Wapnowanie w sadzie wykonuje się co 3–4 lata a badanie odczynu pH powinniśmy przeprowadzać co 2–3 lata i powinien być na poziomie 6,1–6,7Małgorzata Wyrzykowska
StoryEditorSad zimą

Jak przygotować sad do zimy? Najważniejsze zabiegi ochronne krok po kroku

07.12.2025., 08:00h

Wydawać, by się mogło, że sad już w uśpieniu czeka na zimę a my nic nie mamy do zrobienia. Niestety, to nie koniec prac w części sadowniczej.

Jakie zabiegi ochronne możemy wykonać?

Zadbajmy o brzoskwinie, które padają ofiarą kędzierzawości liści. Jeśli pogoda na to pozwoli a temperatura przekroczy 6 stopni C, należy przeprowadzić zabieg zwalczający. Choroba ta rozwija się w czasie wegetacji powodując zwijanie i deformację liści a w przypadku dużego nasilenia poraża także owoce i kwiaty. Grzyb zimuje na powierzchni kory i powinien być zwalczany preparatem Miedzian w okresie bezlistnym. Wykonując zabieg należy dokładnie i obficie pokryć korę cieczą roboczą.

Po opadnięciu liści z drzew warto przeprowadzić lustrację pod kątem oprzędów kupkówki rudnicy, niestrzępa głogowca czy jaj znamionówki tarniówki. Należy je zebrać i zniszczyć lub przeznaczyć na odpady bio. W tym samym czasie powinno się zebrać wiszące zgniłe owoce tzw. mumie. Ich zebranie i zniszczenie wpłynie na znaczne ograniczenie rozwoju brunatnej zgnilizny oraz wielu innych patogenów.

Jakie nawozy warto zastosować?

Pod koniec jesieni warto zadbać o stan gleby, powinna być starannie oczyszczona z chwastów i opadłych liści. W sadzie, gdzie utrzymany jest tzw. czarny ugór, przeprowadzamy głęboką orkę i pozostawiamy glebę w ostrej skibie. Działanie mrozu na wysztorcowane skiby powoduje uzyskanie przez glebę struktury gruzełkowatej (ma to ogromne znaczenie w przypadku gleb zwięzłych), reguluje stosunki wodne poprawiając pojemność wodną, ponieważ gleba magazynuje wówczas więcej wody (ważne szczególnie w przypadku gleb lekkich).

Przed orką należy przeprowadzić nawożenie potasowe i fosforowe. Z nawozów fosforowych w przypadku drzew owocowych i krzewów jagodowych najlepszy jest superfosfat granulowany w dawce ok. 60 kg na 1000 m2. Natomiast z nawozów potasowych najlepszy jest siarczan potasowy w dawce 50 kg na 1000 m2 lub sól potasowa ok. 60 kg/1000 m2. Ważne jest również wapnowanie, które poprawia strukturę gleby oraz zmniejsza jej kwasowość. Jednak o potrzebie wapnowania decyduje odczyn, który powinien być na poziomie 6,1–6,7 i należy go sprawdzać co 2–3 lata. Orientacyjnie można przyjąć, że potrzeba jest ok. 150 kg nawozu wapniowo-magnezowego na 1000 m2. Nawóz należy równomiernie rozsiać i wymieszać z glebą. W sadzie, gdzie stosowana jest murawa, nawozy fosforowe, potasowe i wapnowanie rozsypuje się równomiernie po powierzchni po uprzednim skoszeniu murawy.

Dobry okres na pobieranie sadzonek i ztazów

Pod koniec listopada i na początku grudnia pobieramy zdrewniałe sadzonki porzeczek. Z najniżej położonych pędów jednorocznych tniemy 15–20-centymetrowe odcinki tak, aby dolna część była odcięta prostopadle do osi pędu pod pąkiem, zaś górna nad pąkiem – ukośnie. Pobrane sadzonki wiążemy w pęczki, opatrujemy etykietą i umieszczamy albo w piwnicy dołując w wilgotnym piasku albo w wykopanym dołku w ogrodzie.

Podobnie rozmnażamy winorośl, czyli zdrewniałe pędy jednoroczne tniemy na 3-oczkowe sadzonki o długości ok. 30 cm. Dolne cięcie wykonujemy tuż pod oczkiem. Pobrane sadzonki przechowujemy w wilgotnym piasku, torfie lub trocinach w chłodnym miejscu, najlepiej w piwnicy.

W pierwszych dniach grudnia pobieramy jednoroczne pędy na zrazy do szczepień. Pędy tniemy na odcinki, zostawiając 3–5-pąkowe czopki, dla otrzymania przyrostów. Ścięte pędy wiążemy w pęczki i opatrujemy etykietą z nazwą odmiany. Zrazy owijamy samoprzylepną półprzezroczystą folią, która ochroni przed wysychaniem i dołujemy do 1/3 wysokości w wilgotnym piasku w piwnicy lub w dołowniku w ogrodzie.

Pamiętajmy, aby drzewka owocowe, szczególnie młode zabezpieczyć przed mrozem i gryzoniami. Trzeba je owinąć papierem falistym, słomą lub specjalnymi plastikowymi osłonkami.

Małgorzata Wyrzykowska

Warsaw
wi_00
mon
wi_00
tue
wi_00
wed
wi_00
thu
wi_00
fri
wi_00
07. grudzień 2025 08:02