Jaki oprysk na chwasty w kukurydzy powschodowo?Marek Kalinowski
StoryEditorUprawa

Jaki oprysk na chwasty w kukurydzy powschodowo?

20.04.2025., 08:00h

Wiosenne susze stają się normą i dlatego wielu rolników polegających kiedyś tylko na odchwaszczaniu przedwschodowym kukurydzy zaczyna doceniać herbicydy nalistne. Paleta środków do odchwaszczania powschodowego jest duża i można je stosować w szerokim oknie aplikacji, od 2 do nawet 9 liści kukurydzy. Zdecydowanie najlepsze dla rozwoju i plonowania kukurydzy są możliwie wczesne zabiegi nalistne, maksymalnie do 4 liścia.

Nalistne odchwaszczanie kukurydzy - nie sprzyja mu przymrozek

Jednak, jak to w praktyce rolniczej bywa, nawet najlepszy plan może skomplikować pogoda. Problemem przy odchwaszczaniu nalistnym kukurydzy może być np. nagłe ochłodzenie, duża amplituda temperatur między dniem a nocą, a szczególnie przymrozki. Dla kukurydzy oznacza to stres, powodujący zahamowanie jej wzrostu i rozwoju, sygnalizowane często fioletowym przebarwieniem liści (upośledzone pobieranie fosforu). W warunkach stresu zabieg herbicydowy nie jest wskazany.

Oczywiście przymrozki nie trwają wiecznie i dogodne okno aplikacji nadejdzie. Jednak może to opóźnić zabieg na bardziej zaawansowaną we wzroście kukurydzę. Bardzo groźne jest wykonanie w kukurydzy zabiegu herbicydowego tuż przed i po przymrozku. Ten okres powinniśmy przeczekać. Zaleca się, aby z zabiegami herbicydowymi wstrzymać się na 7 dni przed spodziewanym przymrozkiem i tydzień po nim. Teoretycznie zamyka to nam okno zabiegowe aż na dwa tygodnie. Aż tydzień przed i po przymrozkach, to może zalecenie nieco na wyrost, ale ten okres należy traktować poważnie.

Zobacz też: Nawożenie kukurydzy: jakie nawozy zastosować podczas wegetacji?

Kiedy wykonać zabieg nalistnego odchwaszczania kukurydzy?

Lepiej jest wykonać odchwaszczanie z małą zwłoką, ale w optymalnych warunkach pogodowych. Teoretycznie mamy na to czas nawet do fazy 9. liścia, ale im później, tym ilość herbicydów z rejestracją maleje. Jest jeszcze jeden aspekt. Mniej więcej w fazie 4. liścia kształtuje się zawiązek kolby kukurydzy i potencjał plonu ziarna. Od tej fazy herbicydy stosowane w kukurydzy (zwłaszcza regulatory wzrostu) mogą oddziaływać negatywnie na rozwój generatywny roślin.

image
Konkurencji chwastów najlepiej jest pozbyć się przed krytyczną dla plonowania fazą 4 liści kukurydzy. Na pierwszym planie taką strategię zastosowano. Na drugim planie (to poletko doświadczalne) zabiegu nie było. To pokazuje skalę problemów, jeśli z zabiegiem byśmy czekali do fazy 8–9 liści kukurydzy
FOTO: Marek Kalinowski

Jeszcze gorzej jest pozostawić chwasty. Kukurydza zachwaszczona angażuje energię w walkę z konkurencją, przeznaczając ją na wzrost wydłużeniowy. Zaniedbuje wtedy rozwój systemu korzeniowego i rozwój generatywny. Zawsze oznacza to utratę potencjału plonotwórczego, a w warunkach suszy letniej (słabsze, krótsze korzenie), ta strata pogłębia się. A wszystko przez obecność zielonych chwastów po tej krytycznej fazie 4 liści kukurydzy.

