Na tej podstawie, na dobrze rozpoznanych zagrożeniach, trzeba dobierać środki ochrony roślin uwzględniając także warunki termiczne, w których będzie wykonywany zabieg. Rolnicy szukają oczywiście oszczędności i niestety niektórzy, najczęściej nieświadomie, zaopatrują się w środki sfałszowane, podrobione, nielegalne w obrocie.
Można stracić wiele razy!
Przestrzegają przed tym: Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Krajowa Administracja Skarbowa (KAS), Policja oraz Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin wspólnie przypominają rolnikom o konsekwencjach takich zakupów. Wystartowała właśnie kolejna odsłona kampanii edukacyjnej wymienionych służb przeciwko nielegalnym, w tym podrobionym środkom ochrony roślin. Kupując nielegalne środki ochrony roślin, tracisz wiele razy!
Trwa właśnie czas intensywnych przygotowań do prac polowych oraz sezon zakupów środków ochrony roślin. Producenci rolni planują i kalkulują, aby tegoroczna produkcja przyniosła zdrowe plony wysokiej jakości. Jest to idealny czas dla przestępców i okazja do oferowania podrobionych produktów. Niepodające swoich danych osoby publikują wyjątkowo korzystne oferty w Internecie. Podobnie obwoźni sprzedawcy kuszą niską ceną. Należy jednak pamiętać, że sprzedaż środków ochrony roślin dokonywana poza punktem stałej lokalizacji (sprzedaż obwoźna i obnośna na targowiskach) jest zabroniona, a dystrybucja za pośrednictwem Internetu często bywa nadużywana do wprowadzania do obrotu nielegalnych środków ochrony roślin. Także nielegalne jest sprowadzanie środków ochrony roślin z zagranicy bez zezwolenia albo pozwolenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Co siódme opakowanie ŚOR jest podróbką
Komisja Europejska i Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej szacują, że co siódme opakowanie środka ochrony roślin w Europie może być podrobione. Atrakcyjne oferty na aukcjach internetowych, od sąsiadów czy obwoźnych sprzedawców powinny obudzić czujność rolnika, zwłaszcza jeśli środki ochrony roślin mają obcojęzyczną etykietę i wyróżnia je niska cena. Rolnik powinien także pamiętać, że nie należy samemu sprowadzać środków ochrony roślin z zagranicy bez stosownych zezwoleń MRiRW.
W 2021 roku w wyniku międzynarodowej operacji kontrolnej Silver AXE VI, w której udział wzięło 35 państw, wycofano z rynku 1203 ton nielegalnych pestycydów o łącznej wartości niemal 80 milionów euro. W Polsce w ramach wspólnych działań służb zatrzymano 988 kg/l nielegalnych środków ochrony roślin oraz tych, co do których stwierdzono nieprawidłowości.
To już czwarta odsłona kampanii edukacyjnej Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Krajowej Administracji Skarbowej oraz Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin, do której w tym roku dołącza Policja. Organizatorzy akcji przypominają rolnikom o najważniejszych zasadach zakupów środków ochrony roślin, pokazując jak ustrzec się przed utratą plonów i dotacji unijnych.
W ramach działań rozdystrybuowanych zostało 10 000 folderów oraz plakatów w języku polskim, rosyjskim, angielskim oraz niemieckim w Wojewódzkich Inspektoratach Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz w Urzędach Celno-Skarbowych. Akcja prowadzona jest w całej Polsce, w tym w granicznych oddziałach celnych np. na przejściach drogowych, lotniskach.
– Jak ustrzec się przed zakupem nielegalnego produktu? Rolnik powinien zawsze pamiętać o tym, aby kupować tylko środki ochrony roślin: oryginalne, zawierające etykietę w języku polskim trwale przytwierdzoną do opakowania, od sprzedawców zarejestrowanych i kontrolowanych przez PIORiN. Gwarancją oryginalności produktu jest także dowód zakupu – powiedział Marcin Mucha, dyrektor Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin.
