Nasielenie wiroz rzepaku w Polsce
Taką informację można wyczytać z ostatniego komunikatu IOR – PIB w Poznaniu. Dzięki współpracy z firmą Limagrain Polska sp. z o.o. próbki rzepaku na potrzeby badawcze ekspertów IOR – PIB pobrano ze wszystkich województw w Polsce. Na plantacjach obserwowano słabe nasilenie i objawy wiroz, jednak analizy laboratoryjne wskazują, że problem jest duży.
Wirusy żółtaczki i mozaiki rzepy
Fioletowoczerwonawe przebarwienia stwierdzano jedynie w najstarszych, dolnych liściach roślin. Pomimo tego, wyniki laboratoryjnych analiz wykazały silną presję wirozy w całym kraju. Obecność wirusa żółtaczki rzepy (turnip yellows virus, TuYV) potwierdzono w próbach roślin w każdym województwie w Polsce. W siedmiu województwach (zachodniopomorskim, warmińsko-mazurskim, kujawsko-pomorskim, lubuskim, wielkopolskim, lubelskim i opolskim) oprócz TuYV wykryto także obecność drugiego patogenu – wirusa mozaiki rzepy (turnip mosaic virus, TuMV). Te wirusy często występowały razem w infekcji mieszanej.
Które owady przenoszą wirusy żółtaczki i mozaiki rzepy?
TuMV powoduje trudniej zauważalną mozaikę liści porażonych roślin. Obydwa wirusy są przenoszone przez te same gatunki owadów: mszycę brzoskwiniową i mszycę kapuścianą. Do infekcji dochodzi już jesienią podczas nalotów infekcyjnych owadów na młode rośliny rzepaku. Długa, ciepła i dość sucha jesień w roku 2023, zdecydowanie sprzyjała występowaniu tych szkodników i infekcjom roślin rzepaku.
Płodozmian w uprawie rzepaku
Wymogi integrowanej ochrony wyraźnie wskazują na potrzebę stosowania przemyślanego płodozmianu. Jak czytamy w Komunikacie, właściwa agrotechnika, w tym płodozmian, to jedna z podstaw, aby utrzymać plantację w dobrej kondycji. Uprawa tej samej rośliny ciągle na tym samym polu z biegiem czasu prowadzi do spadku plonu. Zwiększa się presja zarówno chwastów, szkodników, jak i chorób.
Niestety, w części gospodarstw podejmuje się decyzje o uprawie rok po roku tych samych roślin. Monokultura negatywnie wpływa na kondycję i wzrost roślin rzepaku, a dodatkowym zagrożeniem może być zwiększona presja szkodników, w tym wektorów chorób wirusowych rzepaku.
Ze względu na brak bezpośredniego chemicznego zwalczania ww. wiroz, otrzymane wyniki powinny uczulić plantatorów rzepaku do podejmowania działań prewencyjnych tj. wyboru tolerancyjnych odmian do siewu oraz do ochrony młodych roślin przed nalotami mszyc jesienią.
Marek Kalinowski
Za Komunikatem IOR – PIB
