Bulwy bardzo duże, okrągłe, o kremowym miąższu. Plenność bardzo dobra, udział w plonie ogólnym frakcji handlowej duży. Odmiana ma skłonność do gromadzenia wysokiej zawartości glikoalkaloidów, nie powinna być użytkowana na paszę. Odporna na mątwika ziemniaczanego, bardzo odporna na wirus Y, podatna na wirus liściozwoju. Odporność na porażenie zarazą ziemniaka bardzo wysoka. Odmiana zalecana do uprawy na terenie całego kraju, dla przemysłu skrobiowego.
Boryna – odmiana skrobiowa średnio wczesna. Typ mączysty do bardzo mączystego. Bulwy duże, okrągłe, o dość regularnym kształcie, średnio płytkich oczkach i czerwonej skórce. Barwa miąższu biała. Plon skrobi duży. Zawartość skrobi duża. Odporność na wirusa Y i liściozwoju duża, na zarazę ziemniaka średnia do dużej. Odmiana odporna na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego.
Hinga – odmiana skrobiowa późna o zawartości skrobi średnio 20%. Odmiana plenna, daje duże plony kłębów i bardzo duże plony skrobi. Odporna na wirusa Y i średnio odporna na wirusa liściozwoju, ocena odporności (Y;L=8; 5,5); odporna na porażenie zarazą ziemniaka. Zalecana do uprawy w całym kraju, w strefach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.
Jubilat – odmiana średnio skrobiowa wczesna, w typie mączystym. Odmiana średnio plenna, o dużym udziale frakcji handlowej. Odmiana odporna na wirusa Y i mątwika ziemniaczanego, średnio odporna na wirusa liściozwoju i zarazę ziemniaka. Bulwy gromadzą stosunkowo wysoką zawartość glikoalkaloidów.
Pasja Pomorska – odmiana skrobiowa średnio późna o zawartości skrobi średnio 20%. Charakteryzuje się dużymi bulwami , okrągłoowalnymi o średnio płytkich oczkach, żółtym miąższu. Odmiana plenna, daje bardzo duże plony skrobi. Odmiana odporna na wirusy, średnio odporna na porażenie zarazą ziemniaka.
Szyper – odmiana skrobiowa średnio wczesna, w typie kulinarnym mączystym. Bulwy średnie do dużych, o dość regularnym kształcie, dość płytkich oczkach i żółtej skórce. Barwa miąższu jasnożółta. Plon bulw średni (zmienny w latach), plon skrobi duży, zawartość skrobi duża do bardzo dużej (średnio 20,5%). Odporna na wirusa Y i średnio odporna na wirusa liściozwoju, średnio odporna na zarazę ziemniaka. Odmiana odporna na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego.
Zuzanna – odmiana skrobiowa średnio wczesna. Bulwy średnie do dużych. Plenność bardzo duża, udział frakcji handlowej w plonie ogólnym duży, zawartość skrobi ok. 19 %, plon skrobi duży. Odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirus Y, średnio odporna na wirus liściozwoju, podatna na porażenie zarazą ziemniaka. Przydatna do uprawy na terenie całego kraju, przeznaczona tylko dla przemysłu skrobiowego.
Amarant – odmiana skrobiowa średnio późna. Bulwy duże, okrągłoowalne, skórka fioletowa, miąższ biały. Plenność duża. Zawartość skrobi duża (średnio 20,2 %). Odporność na wirusa Y duża, na zarazę ziemniaka dość duża. Odmiana odporna na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego.
Glada – odmiana skrobiowa średnio wczesna, o zawartości skrobi – średnio 18,5%. Odmiana plenna, daje duże plony kłębów i skrobi. Przydatna do przerobu przemysłowego na skrobię i spirytus. Odmiana bardzo odporna na wirusa Y i średnio odporna na wirusa liściozwoju (ocena Y; L = 7–8; 5–6). Charakteryzuje się dobrym poziomem odporności na choroby grzybowe i bakteryjne.
Mieszko – odmiana skrobiowa średnio wczesna. Średnia zawartość skrobi 20,0%. Plenna, bulwy średnie do dużych, okrągłoowalne, skórka żółta, miąższ jasnożółty. Wysoko odporna na wirus Y, dość odporna na zarazę (liście).