Stosowanie podrobionych środków ochrony roślin jest karalne
Podrobione środki ochrony roślin są łudząco podobne do oryginalnych produktów. Podobieństwo to dotyczy jednak tylko wyglądu zewnętrznego – oszuści budują zaufanie do oferowanych produktów zaopatrując je w podrobione etykiety i oznaczenia łudząco podobne to tych, stosowanych przez legalnie działających producentów. Faktycznie jednak nie mają one nic wspólnego z oryginalnymi środkami. Skład takich produktów jest zawsze inny, a trzeba pamiętać, że w przypadku środków ochrony roślin każda, nawet najdrobniejsza zmiana, czyni poważną różnicę. Po badaniu okazuje się, że w opakowaniu jest np. zupełnie inna substancja, towarzyszą jej inne zanieczyszczenia, zdarzają się substancje o zupełnie innej klasie toksyczności. Tymczasem każdy oryginalny środek ochrony roślin zanim trafi na rynek jest bardzo skrupulatnie badany, badania takie trwają średnio 9 lat i wymagają inwestycji rzędu 250 mln dolarów. Dlatego też stosowanie w gospodarstwie podrobionych lub nielegalnych środków ochrony roślin jest przestępstwem.
– Za stosowanie podrobionych środków ochrony roślin rolnika mogą spotkać poważne konsekwencje, zwłaszcza że w 2020 roku do ustawy o środkach ochrony roślin wpisano przepis karny, określający odpowiedzialność karną za posiadanie i stosowanie takich preparatów – podkreśla Joanna Tumińska, dyrektor w Głównym Inspektoracie Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Źródłem nielegalnych środków ochrony roślin w Polsce jest najczęściej import. Dlatego też kluczowa w walce z podróbkami jest współpraca sektora rządowego i prywatnego oraz instytucji państwowych na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej. Dzięki skutecznym kontrolom na granicy w 2021 r. KAS we współpracy z PIORiN ujawniła 186 przypadków nieprawidłowości polegających na nielegalnym przywozie lub na niedopełnieniu obowiązków dokumentacyjnych. KAS udaremniła wprowadzenie na rynek 2816 kg/L środków ochrony roślin pochodzących z przemytu. Ponadto ujawniła 21 615 kg/L środków, które nie zostały zgłoszone do WIORiN.
Operacja Silver Axe
– Nielegalne środki ochrony roślin to zagrożenie bezpieczeństwa konsumenta, upraw i środowiska naturalnego oraz straty dla legalnie działających producentów. Walka KAS z tym niebezpiecznym procederem to nie tylko działania kontrolne, ale także edukacja i uświadamianie, dlaczego nie opłaca się używać podrabianych środków i wspierać oszustów, którzy wprowadzają je na rynek. Dlatego już po raz czwarty wspólnie prowadzimy kampanię informacyjną na ten temat – mówi Magdalena Rzeczkowska, wiceminister finansów i szef Krajowej Administracji Skarbowej.
– Jednym z ustawowych zadań Policji jest inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie przestępstwom, wykroczeniom oraz zjawiskom kryminogennym. Nieprawidłowości związane ze środkami ochrony roślin mogą prowadzić do naruszenia przepisów administracyjnych, jak również karnych wskazanych w Ustawie Kodeks karny i ustawach szczególnych. Zjawisko obrotu nielegalnymi środkami ochrony roślin jest objęte nadzorem Policji. Współpraca Policji z innymi służbami i organami kontrolnymi prowadzi do ograniczenia strefy nielegalnego obrotu środkami ochrony roślin. Ważnym podkreślenia działaniem jest udział Policji i innych organów w międzynarodowej Operacji Silver Axe, której celem jest wyeliminowanie z rynku krajowego i europejskiego nielegalnych, w tym podrobionych środków ochrony roślin – poinformował przedstawiciel Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji.
Kompendium wiedzy na temat oryginalnych środków ochrony roślin, a także odpowiedzialnego oraz zgodnego z prawem zakupu i stosowania środków ochrony roślin znajduje się na stronie internetowej http://bezpiecznauprawa.org/kampania/
Marek Kalinowski
Za informacją PSOR
Fot Pixabay
