Owocnice dziesiątkują plony. Jak je zwalczać we własnym sadzie?

W jaki sposób owocnice niszczą owoce?

Owocnica jabłkowa, a dokładnie jej larwy, niszczą lub uszkadzają zawiązki jabłek tuż po kwitnieniu. Drążą tunel zaczynając od kielicha lub na powierzchni owoców. Początkowo ślad na owocu ma brunatnozielony kolor, później skórka z miną zasycha a na skutek pęknięcia, tworzy się skorkowaciała blizna. Owoce z tego rodzaju uszkodzeniami pozostają na drzewach, często do zbiorów. Powierzchniowe żerowanie nazywa się uszkodzeniem pierwotnym, natomiast uszkodzeniem wtórnym nazywamy wygryzienia 1–2-milimetrowych otworów przy przechodzeniu z jednego zawiązka na drugi spowodowane przez starsze larwy. Jedna larwa może zniszczyć 2 do 4 zawiązków. Wtórnie uszkodzone zawiązki opadają z drzew.

Jak wygląda owocnica jabłkowa?

Owocnica jabłkowa to błonkówka barwy żółtej z brązowo-czarnym rysunkiem na ciele, długości do 7 mm z dwiema parami błoniastych skrzydeł. Larwa, biała z brązową głową o ok. 18 mm długości, zimuje w ukrytych w ziemi kokonach. Wiosną się przepoczwarcza a dorosłe osobniki wylatują z kryjówek podczas kwitnienia jabłoni. Samice w wykonane przez siebie podłużne nacięcia składają pojedyncze jajo w dno kwiatowe. Larwy wylęgają się pod koniec kwitnienia.

Tablice lepowe do obserwacji nalotów i odławiania muchówek

FOTO: Małgorzata Wyrzykowska

Jak wygląda owocnica gruszowa?

Owocnica gruszowa to żółtobrązowa błonkówka, nieco mniejsza od owocnicy jabłkowej, o długości ok. 4 mm. Jej ofiarami są zawiązki gruszy tuż po kwitnieniu. W przypadku tej owocnicy larwy zimują w glebie na głębokości do 20 cm. Wylot błonkówek z gleby zbiega się w czasie z końcem kwitnienia grusz. Dorosłe samice po opuszczeniu kryjówek szukają pąków kwiatowych, w które składają po jednym owalnym, białym jaju długości 1 mm. Jedna samica składa 30 do 40 jaj a po ok. 6 dniach, przy temperaturze 10 do 18 stopni C, wylęgają się larwy. Larwy żerują wewnątrz zawiązków uszkadzając gniazdo nasienne a z wygryzionego otworu wydostają się odchody szkodnika.

Jak wyglądają owocnica żołtoroga i jasna?

Owocnica żółtoroga i jasna są szkodnikami śliw i wyrządzają podobne szkody. Błonkówka owocnicy jasnej przypomina owocnicę żółtorogą, ale jest nieco większa. Długość ciała samicy dochodzi do 6 mm a samców do 5 mm a ich barwa jest żółtopomarańczowa. Jeśli chodzi o larwy i jaja, to nie różnią się między sobą. Owocnica żółtoroga jest czarną błonkówką osiągającą ok. 5 mm długości, ma żółte odnóża i czułki. Larwa owocnicy jest biaława, ma brązową głowę i 10 par odnóży. W tym stadium zimują w wierzchniej warstwie gleby, by wiosną, tuż przed kwitnieniem śliw opuścić zimową kryjówkę. Dorosłe samice pokładełkiem kaleczą wnętrza pąków, by w to miejsce złożyć jajo. Jedna owocnica jest w stanie złożyć do 100 jaj. Wylęgłe larwy wgryzają się do zawiązków owoców i drążą korytarze pod skórką. Z czasem przedostają się do komory nasiennej i zjadają wnętrze, które wypełnia się odchodami.

Jak wygląda owocnica porzeczkowa?

Jest błonkówką z rodziny pilarzowatych, która powoduje tzw. robaczywienie jagód. Larwy owocnicy porzeczkowej żerują wewnątrz jagód. Porażone jagody są nieco większe od zdrowych, jakby napuchnięte i kanciaste, barwy czerwonawej, wewnątrz wypełnione odchodami. Porażone owoce przedwcześnie opadają. Ciało owocnicy porzeczkowej ma ok. 5 mm, barwy żółtobrązowej a skrzydła żółte i przezroczyste. Larwa jest pomarszczona, brudnobiała z jasną głową, z trzema parami nóg na tułowiu i ośmioma parami na odwłoku, osiąga ok. 11 mm długości. Owocnica porzeczkowa zimuje w formie larwy w glebie pod krzewami porzeczki, a wylot następuje w czasie kwitnienia porzeczki i trwa 2 tygodnie.

W celu ograniczenia szkodników możemy wykorzystać preparaty na bazie pokrzywy, wrotyczu, nerecznicy, skrzypu polnego czy też cebuli i czosnku z dodatkiem mydła potasowego.

Małgorzata Wyrzykowska