Podstawowe wnioski z doświadczeń nad soją
W doświadczeniach z soją bada się i porównuje wpływ na plonowanie różnych gęstości siewu, różne rozstawy międzyrzędzi, różne dawki azotu oraz kombinacje herbicydowe, a także wpływ fungicydów. Prowadzone są badania mikronawozowe i z użyciem nitraginy różnych producentów. Badane są także optymalne i opóźnione terminy siewu soi.
Z doświadczeń wynika szereg ciekawych wniosków dla zainteresowanych uprawą soi. Kluczowym i najważniejszym elementem agrotechniki soi jest zaprawienie nasion nitraginą. Po to uprawia się przecież bobowate, aby otrzymać plon nasion i uzyskać darmowy, związany z powietrza azot. Hektarowa plantacja soi obsiana nasionami zaszczepionymi nitraginą wiąże od 80 do 150 kg azotu. Wiążą go z powietrza bakterie brodawkowe. Mimo że rolnicy znają nitraginę, samo zaprawianie nią nasion nie jest takie proste. Musi być przeprowadzone na krótko przed siewem i w ciemności. Są na rynku nasiona soi zaszczepione bakteriami Rhizobium japonicum fabrycznie.
Soję można uprawiać w monokulturze
Soję można uprawiać praktycznie na wszystkich glebach pamiętając jednak, że roślina lubi lżejsze gleby, lecz wtedy wymaga zwiększonego nawożenia. Soja lubi też uregulowany odczyn pH gleby (nie lubi gleb kwaśnych). W przypadku mocnych stanowisk i sezonu obfitującego w opady, istnieje niebezpieczeństwo wydłużenia okresu wegetacyjnego, a wtedy soja później osiągnie dojrzałość.
Dla plonowania soi ważny jest przedplon. Najbardziej odpowiednim są zboża, kukurydza i okopowe. Nieodpowiednimi przedplonami dla soi inne strączkowe, słonecznik, trawy i rośliny motylkowe drobnonasienne. Soję można uprawiać w monokulturze, ale pamiętać trzeba, by nitraginę stosować każdego roku. Bolączką soi są nisko osadzone strąki. W badaniach stwierdzono jednak pewną istotną zależność – im późniejszy siew, tym strąki są osadzone niżej i dlatego siać trzeba tę roślinę jak najwcześniej, mimo że bardzo lubi ciepło.
Rekomendowane odmiany soi
Listy Odmian Zalecanych są ważne dla praktyki rolniczej, bo uwzględniają potencjał plonowania w konkretnych warunkach glebowo-klimatycznych. Poniżej przedstawiamy charakterystykę (wg źródeł COBORU) odmian soi, po jednej najczęściej rekomendowanej w grupie odmian bardzo wczesnych i wczesnych (Erica), grupie średnio wczesnych i średnio późnych (Abelina) oraz grupie późnych (GL Melanie).
- Erica otwiera listę najczęściej rekomendowanych odmian bardzo wczesnych i wczesnych. Jej termin kwitnienia jest bardzo wczesny, okres kwitnienia średni. Termin osiągnięcia dojrzałości technicznej i żniwnej wczesny. Rośliny średnie do niskich.Osadzenie najniższych strąków średnie do niskiego. Odporność na wyleganie w końcu kwitnienia i przed zbiorem średnia. Odporność na bakteryjną ospowatość i na zgorzelową plamistość średnia. Równomierność dojrzewania średnia. Odporność na pękanie strąków średnia. Masa 1000 nasion średnia. Zawartość białka ogólnego, tłuszczu surowego i włókna surowego w nasionach średnia. Optymalna obsada roślin około 70–80 szt./m2.
- Abelina to odmiana średnio wczesna. Plon nasion i białka duży, stabilny w latach badań. Termin kwitnienia roślin średni, okres kwitnienia długi. Początek dojrzewania i dojrzałość techniczna średnio wczesna. Rośliny wysokie, najniższe strąki osadzone dość wysoko. Wyleganie w fazie początku kwitnienia nie występuje, w końcu kwitnienia bardzo małe, przed zbiorem dość małe. Odporność na bakteryjną ospowatość powyżej średniej. Dojrzewanie równomierne. Skłonność do pękania strąków dość mała. Masa 1000 nasion średnia. Zawartość białka ogólnego w nasionach średnia, tłuszczu surowego bardzo duża, włókna surowego dość mała. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksów pszennych i żytniego bardzo dobrego. Optymalna obsada roślin około 70–80 szt./m2.
- GL Melanie jest odmianą późną. Plon nasion duży, plon białka bardzo duży. Termin kwitnienia roślin i okres kwitnienia średni. Termin osiągnięcia dojrzałości technicznej i żniwnej późny. Rośliny średniej wysokości. Osadzenie najniższych strąków średnie. Odporność na wyleganie w końcu kwitnienia i przed zbiorem dość duża. Odporność na bakteryjną ospowatość i na zgorzelową plamistość – średnia. Równomierność dojrzewania średnia. Odporność na pękanie strąków średnia. Masa 1000 nasion średnia. Zawartość w nasionach białka ogólnego duża, tłuszczu surowego i włókna surowego średnia do małej. Optymalna obsada roślin około 70–80 szt./m2 .
Marek Kalinowski
Zdjęcie Główne: Pixabay