Kolejny aspekt za możliwie wczesnym odchwaszczaniem nalistnych są koszty zabiegu. Jeżeli dawki herbicydów nalistnych podane są w zakresie "od do", to wyższe należy stosować na przerośnięte chwasty. Przy wczesnym odchwaszczaniu nalistnym na młode chwasty skuteczne będą minimalne zalecane dawki. Skuteczność odchwaszczania można i warto wspomagać adiuwantami.

Nalistne odchwaszczanie kukurydzy - jak herbicyd dobrać?

Im wcześniej zwalczymy chwasty w kukurydzy, tym lepiej, ale najbardziej istotnym czynnikiem wyznaczającym nam wykonanie zabiegu jest przede wszystkim pogoda, potem moment wschodów chwastów i w końcu faza rozwoju kukurydzy. Jeżeli w fazie 2–3 liści kukurydzy panują dobre warunki na wykonanie zabiegu powinniśmy na podstawie ocenionego spektrum występujących chwastów, dobrać herbicyd, który z nimi się upora i herbicyd, który jest zalecany do zabiegu właśnie w tym okresie.

Wybór terminu zabiegu nalistnego jest oczywiście warunkowany fazą rozwojową kukurydzy oraz wschodami większości chwastów jedno- i dwuliściennych. Rośliny kukurydzy wykazują najmniejszą wrażliwość na herbicydy stosowane nalistnie w okresie, gdy wytworzą od 2 do 8 liści. Ale pamiętajmy – lepiej jest to zrobić do fazy 4 liści. Chwasty będące w tym czasie w zbliżonych, początkowych fazach rozwojowych są najbardziej wrażliwe na działanie herbicydów.

W bardziej zaawansowanych fazach rozwoju kukurydzy (powyżej 6 liści) zabieg herbicydowy i zwykle wyższą zalecaną dawką może powodować stres. To zależy oczywiście od substancji czynnej i kondycji roślin. Ryzyko stresu rośnie, bo w końcówce maja temperatury nierzadko przekraczają 30°C. Same upały dla roślin kukurydzy są stresujące, a wiele chwastów w takich warunkach chroni się, wytwarzając na liściach wosk. To dodatkowa bariera dla skutecznego wchłaniania i działania substancji czynnych. Tym bardziej w takich sytuacjach trzeba stosować adiuwanty.

Substancje powschodowe do zwalczania chwastów w uprawie kukurydzy

Do wcześnie powschodowego zwalczania chwastów w kukurydzy jest wiele substancji o działaniu odglebowym i opisaliśmy je TUTAJ. Te możliwości powschodowej ochrony uzupełniają typowe substancje o działaniu nalistnym o oknie aplikacji w skali BBCH 10–19. Poniżej (za informacjami z "Metodyki integrowanej ochrony i produkcji kukurydzy – dla doradców" i etykiet rejestracyjnych środków" podajemy terminy stosowania substancji czynnych w skali BBCH, dawki substancji czynnych/ha oraz przykłady chwastów wrażliwych na te substancje:

  • 2,4-D w dawce 480–600 g/ha (w BBCH 13–16), chwasty wrażliwe: chaber bławatek, gorczyca polna, komosa biała, tasznik pospolity, samosiewy rzepaku.
  • 2,4-D + florasulam w dawce 180 + 3,75 g/ha (w BBCH 12–16), zwalcza chwasty jak wyżej i dodatkowo: maki, ostrożnia, rdesty, rumiany, szarłat szorstki i inne.
  • Bentazon w dawce 960 g/ha (w BBCH 12–16), chwasty wrażliwe: gwiazdnica pospolita, iglica pospolita, komosa biała, maruna nadmorska, mak polny, rdestówka powojowata, tasznik pospolity.
  • Cykloksydym w dawce 100–400 g/ha (w BBCH 12–19), chwasty wrażliwe: chwastnica jednostronna, palusznik nitkowaty i krwawy, perz właściwy, włośnica sina i zielona. Uwaga – substancję można stosować tylko w wybranych odmianach kukurydzy tolerancyjnych na cykloksydym. Informacji tych udziela posiadacz zezwolenia – firma BASF.
  • Dikamba w dawce 280–350 g/ha (w BBCH 13–16), zwalcza wiele chwastów dwuliściennych, w tym szarłat szorstki. Dikambę znajdziemy w herbicydach w połączeniu m.in. z: tritosulfuronem, mezotrionem, prosulfuronem, nikosulfuronem, nikosulfuronem + rimsulfuronem.
  • Flufenacet + terbutylazyna w dawce 450 + 750 g/ha (w BBCH 11–13), zwalcza chwastnicę jednostronną, szarłat szorstki i wiele chwastów dwuliściennych.
  • Fluroksypyr w dawce 200 g/ha (w BBCH 11–16), chwasty wrażliwe: bieluń dziędzierzawa, gwiazdnica pospolita, koniczyna biała, niezapominajka polna, przytulia czepna, poziewnik szorstki, rdesty i szczawie.
  • Foramsulfuron + jodosulfuron metylosodowy w dawce 30–45 + 1,0–1,5 g/ha (w BBCH 12–16), wrażliwa większość chwastów dwuliściennych, również uciążliwy szarłat szorstki: chwastnica jednostronna, perz właściwy, proso, sorgo, wiechlina roczna, włośnica sina i zielona oraz życice. To połączenie substancji występuje w wersji z tienkarbazonem metylu.
  • Mezotrion w dawce 100–150 g/ha (w BBCH 14–15), chwasty wrażliwe: chwastnica jednostronna, szarłat szorstki i inne chwasty dwuliścinne. Mezotrion występuje w herbicydach wieloskładnikowych z: pirydatem, terbutylazyną, dikambą, nikosulfuronem, chlomazonem, rimsulfuronem.
  • Nikosulfuron w dawce 30–60 g/ha (w BBCH 12–19), chwasty wrażliwe: chwastnica jednostronna, szarłat szorstki i inne dwuliścienne. Nikosulfuron występuje solo i w wielu herbicydach dwu- i trzyskładnikowych.
  • Pirydat w dawce 900 g/ha (w BBCH 12–18), chwasty wrażliwe: komosa biała, szarłat szorstki, przytulia czepna, psianka czarna, szczyr roczny, tasznik pospolity.
  • Rimsulfuron w dawce 12,5–15 g/ha (w BBCH 10–17), chwasty wrażliwe: chwastnica jednostronna, perz właściwy, włośnice, szarłat szorstki i wiele innych dwuliściennych. Rimsulfuron występuje solo i w wielu herbicydach dwu- i trzyskładnikowych.
  • Sulkotrion w dawce 450 g/ha (w BBCH 14–16), chwasty wrażliwe: bodziszek drobny, chwastnica jednostronna, fiołek polny, jasnota purpurowa, komosa biała, przetaczniki, psianka czarna, rumian polny, szarłat szorstki. Sulkotrion występuje także z terbutyloazyną.
  • Tembotrion w dawce 75–100 g/ha (w BBCH 14–16), chwasty wrażliwe: chwastnica jednostronna, włośnice, szarłat szorstki i wiele innych dwuliściennych. Tembotrion występuje w herbicydach z tienkarbazonem metylu.
  • Tifensulfuron metylu w dawce 7,5–11 g/ha (w BBCH 10–18), chwasty wrażliwe: gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, poziewnik szorstki, rumian polny, rumianek pospolity, rdesty, rzodkiew świrzepa, szarłat szorstki, samosiewy rzepaku, tobołki polne i tasznik pospolity.

Marek Kalinowski

Warsaw
wi_00
mon
wi_00
tue
wi_00
wed
wi_00
thu
wi_00
fri
wi_00
04. grudzień 2025 12:30